Luật số 34/2018/QH14 hay còn được gọi là Luật An Ninh Mạng. Được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua vào ngày 12 tháng 6 năm 2018 tại kỳ họp thứ 5 của Quốc hội khóa XIV. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 1 năm 2019.
1. Mục Tiêu Phạm Vi Điều Chỉnh
Luật An Ninh Mạng được ban hành nhằm bảo vệ an ninh quốc gia trật tự an toàn xã hội trong môi trường mạng. Đồng thời luật này cũng xác định các quyền, nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ an ninh mạng đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin với truyền thông.
Luật này đặc biệt chú trọng đến việc bảo vệ dữ liệu cá nhân, quyền lợi hợp pháp của người dân trên không gian mạng cũng như chống lại các hoạt động tội phạm mạng tấn công mạng gây ảnh hưởng đến an ninh quốc gia cùng trật tự xã hội, sự ổn định của xã hội.
2. Nội Dung Chính Của Luật An Ninh Mạng
2.1. Bảo Vệ An Ninh Mạng Quốc Gia
Luật An Ninh Mạng xác định các nguyên tắc cơ bản trong việc bảo vệ an ninh mạng quốc gia đảm bảo không có hoạt động nào làm ảnh hưởng đến chủ quyền, an ninh quốc gia qua không gian mạng. Các hoạt động này bao gồm những hành vi như tấn công mạng phát tán thông tin sai lệch hay như lừa đảo trực tuyến xâm phạm dữ liệu của các tổ chức, cá nhân.
2.2. Bảo Vệ Quyền Lợi Người Dân
Một trong những điểm nổi bật của Luật An Ninh Mạng là bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân đặc biệt là quyền về bảo mật thông tin cá nhân. Có nghĩa là các tổ chức, doanh nghiệp với cá nhân phải tuân thủ các quy định về bảo vệ thông tin cá nhân của người dùng khi hoạt động trên môi trường mạng.
2.3. Trách Nhiệm Của Các Doanh Nghiệp và Các Tổ Chức Trong Việc Bảo Vệ An Ninh Mạng
Luật yêu cầu các tổ chức, doanh nghiệp có trách nhiệm đảm bảo an ninh mạng trong hoạt động của mình bảo vệ hệ thống thông tin cơ sở hạ tầng quan trọng khỏi các mối đe dọa tấn công từ bên ngoài. Các tổ chức này cũng phải hợp tác với cơ quan chức năng khi có yêu cầu điều tra các vụ tấn công mạng.
2.4. Quy Định Về Dữ Liệu Người Dùng
Một trong những quy định quan trọng của Luật là yêu cầu các doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Việt Nam phải lưu trữ dữ liệu của người dùng tại các máy chủ trong lãnh thổ Việt Nam. Giúp đảm bảo rằng các thông tin dữ liệu quan trọng của công dân Việt Nam sẽ được bảo vệ dễ dàng truy cập trong các trường hợp cần thiết.
2.5. Các Hành Vi Vi Phạm Và Hình Phạt
Luật quy định rõ các hành vi vi phạm trong không gian mạng đưa ra các hình thức xử lý bao gồm phạt tiền rồi thì đình chỉ hoạt động thậm chí khởi tố hình sự đối với những hành vi xâm phạm an ninh mạng. Các hành vi vi phạm bao gồm tấn công mạng hay phát tán thông tin sai lệch hay xâm phạm quyền riêng tư rồi thì lợi dụng mạng để lừa đảo.
3. Tác Động Của Luật An Ninh Mạng Đối Với Công Dân Và Doanh Nghiệp
3.1. Đối Với Công Dân
Luật An Ninh Mạng giúp bảo vệ quyền lợi của công dân trong việc đảm bảo sự an toàn khi tham gia các hoạt động trực tuyến. Các cá nhân sẽ có quyền được bảo vệ thông tin cá nhân khi tham gia vào các nền tảng trực tuyến, đồng thời quyền lợi của họ sẽ được đảm bảo khi có những hành vi xâm phạm hay lạm dụng thông tin cá nhân.
3.2. Đối Với Doanh Nghiệp
Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng đặc biệt là các dịch vụ lưu trữ dữ liệu. Phải tuân thủ các quy định về bảo mật thông tin người dùng đảm bảo an ninh hệ thống. Doanh nghiệp cũng sẽ chịu trách nhiệm trong việc bảo vệ cơ sở hạ tầng thông tin của mình khỏi các cuộc tấn công mạng.
Việc phải lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam có thể yêu cầu các doanh nghiệp quốc tế đầu tư cơ sở hạ tầng tại nước ta. Điều này có thể tạo cơ hội cho việc phát triển ngành công nghệ thông tin trong nước nhưng cũng đòi hỏi các tổ chức, doanh nghiệp phải có chiến lược bảo mật mạnh mẽ.
4. Những Thách Thức Cơ Hội Khi Áp Dụng Luật An Ninh Mạng
4.1. Thách Thức
Một trong những thách thức lớn khi áp dụng Luật An Ninh Mạng là việc đảm bảo sự đồng bộ trong việc thực thi pháp luật giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp. Đặc biệt, các doanh nghiệp nước ngoài có thể gặp khó khăn trong việc lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam do sự khác biệt trong các quy định pháp lý giữa các quốc gia.
Bên cạnh đó việc quản lý xử lý các vụ vi phạm trên không gian mạng là rất phức tạp do tính chất toàn cầu của Internet. Các cơ quan chức năng cần phải có đủ năng lực với hợp tác quốc tế để giải quyết các vấn đề an ninh mạng hiệu quả.
4.2. Cơ Hội
Luật An Ninh Mạng cũng tạo ra cơ hội lớn cho ngành công nghệ thông tin tại Việt Nam. Việc yêu cầu các doanh nghiệp lưu trữ dữ liệu trong nước sẽ tạo ra nhu cầu phát triển các dịch vụ lưu trữ bảo mật thông tin từ đó thúc đẩy ngành công nghiệp này phát triển mạnh mẽ.
Đồng thời luật này cũng tạo ra một môi trường an toàn hơn cho các cá nhân với tổ chức tham gia các hoạt động trực tuyến. Các công dân và tổ chức có thể yên tâm hơn khi tham gia vào các giao dịch điện tử, giao tiếp trên các nền tảng mạng xã hội, thương mại điện tử.
Luật An Ninh Mạng là một bước đi quan trọng trong bảo vệ an ninh quốc gia với cả bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân trong môi trường mạng. Những quy định này không chỉ bảo vệ cá nhân hay tổ chức còn giúp củng cố an ninh quốc gia trong thời đại công nghệ số. Tuy nhiên để đạt được hiệu quả cao nhất thì việc thực thi tuân thủ các quy định của Luật An Ninh Mạng là rất quan trọng.