Bài Tập Chia Thừa Kế Luật Dân Sự

Bài Tập 1: Chia Thừa Kế Theo Pháp Luật

Tình Huống

Ông Nguyễn Văn A qua đời để lại di sản là một căn nhà trị giá 2 tỷ đồng cùng 500 triệu đồng tiền mặt. Ông A có một vợ là bà Nguyễn Thị B với hai con là Nguyễn Văn C cùng Nguyễn Thị D. Trong di chúc ông A không có chỉ định cụ thể về việc chia di sản. Hãy xác định cách thức chia di sản của ông A theo quy định của pháp luật về thừa kế.

Giải Quyết

Theo Điều 651 Bộ Luật Dân Sự 2015 nếu người chết không để lại di chúc hoặc di chúc không hợp lệ thì di sản sẽ được chia theo pháp luật. Trong trường hợp này di sản của ông A sẽ được chia đều cho các đối tượng thừa kế hợp pháp bao gồm vợ cùng các con của ông.

Các đối tượng thừa kế: Vợ bà B cùng hai con ông A (C với D) đều là những người thừa kế theo pháp luật.
Phân chia di sản: Theo quy định của pháp luật di sản sẽ được chia đều cho các đồng thừa kế với tỷ lệ
- Vợ bà B: 1/2 di sản.
- Các con (C với D) mỗi người nhận 1/4 di sản.

Di sản của ông A bao gồm

Tổng di sản: 2 tỷ đồng (căn nhà) + 500 triệu đồng (tiền mặt) = 2.5 tỷ đồng.

Cách chia

Vợ bà B sẽ nhận 1/2 di sản = 2.5 tỷ đồng x 1/2 = 1.25 tỷ đồng.
Mỗi con (C với D) sẽ nhận 1/4 di sản = 2.5 tỷ đồng x 1/4 = 625 triệu đồng.

Kết luận

Bà B (vợ) nhận 1.25 tỷ đồng.
Anh C với chị D (con) mỗi người nhận 625 triệu đồng.

Bài Tập 2: Thừa Kế Theo Di Chúc

Tình Huống

Bà Lê Thị E qua đời để lại một di sản là căn nhà trị giá 1.5 tỷ đồng cùng một số tài sản khác tổng trị giá 1 tỷ đồng. Trong di chúc bà E viết rõ rằng

Chia di sản của bà cho ba người: con trai là Lê Văn X, con gái là Lê Thị Y với người cháu là Lê Minh Z.
Lê Văn X sẽ nhận 50% giá trị tài sản.
Lê Thị Y sẽ nhận 30% giá trị tài sản.
Lê Minh Z sẽ nhận 20% giá trị tài sản.

Hãy xác định phần thừa kế của mỗi người theo di chúc này.

Giải Quyết

Tổng giá trị di sản: Căn nhà (1.5 tỷ đồng) + Tài sản khác (1 tỷ đồng) = 2.5 tỷ đồng.

Cách chia theo di chúc

Lê Văn X (con trai) sẽ nhận 50% của tổng di sản = 2.5 tỷ đồng x 50% = 1.25 tỷ đồng.
Lê Thị Y (con gái) sẽ nhận 30% của tổng di sản = 2.5 tỷ đồng x 30% = 750 triệu đồng.
Lê Minh Z (cháu) sẽ nhận 20% của tổng di sản = 2.5 tỷ đồng x 20% = 500 triệu đồng.

Kết luận

Lê Văn X (con trai) nhận 1.25 tỷ đồng.
Lê Thị Y (con gái) nhận 750 triệu đồng.
Lê Minh Z (cháu) nhận 500 triệu đồng.

