Công ty Quái vật là một bộ phim hoạt hình hài hước Mỹ của đạo diễn Pete Docter năm 2001, với nhà sản xuất Pixar và nhà phát hành Walt Disney Pictures, ngoài ra còn có hai giám đốc sản xuất John Lasseter và Andrew Stanton. Bộ phim được thực hiện bởi đồng đạo diễn Lee Unkrich và David Silverman cùng với các dàn sao lồng tiếng John Goodman, Billy Crystal, Steve Buscemi, James Coburn và Jennifer Tilly.
Bộ phim xoay quanh câu chuyện về hai con quái vật làm việc tại Công ty Quái vật, đó là Jame P.”Sulley” Sulivan (John Goodman) và đối tác một mắt thân cận – người bạn thân thiết nhất Mike Wazowski (Bill Crystal). Nhiệm vụ của họ cũng như các quái vật khác là phải hù dọa trẻ em thật đáng sợ để có được năng lượng sử dụng trong thành phố, cả hai đều thực hiện việc đó rất xuất sắc khi lúc nào cũng trên đỉnh bảng xếp hạng. Tuy nhiên mối hiểm họa đã xuất hiện khi Mike và Sulley để xổng mất một đứa bé vào Monstropolis, gây ra hàng loạt rắc rối gián tiếp cho họ sau này.
Docter đã bắt đầu phát triển bộ phim vào năm 1996 và sáng tác câu chuyện cùng with Jill Culton, Jeff Pidgeon và Ralph Eggleston. Giám đốc của Pixar đã kết hợp viết kịch bản với Daniel Gerson. Các nhân vật đã thử rất nhiều hóa thân trong quá trình sản xuất kéo dài suốt 5 năm của bộ phim. Cuối cùng đội ngũ kỹ thuật và đồ họa đã tìm ra cách thức mới để làm lông và vải trở nên chân thực hơn trong phim. Randy Newman, người đã từng soạn nhạc cho ba bộ phim trước của Pixar tiếp tục bắt tay soạn nhạc cho bộ phim thứ tư của mình.
Công ty Quái vật đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới phê bình và đạt được thành công lớn từ doanh thu phòng vé. Kể từ ngày công chiếu 2 tháng 11 năm 2001, bộ phim đã thu về hơn $562 triệu USD trên toàn cầu[1] và được tái công chiếu tại các rạp dưới định dạng 3D vào 19 tháng 12 năm 2012. Đại học Quái vật, phần tiếp theo của phim sẽ được công chiếu vào 21 tháng 6 năm 2013.
Cốt truyện
Có một thành phố song song mang tên Monstropolis, nơi sinh sống của hàng vạn quái vật được cung cấp năng lượng nhờ những tiếng hét của trẻ em ở thế giới loài người. Tại nhà máy Monsters, Inc., các nhân viên quái vật với tên gọi “hù dọa viên” sẽ mạo hiểm tiến vào phòng ngủ của những đứa trẻ và tìm cách hù dọa nhằm thu thập năng lượng tiếng hét của chúng. Họ sẽ sử dụng các cánh cửa tủ quần áo như những cánh cổng. Đây là một nhiệm vụ đặc biệt nguy hiểm bởi loài quái vật tin rằng trẻ em rất độc hại, nếu ai chạm vào chúng có thể tử vong ngay lập tức. Tuy nhiên, việc sản xuất năng lượng tiếng hét đang ngày càng trở nên khó khăn hơn bởi lũ trẻ cũng bớt sợ bị dọa nạt hơn và chủ tịch công ty Henry J. Waternoose III buộc phải tìm cách giải quyết vấn đề này. Cặp hù dọa viên hàng đầu của công ty là James P. “Sulley” Sullivan cùng trợ lý – người bạn thân thiết Mike Wazowski luôn có một mối thù địch với đối thủ của họ, một con quái vật tắc kè hoa có tên Randall Boggs. Trong một ngày làm việc tưởng chừng như rất bình thường tại “tầng hù dọa”, một hù dọa viên đã vô tình mang vớ của một đứa trẻ vào nhà máy, khiến các nhân viên Cơ quan Phát hiện Trẻ em (Child Detection Agent – CDA) phải đến đó và làm sạch nó. Mike luôn bị nhân viên tiếp tân Roz nhạo báng bởi sự chậm trễ của anh trong việc hoàn tất các giấy tờ làm việc.
Trong thời gian sau giờ làm việc tại nhà máy, Sulley phát hiện ra Randall đã để quên một cánh cửa tại tầng hù dọa và bước vào trong cánh cửa. Một bé gái nhỏ đã lẻn ra khỏi cánh cửa và bước vào nhà máy khiến Sulley sợ chết khiếp và tìm cách lẩn tránh nó. Sau một vài lần đưa cô bé trở lại bất thành, anh bèn giấu cô bé vào trong một túi xách khi Randall đến để trả cánh cửa về kho lưu trữ. Trong khi đó Mike đang ăn tối cùng với người bạn gái Ceila, Sulley đến đó nhờ giúp đỡ. Nhưng Sulley và Mike đã vô tình để cô bé trong túi xổng ra ngoài gây nào loạn ở nhà hàng và khắp thành phố. Các nhân viên CDA đã được lệnh đến phong tỏa thành phố và tìm kiếm cô bé. Mike và Sulley may mắn thoát khỏi sự truy lùng của CDA, và sau một loạt những tình huống dở khóc dở cười, họ mới nhận ra cô bé hoàn toàn không hề độc hại như mọi quái vật khác nghĩ. Sulley nhanh chóng chiếm được cảm tình của đứa bé gái và đặt tên cho nó là “Boo”. Ngày hôm sau, hai quái vật mang cô bé đến công ty dưới một lớp cải trang, và Mike cố gắng tìm cánh cửa để đưa đứa bé trở về. Nhưng Randall đã vô tình phát hiện ra cô bé ở trong nhà máy sau khi nhìn thấy nó ở trên một tờ báo với Mike. Hắn ta tìm cách bắt cóc Boo, thế nhưng cuối cùng lại bắt nhầm Mike.
