Luật Bảo vệ môi trường 2020 đã thay thế hoàn toàn cho Luật năm 2014. Tạo ra hành lang pháp lý hiện đại hơn phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế xã hội với yêu cầu bảo vệ môi trường bền vững. Trong quá trình học tập nghiên cứu luật này thì một trong những dạng bài kiểm tra phổ biến là nhận định đúng sai.
Dạng bài này không chỉ kiểm tra khả năng ghi nhớ mà còn đòi hỏi người học hiểu sâu bản chất vấn đề, khả năng phân tích với áp dụng luật vào tình huống cụ thể. Dưới đây là tập hợp một số nhận định thường gặp kèm phân tích giúp bạn hệ thống lại kiến thức nâng cao kỹ năng xử lý pháp lý.
1. Luật Bảo vệ môi trường 2020 là ngành luật độc lập trong hệ thống pháp luật Việt Nam
Sai
Luật Bảo vệ môi trường là một lĩnh vực pháp luật chuyên ngành, không phải là ngành luật độc lập như luật hình sự, luật dân sự. Nó điều chỉnh các mối quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình quản lý và bảo vệ môi trường nhưng không có hệ thống pháp lý riêng biệt, hoàn chỉnh đến mức được công nhận là một ngành độc lập.
2. Luật Bảo vệ môi trường 2020 không còn quy định đánh giá tác động môi trường nữa
Sai
Luật năm 2020 không chỉ giữ nguyên quy định về đánh giá tác động môi trường (ĐTM) mà còn cải tiến toàn diện nội dung, phân loại dự án đầu tư theo mức độ tác động môi trường để xác định hình thức quản lý phù hợp. ĐTM tiếp tục là công cụ pháp lý quan trọng nhằm dự báo trước phòng ngừa ô nhiễm ngay từ giai đoạn chuẩn bị dự án.
3. Cộng đồng dân cư được quyền tham gia giám sát hoạt động bảo vệ môi trường
Đúng
Một trong những điểm tiến bộ của Luật 2020 là quy định rõ ràng mở rộng quyền tham gia của cộng đồng dân cư. Người dân được tiếp cận thông tin, tham vấn, giám sát phản ánh về các hành vi vi phạm môi trường. Điều này góp phần nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm từ đó thúc đẩy xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường.
4. Tất cả các dự án đầu tư đều phải lập báo cáo ĐTM
Sai
Luật 2020 phân loại dự án đầu tư thành ba nhóm theo mức độ tác động môi trường. Chỉ các dự án thuộc nhóm I – có nguy cơ tác động lớn mới bắt buộc lập ĐTM. Các dự án nhóm II chỉ cần có kế hoạch bảo vệ môi trường, còn nhóm III có thể được miễn cả hai nếu đáp ứng đủ điều kiện.
5. Luật môi trường 2020 cho phép tích hợp nhiều loại giấy phép môi trường thành một
Đúng
Một điểm cải cách nổi bật là việc hợp nhất các loại giấy phép riêng lẻ thành một loại giấy phép môi trường duy nhất. Điều này giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thời gian cho doanh nghiệp với cơ quan quản lý đồng thời tăng tính minh bạch, hiệu quả trong thực thi pháp luật.
6. Mọi hành vi vi phạm môi trường đều bị xử lý hình sự
Sai
Chỉ những hành vi gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, vi phạm nhiều lần theo quy định tại Bộ luật Hình sự mới bị xử lý hình sự. Các vi phạm thông thường chủ yếu bị xử phạt hành chính, buộc khắc phục hậu quả, đóng phạt hay bị đình chỉ hoạt động.
7. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh không cần quan trắc môi trường nếu đã có ĐTM
Sai
ĐTM là bước đánh giá ban đầu. Sau khi đi vào hoạt động, cơ sở vẫn phải thực hiện quan trắc môi trường định kỳ theo tần suất cùng thông số đã cam kết. Việc quan trắc nhằm đảm bảo rằng trong quá trình vận hành, dự án không gây ô nhiễm vượt mức cho phép.
8. Tổ chức, cá nhân gây ô nhiễm môi trường phải chịu trách nhiệm khắc phục hậu quả
Đúng
Nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền là một trong những nguyên tắc cốt lõi trong luật môi trường. Chủ thể gây ra ô nhiễm không chỉ bị xử phạt mà còn phải chịu trách nhiệm phục hồi môi trường bị ảnh hưởng, bồi thường thiệt hại rồi cả thanh toán toàn bộ chi phí xử lý.
9. Các cơ sở có phát sinh khí thải lớn phải có hệ thống quan trắc tự động
Đúng
Luật yêu cầu cơ sở có mức phát thải khí lớn (như nhà máy nhiệt điện, nhà máy xi măng, hóa chất) phải lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động, truyền dữ liệu trực tiếp về cơ quan quản lý. Đây là một biện pháp hiện đại giúp giám sát liên tục ngăn chặn ô nhiễm kịp thời.
10. Luật Bảo vệ môi trường 2020 không đề cập đến kinh tế tuần hoàn
Sai
Luật lần đầu tiên đưa ra khái niệm với quy định về kinh tế tuần hoàn. Đây là mô hình kinh tế trong đó tài nguyên được sử dụng hiệu quả, sản phẩm được tái chế, tái sử dụng tối đa nhằm giảm phát sinh chất thải. Nhà nước khuyến khích doanh nghiệp áp dụng mô hình này để phát triển bền vững.
Hướng dẫn làm dạng bài nhận định đúng sai hiệu quả
-
Đọc kỹ nhận định rồi xác định từ khóa mang tính bao quát như ‘mọi’, ‘chỉ’, ‘tất cả’, ‘không có trường hợp nào’ đây chính là là các dấu hiệu thường gây bẫy.
-
Liên hệ với quy định cụ thể trong luật để xác minh mức độ chính xác.
-
Nếu nhận định sai cần chỉ ra lý do sai ở điểm nào với cả điều nào quy định khác.
-
Nếu nhận định đúng giải thích rõ tại sao nó đúng kèm dẫn chứng nếu cần.
-
Luyện tập thường xuyên với nhiều tình huống khác nhau để tăng khả năng phản xạ pháp lý.
Dạng bài nhận định đúng sai trong môn Luật Bảo vệ môi trường giúp kiểm tra toàn diện kiến thức từ lý thuyết đến khả năng tư duy pháp lý. Để xử lý tốt người học không chỉ cần nhớ luật còn phải hiểu cách vận dụng vào tình huống cụ thể, nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ với phản biện dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc.