Vi phạm pháp luật lao động là hành vi không tuân thủ các quy định của Bộ luật Lao động với các văn bản pháp lý liên quan. Dẫn đến quyền lợi của người lao động bị xâm phạm. Các vi phạm này có thể xảy ra ở cả phía người sử dụng lao động với người lao động. Việc hiểu rõ các hành vi vi phạm này sẽ giúp doanh nghiệp cùng người lao động tránh được những sai sót, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
1. Vi Phạm Luật Lao Động Là Gì
Vi phạm luật lao động là hành vi không tuân thủ các quy định trong Bộ luật Lao động hoặc các văn bản pháp lý khác liên quan đến các vấn đề như tiền lương, hợp đồng lao động, an toàn lao động, bảo hiểm xã hội, chế độ nghỉ ngơi, quyền lợi của người lao động cùng các quy định khác trong quan hệ lao động.
Các vi phạm này có thể do cố ý hoặc vô ý nhưng đều có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động làm giảm uy tín của doanh nghiệp.
2. Ví Dụ Vi Phạm Luật Lao Động
Dưới đây là một số ví dụ về hành vi vi phạm luật lao động mà các doanh nghiệp và người lao động có thể gặp phải
2.1 Vi Phạm Về Tiền Lương
-
Không trả đủ lương: Người sử dụng lao động không trả đủ lương theo hợp đồng hoặc không trả đúng hạn cho người lao động.
-
Trả lương thấp hơn mức lương tối thiểu: Doanh nghiệp trả lương thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Nhà nước quy định.
-
Không thanh toán các khoản phụ cấp: Người sử dụng lao động không trả các khoản phụ cấp hợp lý như phụ cấp đi lại, ăn trưa, thưởng hiệu quả công việc cho người lao động.
2.2 Vi Phạm Về Hợp Đồng Lao Động
-
Không ký hợp đồng lao động: Doanh nghiệp không ký hợp đồng lao động chính thức với người lao động, mặc dù người lao động đã làm việc lâu dài tại công ty.
-
Ký hợp đồng lao động trái luật: Doanh nghiệp ký hợp đồng lao động có điều khoản không hợp pháp hoặc không công bằng đối với người lao động, ví dụ như hợp đồng lao động xác định thời hạn không rõ ràng, gây khó khăn cho người lao động khi muốn chấm dứt hợp đồng.
2.3 Vi Phạm Về Thời Gian Làm Việc và Nghỉ Ngơi
-
Yêu cầu làm thêm giờ không trả lương OT: Người lao động bị yêu cầu làm thêm giờ mà không được trả lương làm thêm giờ (OT) theo quy định của pháp luật.
-
Không cho phép nghỉ phép: Doanh nghiệp không cho người lao động nghỉ phép hàng năm theo đúng quy định hoặc cắt giảm số ngày nghỉ phép của người lao động mà không có lý do chính đáng.
-
Không cho nghỉ thai sản hoặc ốm đau: Người lao động không được nghỉ thai sản hay ốm đau theo các chế độ quy định của bảo hiểm xã hội hoặc bị trừ lương trong thời gian nghỉ này.
2.4 Vi Phạm Về An Toàn Lao Động
-
Không đảm bảo an toàn lao động: Doanh nghiệp không cung cấp trang thiết bị bảo vệ an toàn cho người lao động khi làm việc trong môi trường có nguy cơ gây hại cho sức khỏe.
-
Không tổ chức huấn luyện an toàn lao động: Doanh nghiệp không thực hiện huấn luyện về an toàn lao động cho người lao động, đặc biệt là khi công việc đụng đến các thiết bị, máy móc nguy hiểm.
2.5 Vi Phạm Về Bảo Hiểm Xã Hội và Các Phúc Lợi
-
Không đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế: Doanh nghiệp không đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế cho người lao động theo quy định của pháp luật dù người lao động đã đóng góp đủ các khoản tiền này.
-
Không trả trợ cấp thôi việc: Doanh nghiệp không thanh toán trợ cấp thôi việc cho người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động dù người lao động đủ điều kiện nhận trợ cấp.
3. Các Hành Vi Vi Phạm Luật Lao Động
Các hành vi vi phạm luật lao động có thể phân loại theo mức độ và tính chất của sự vi phạm. Dưới đây là một số hành vi vi phạm phổ biến:
3.1 Hành Vi Vi Phạm Về Tiền Lương
-
Trả lương thấp hơn mức quy định của Nhà nước.
-
Không trả lương đúng hạn cho người lao động.
-
Không thanh toán các khoản bảo hiểm và phụ cấp theo hợp đồng lao động.
3.2 Hành Vi Vi Phạm Về Hợp Đồng Lao Động
-
Không ký hợp đồng lao động dẫn đến việc không có chứng cứ hợp pháp cho việc làm việc của người lao động.
-
Đưa vào hợp đồng lao động các điều khoản vi phạm quyền lợi của người lao động (ví dụ như thời gian thử việc quá dài hoặc không đúng mức quy định).
3.3 Hành Vi Vi Phạm Về Thời Gian Làm Việc và Nghỉ Ngơi
-
Không đảm bảo các chế độ nghỉ ngơi hợp lý chẳng hạn như nghỉ phép hay nghỉ lễ.
-
Yêu cầu người lao động làm việc vượt quá thời gian quy định mà không trả lương theo chế độ làm thêm giờ.
3.4 Hành Vi Vi Phạm Về An Toàn Lao Động
-
Không cung cấp đầy đủ trang thiết bị bảo hộ lao động cho người lao động khi làm việc trong môi trường có nguy cơ cao.
-
Không tổ chức huấn luyện về an toàn lao động cho người lao động, đặc biệt đối với công việc nguy hiểm.
3.5 Hành Vi Vi Phạm Về Bảo Hiểm Xã Hội và Các Phúc Lợi
-
Không đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động.
-
Không trả trợ cấp thôi việc hoặc trợ cấp mất việc làm theo quy định của pháp luật.
4. Doanh Nghiệp Vi Phạm Luật Lao Động
Doanh nghiệp vi phạm luật lao động có thể bị xử lý bằng các hình thức khác nhau tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Các hình thức xử lý có thể bao gồm
-
Phạt hành chính: Doanh nghiệp có thể bị phạt tiền nếu vi phạm các quy định về tiền lương, bảo hiểm xã hội, hợp đồng lao động, các chế độ khác.
-
Buộc phải khắc phục: Doanh nghiệp có thể bị yêu cầu khắc phục vi phạm bằng cách trả lại quyền lợi cho người lao động chẳng hạn như trả đủ lương, trợ cấp, bảo hiểm.
-
Hình thức xử lý hình sự: Trong một số trường hợp vi phạm nghiêm trọng, doanh nghiệp có thể bị xử lý hình sự nếu hành vi vi phạm gây thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi của người lao động hoặc vi phạm pháp luật về an toàn lao động.
5. Kiện Công Ty Vi Phạm Luật Lao Động
Nếu người lao động phát hiện doanh nghiệp vi phạm luật lao động và không giải quyết thỏa đáng các yêu cầu của mình, họ có quyền kiện công ty ra Tòa án hoặc yêu cầu hòa giải. Dưới đây là quy trình cơ bản khi kiện công ty vi phạm luật lao động
5.1 Hòa Giải
-
Trước khi đưa vụ việc ra Tòa án thì người lao động cần phải yêu cầu hòa giải tại cơ quan lao động địa phương (Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội). Đây là bước đầu tiên và bắt buộc trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động.
5.2 Khởi Kiện Ra Tòa Án
-
Nếu hòa giải không thành công thì người lao động có thể khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu bảo vệ quyền lợi của mình.
-
Tòa án sẽ xem xét vụ việc và ra phán quyết dựa trên các quy định của Bộ luật Lao động.
5.3 Các Trường Hợp Kiện Công Ty
-
Không trả lương hoặc trả lương thấp hơn mức quy định.
-
Không trả các khoản phúc lợi hoặc không thanh toán bảo hiểm xã hội.
-
Chấm dứt hợp đồng lao động không đúng pháp luật hoặc không trả trợ cấp thôi việc.
Vi phạm luật lao động không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động còn gây tổn hại cho uy tín và hoạt động của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật để tránh vi phạm, bảo vệ quyền lợi của người lao động, duy trì môi trường làm việc công bằng minh bạch. Nếu phát hiện vi phạm thì người lao động có thể sử dụng các biện pháp pháp lý để bảo vệ quyền lợi của mình bao gồm yêu cầu hòa giải hay kiện ra Tòa án.