Bài Tập 3: Tranh Chấp Thừa Kế

Tình Huống

Ông Phan Văn G qua đời mà không để lại di chúc. Ông có vợ là bà Phan Thị H cùng ba con là Phan Văn A, Phan Thị B, Phan Văn C. Sau khi ông G qua đời bà H cùng các con đã thỏa thuận phân chia di sản nhưng giữa các con ông G đã xảy ra tranh chấp. Phan Văn A yêu cầu được chia nhiều hơn vì ông là người đã chăm sóc nuôi dưỡng cha mẹ trong suốt nhiều năm qua. Hãy giải quyết tranh chấp này theo quy định của pháp luật.

Giải Quyết

Theo Điều 651 Bộ Luật Dân Sự 2015 nếu không có di chúc thì di sản sẽ được chia theo pháp luật thì những người thừa kế hợp pháp bao gồm vợ, con cái của người chết. Tuy nhiên khi có tranh chấp về quyền lợi trong việc chia di sản, các bên sẽ phải dựa vào các quy định về quyền thừa kế của mỗi cá nhân.

Các đối tượng thừa kế là bà H (vợ) với ba người con (A, B, C). Tổng cộng có 4 người thừa kế.
Cách chia di sản: Mỗi người thừa kế sẽ nhận một phần bằng nhau (1/4 di sản).

Mặc dù Phan Văn A đã chăm sóc cha mẹ trong nhiều năm qua nhưng theo pháp luật thì quyền thừa kế của A không thể được tăng lên do lý do này. Trừ khi có một thỏa thuận giữa các bên hay có sự can thiệp của tòa án thì phần di sản của mỗi người sẽ được chia đều. Cụ thể

Bà H (vợ) nhận 1/4 di sản.
Phan Văn A, Phan Thị B, Phan Văn C mỗi người nhận 1/4 di sản.

Kết luận
Mỗi người trong gia đình ông G (bà H, A, B, C) đều nhận 1/4 di sản của ông G mà không có sự thay đổi trong tỷ lệ chia do sự chăm sóc của A đối với cha mẹ.

Bài Tập 4: Di Sản Có Nhiều Người Thừa Kế, Có Người Từ Chối

Tình Huống

Ông Nguyễn Văn M qua đời để lại một di sản là một căn nhà trị giá 3 tỷ đồng cùng một số tiền mặt trị giá 500 triệu đồng. Ông M có vợ là bà Nguyễn Thị N, một con trai là Nguyễn Văn P, một con gái là Nguyễn Thị Q. Nguyễn Văn P quyết định từ chối nhận di sản do ông đã có tài sản riêng mà không muốn liên quan đến di sản. Hãy chia di sản theo pháp luật trong trường hợp này.

Giải Quyết

Trong trường hợp Nguyễn Văn P từ chối nhận di sản. Theo Điều 622 Bộ Luật Dân Sự 2015 thì phần di sản của P sẽ được chia đều cho các người thừa kế còn lại bao gồm bà Nguyễn Thị N (vợ) với Nguyễn Thị Q (con gái).

Tổng di sản là 3 tỷ đồng (căn nhà) + 500 triệu đồng (tiền mặt) = 3.5 tỷ đồng.
Nguyễn Văn P từ chối nhận di sản do đó di sản này sẽ được chia lại cho bà N với người con gái Q.
Cách chia: Di sản sẽ được chia đều giữa bà N với Nguyễn Thị Q qua đó mỗi người sẽ nhận
- Bà N (vợ): 3.5 tỷ đồng x 1/2 = 1.75 tỷ đồng.
- Nguyễn Thị Q (con gái): 3.5 tỷ đồng x 1/2 = 1.75 tỷ đồng.

Kết luận

Bà Nguyễn Thị N (vợ) nhận 1.75 tỷ đồng.
Nguyễn Thị Q (con gái) nhận 1.75 tỷ đồng.

Các bài tập thừa kế trong luật dân sự không chỉ giúp làm rõ cách phân chia tài sản còn phản ánh các vấn đề pháp lý có thể phát sinh trong quá trình phân chia di sản. Việc áp dụng các quy định của pháp luật về thừa kế giúp bảo vệ quyền lợi của các bên thừa kế nhằm giải quyết tranh chấp một cách công bằng.