Giải bài tập tình huống môn Luật Môi trường

Bài Tập Tình Huống Môn Luật Môi Trường

Tình huống 1 Xả thải chất độc hại ra môi trường

Câu hỏi
Công ty ABC chuyên sản xuất hóa chất tại khu công nghiệp XYZ. Trong quá trình sản xuất, công ty này xả thải một lượng lớn chất thải độc hại chưa qua xử lý vào hệ thống sông gần khu công nghiệp. Môi trường xung quanh bị ô nhiễm nghiêm trọng ảnh hưởng đến đời sống người dân cùng sự phát triển của các loài sinh vật.

  1. Công ty ABC đã vi phạm những quy định nào của pháp luật về bảo vệ môi trường?

  2. Hình thức xử lý vi phạm đối với công ty ABC theo pháp luật Việt Nam là gì?

  3. Người dân sống xung quanh khu công nghiệp có quyền gì trong trường hợp này?

Đáp án

  1. Vi phạm các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường

    • Vi phạm Luật Bảo vệ môi trường 2020 theo đó hành vi xả thải chất độc hại mà không qua xử lý vi phạm các quy định về quản lý chất thải, xả thải gây ô nhiễm môi trường. Cụ thể, Điều 69, Điều 70 với Điều 71 Luật Bảo vệ môi trường quy định về nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong việc xử lý chất thải, xả thải ra môi trường.

  2. Hình thức xử lý vi phạm

    • Công ty ABC có thể bị xử phạt hành chính theo Điều 21 Nghị định 155/2016/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Mức phạt có thể lên đến hàng trăm triệu đồng đồng thời buộc công ty này phải khắc phục ô nhiễm môi trường bằng các biện pháp xử lý chất thải đúng quy định.

    • Ngoài ra công ty có thể bị đình chỉ hoạt động hay thu hồi giấy phép kinh doanh nếu tái phạm nhiều lần hay như gây hậu quả nghiêm trọng.

  3. Quyền của người dân

    • Người dân có quyền yêu cầu các cơ quan chức năng kiểm tra giám sát hành vi vi phạm của công ty ABC. Họ có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu môi trường sống của họ bị ảnh hưởng nghiêm trọng do ô nhiễm. Theo Điều 182 Luật Bảo vệ môi trường người dân cũng có quyền khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu có căn cứ.

Tình huống 2 Chuyển nhượng quyền sử dụng đất với bảo vệ môi trường

Câu hỏi
Một công ty bất động sản dự định mua một diện tích đất lớn tại khu vực nông thôn để xây dựng khu dân cư. Tuy nhiên khu vực này đang là vùng sinh thái có nhiều loài động thực vật quý hiếm, nằm trong diện bảo vệ của Nhà nước. Công ty này dự định sẽ san lấp đất thay đổi cảnh quan tự nhiên.

  1. Công ty này có quyền mua đất cũng như xây dựng khu dân cư hay không?

  2. Nếu có quyền, công ty cần thực hiện những biện pháp bảo vệ môi trường nào trong quá trình xây dựng?

Đáp án

  1. Quyền của công ty

    • Việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất cần tuân thủ các quy định của pháp luật về đất đai đặc biệt là đối với đất thuộc khu vực có giá trị sinh thái cao hay có bảo vệ môi trường. Theo Luật Đất đai 2013 nếu đất này thuộc vùng bảo vệ môi trường hay khu bảo tồn thiên nhiên thì công ty cần phải có sự đồng ý của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thủ tục xin phép phê duyệt dự án đầu tư theo quy định.

    • Nếu đất thuộc diện đất nông nghiệp công ty cũng cần xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất đảm bảo không làm ảnh hưởng đến sự cân bằng sinh thái của khu vực.

  2. Biện pháp bảo vệ môi trường

    • Công ty cần thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020. ĐTM là tài liệu quan trọng để đánh giá tác động của dự án đến môi trường xung quanh.

    • Công ty cần xây dựng thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường như kiểm soát khí thải, nước thải, chất thải rắn, bảo vệ nguồn nước, bảo vệ hệ sinh thái động thực vật.

    • Đảm bảo thực hiện các biện pháp tái tạo lại môi trường sau khi xây dựng bao gồm việc phục hồi các khu vực bị ảnh hưởng với cả trồng cây xanh.

Tình huống 3 Quản lý chất thải rắn

Câu hỏi
Một khu dân cư đang gặp khó khăn trong việc quản lý chất thải rắn sinh hoạt. Các hộ gia đình không phân loại rác đúng cách dẫn đến việc xử lý rác thải không hiệu quả gây ô nhiễm môi trường.

  1. Các quy định của pháp luật về quản lý chất thải rắn sinh hoạt?

  2. Biện pháp nào có thể áp dụng để cải thiện tình hình?

Đáp án

  1. Quy định của pháp luật về quản lý chất thải rắn

    • Theo Luật Bảo vệ môi trường 2020 các hộ gia đình có nghĩa vụ phân loại rác tại nguồn (Điều 68). Chính quyền địa phương cần xây dựng hệ thống thu gom xử lý chất thải rắn sinh hoạt hợp lý.

    • Theo Nghị định 38/2015/NĐ-CP về quản lý chất thải thì các tổ chức hay cá nhân phải chịu trách nhiệm trong việc thu gom xử lý chất thải rắn sinh hoạt mà không để rác thải vứt bừa bãi hay gây ô nhiễm môi trường.

  2. Biện pháp cải thiện tình hình

    • Tăng cường tuyên truyền giáo dục người dân về ý thức phân loại rác tại nguồn.

    • Chính quyền cần xây dựng hệ thống thu gom rác đúng quy trình có phân loại rồi xử lý tại các nhà máy tái chế.

    • Cung cấp thùng đựng rác phân loại cho các hộ gia đình với khu vực công cộng kết hợp tổ chức các chiến dịch làm sạch môi trường thường xuyên.

    • Khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động tái chế giảm thiểu chất thải.

Những bài tập tình huống như thế này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các quy định pháp lý rồi ứng dụng của pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Hãy tham khảo các ví dụ trên với cả áp dụng chúng vào tình huống thực tế để nâng cao kiến thức môn học.