Chất lượng sản phẩm hàng hóa không chỉ là yếu tố then chốt tạo dựng niềm tin từ phía người tiêu dùng còn là tiêu chuẩn để doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Tại Việt Nam Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa được ban hành lần đầu vào năm 2007 đã đánh dấu một bước tiến lớn trong việc kiểm soát quản lý chất lượng hàng hóa. Sau hơn một thập kỷ áp dụng luật này đã có những điều chỉnh quan trọng nhằm bắt kịp sự thay đổi của thị trường với công nghệ. Đặc biệt năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt mới khi Quốc hội chính thức thông qua dự án sửa đổi Luật hứa hẹn mang đến nhiều thay đổi đáng kể.
Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ nội dung cơ bản của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007, những điểm mới trong sửa đổi gần đây, những lưu ý quan trọng cho doanh nghiệp trong thời gian tới.
Tổng quan về Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007
Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa được ban hành năm 2007 với mục tiêu thiết lập khung pháp lý cho việc kiểm soát chất lượng sản phẩm từ khâu sản xuất phân phối đến khi đến tay người tiêu dùng. Luật này áp dụng cho tất cả các tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến sản phẩm, hàng hóa trên lãnh thổ Việt Nam.
Một trong những nội dung cốt lõi của Luật là quy định trách nhiệm của nhà sản xuất và nhà phân phối trong việc đảm bảo chất lượng sản phẩm ghi nhãn rõ ràng cung cấp thông tin chính xác về nguồn gốc, thành phần hướng dẫn sử dụng. Đồng thời luật cũng đưa ra những chế tài nghiêm khắc với các hành vi gian lận thương mại sản xuất hàng giả hàng kém chất lượng.
Đặc biệt Luật 2007 quy định rõ các cơ quan chức năng được quyền kiểm tra thanh tra xử lý vi phạm. Góp phần tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch bình đẳng hơn cho doanh nghiệp.
Những điểm mới trong lần sửa đổi gần nhất
Tính đến năm 2025, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa đã trải qua các lần điều chỉnh bổ sung quan trọng, trong đó có sửa đổi vào năm 2018 dự án luật sửa đổi vừa được thông qua vào giữa năm 2025.
Một trong những điểm đáng chú ý là việc phân loại sản phẩm, hàng hóa theo mức độ rủi ro. Theo quy định mới các sản phẩm có nguy cơ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người hoặc môi trường sẽ được giám sát chặt chẽ hơn phải trải qua quy trình kiểm định cấp phép nghiêm ngặt trước khi lưu thông trên thị trường. Đây là bước tiến quan trọng trong việc tăng cường trách nhiệm của doanh nghiệp bảo vệ người tiêu dùng.
Ngoài ra, Luật sửa đổi năm 2025 cũng khuyến khích mạnh mẽ việc ứng dụng công nghệ thông tin trong truy xuất nguồn gốc giám sát chất lượng. Việc sử dụng mã QR, hệ thống dữ liệu số với phần mềm quản lý chất lượng sẽ trở thành xu hướng bắt buộc đối với nhiều ngành nghề.
Bên cạnh đó, các quy định liên quan đến trách nhiệm của cơ quan quản lý cũng được điều chỉnh nhằm tăng tính hiệu quả trong việc thanh tra xử lý vi phạm hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ pháp luật.
Tác động đối với doanh nghiệp
Với những thay đổi trong Luật mới, doanh nghiệp cần nhanh chóng cập nhật điều chỉnh quy trình sản xuất, kinh doanh để phù hợp. Trước hết doanh nghiệp phải hiểu rõ sản phẩm của mình thuộc nhóm rủi ro nào để áp dụng đúng phương thức quản lý chất lượng. Việc bỏ qua điều này có thể dẫn đến việc bị thu hồi hàng hóa xử phạt hay thậm chí đình chỉ hoạt động.
Thứ hai minh bạch hóa thông tin sản phẩm sẽ là yếu tố sống còn. Doanh nghiệp cần chuẩn hóa nhãn mác đảm bảo thông tin ghi trên sản phẩm là chính xác, đầy đủ dễ hiểu. Việc truy xuất nguồn gốc cần được thiết lập từ đầu chuỗi cung ứng để thuận tiện khi kiểm tra đồng thời tăng niềm tin từ khách hàng.
Một điểm quan trọng không thể bỏ qua là năng lực về công nghệ quản lý dữ liệu. Những doanh nghiệp chậm thích nghi với công nghệ có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện các quy định mới. Vì vậy đầu tư vào hệ thống quản lý chất lượng tự động đào tạo nhân sự xây dựng quy trình kiểm tra nội bộ sẽ là chìa khóa để đảm bảo tuân thủ luật pháp nâng cao chất lượng tổng thể.
Những lưu ý cho thời gian tới
Luật sửa đổi dự kiến sẽ có hiệu lực vào năm 2026. Tuy nhiên doanh nghiệp không nên chờ đến thời điểm đó mới bắt đầu thay đổi. Việc chuẩn bị sớm sẽ giúp tiết kiệm chi phí hạn chế rủi ro đặc biệt là tạo lợi thế cạnh tranh.
Một số bước đi cụ thể mà doanh nghiệp nên cân nhắc gồm có rà soát toàn bộ danh mục sản phẩm để phân loại theo mức rủi ro thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm đầu ra kiểm tra lại nội dung nhãn mác theo quy định mới với làm việc với các đơn vị kiểm định tư vấn pháp lý để được hỗ trợ chuyên sâu.
Ngoài ra, việc tham gia các hội thảo, diễn đàn chính sách đào tạo về luật cũng là cách hữu hiệu để nắm bắt nhanh những thay đổi và định hướng của cơ quan quản lý nhà nước.
Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa là nền tảng pháp lý quan trọng trong điều tiết thị trường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Sửa đổi luật vào năm 2025 phản ánh rõ nhu cầu thay đổi trong bối cảnh công nghiệp hóa và số hóa ngày càng mạnh mẽ.
Doanh nghiệp nếu biết tận dụng cơ hội từ sự thay đổi này sẽ không chỉ đảm bảo tuân thủ pháp luật còn nâng cao vị thế trên thị trường. Ngược lại nếu chậm thích ứng doanh nghiệp có thể sẽ đối mặt với nhiều rủi ro cả về pháp lý lẫn uy tín thương hiệu. Vì vậy là thời điểm thích hợp để các tổ chức, cá nhân chủ động rà soát lại toàn bộ hoạt động quản lý chất lượng chuẩn bị cho một giai đoạn mới, chuyên nghiệp hiệu quả hơn.