Tại tầng hầm bí mật, Randall tiết lộ với Mike rằng hắn đang chế tạo một loại máy tra tấn mang tên Sceam Extractor. Nó sẽ vẫn thu được tiếng hét mà không cần tới các hù dọa viên làm việc nữa. Sau đó Randall trói chặt Mike vào ghế để thử nghiệm, nhưng Sulley đã nhanh trí tháo phích cắm và giải thoái kịp thời cho Mike, rồi báo cáo hết âm mưu của Randall cho Waternoose. Tuy nhiên Mike và Sulley sau đó phát hiện ra Randall và Waternoose đã hợp tác với nhau từ lâu và bị mắc mưu đày ải đến Himalaya. Hai quái vật tìm đến chỗ ở của Yeti và được anh gợi ý về việc quay trở lại nhà máy thông qua một ngôi làng dưới chân núi. Sulley định thực hiện ý định đó cùng Mike thì bị anh từ chối bởi sự thất vọng và mâu thuẫn giữa hai người trước đó. Sulley một mình quay trở lại nhà máy và giải cứu Boo thành công khỏi chiếc máy Scream Extractor. Trong lúc bỏ chạy khỏi sự truy đuổi của Randall thì Sulley gặp lại Mike. Mike luôn tìm cách xin lỗi về hành vi không đúng của mình trước đây nhưng anh lại vô tình giúp Sulley đánh bại Randall trong một cuộc chiến hết sức giằng co.
Randall tiếp tục truy đuổi Mike và Sulley khi hai người chạy khắp nhà máy và cuối cùng nhảy lên các cánh cửa trốn vào kho lưu trữ. Tới đây tất cả mới phát hiện ra một đường dây lưu trữ khổng lồ với hàng triệu cửa tủ quần áo cất giữ tại đây. Tiếng cười của Boo kích hoạt các cánh cửa hoạt động và tạo nên một cuộc truy đuổi hấp dẫn và kịch tính của các quái vật qua những cánh cửa. Trong cuộc chiến sống còn với Randall, Sulley trở nên thất thế nhưng bé Boo đã vượt qua được nỗi sợ của mình và đánh bại hắn trước khi Mike và Sulley trừng trị hắn thích đáng. Kết cục của Randall là bị ném vào một cánh cửa trong một ngôi nhà di động và liên tiếp bị mẹ con trong nhà đó dùng xẻng đánh tơi bời.
Dù cuối cùng đã tiếp cận cánh cửa của Boo, thế nhưng Waternoose và CDA lại gửi trả nó trở lại Tầng hù dọa. Trong khi Mike đánh lạc hướng CDA, thì Sulley và Boo trốn thoát cùng cánh cửa trước sự truy đuổi của Waternoose ở phía sau. Trong lúc tranh cãi với Sulley, Waternoose vô tình tiết lộ kế hoạch của mình và Randall là bắt cóc trẻ em và sử dụng máy Scream Extractor để khôi phục lại kinh doanh cho công ty và đặt dấu chấm hết cho cuộc khủng hoảng năng lượng. CDA đã xuất hiện và bắt giữ Waternoose sau khi nghe lời thú nhận của hắn. Lúc đó lãnh đạo của CDA mới lộ diện là Roz, người đã hoạt động ngầm suốt hai năm rưỡi để vạch trần âm mưu của Waternoose và cảm ơn hai quái vật vì sự giúp đỡ. Sulley và Mike buộc phải nói lời chia tay với Boo và trở về nhà sau khi chiếc cửa của Boo bị nghiền nát. Sau này Sulley trở thành giám đốc mới của Công ty Quái vật, và nhờ vào kinh nghiệm của mình trước đây với Boo, anh đã vạch ra kế hoạch mới và chấm dứt thành công cuộc khủng hoảng năng lượng.
Nhiều tháng sau, tân giám đốc Sulley đã thay đổi toàn bộ cách vận hành của Công ty. Giờ đây các quái vật phải vào phòng ngủ của trẻ em để làm cho chúng cười bởi năng lượng của nụ cười còn gấp 10 lần tiếng hét (từ sau vụ Boo cười sau khi Mike bị ngã vào trong cái sọt rác). Mike đã kéo Sulley sang một bên và hé lộ bất ngờ với anh rằng Mike đã sửa xong những mảnh ghép trong chiếc cửa của Boo, chỉ còn thiếu một miếng sót lại mà Sulley mang về làm vật kỉ niệm. Sulley bước vào trong cánh cửa và đoàn tụ với Boo.