Luật Kinh tế là một trong những môn học nền tảng quan trọng trong chương trình đào tạo cử nhân luật với kinh tế luật. Là môn học kết nối giữa kiến thức pháp luật với môi trường kinh doanh thực tế. Để học tốt môn này việc lựa chọn giáo trình phù hợp với áp dụng phương pháp học hiệu quả là yếu tố then chốt giúp sinh viên nắm vững kiến thức vận dụng tốt vào các tình huống thực tiễn. Bài viết này chia sẻ về cấu trúc của giáo trình Luật Kinh tế, cách lựa chọn tài liệu, các bước học tập thông minh.
1. Luật Kinh tế là gì và tại sao cần học
Luật Kinh tế là một ngành luật chuyên ngành điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong hoạt động kinh doanh giữa các tổ chức, cá nhân, cơ quan nhà nước. Những quan hệ này bao gồm: thành lập, tổ chức, giải thể doanh nghiệp; ký kết và thực hiện hợp đồng kinh tế; giải quyết tranh chấp thương mại; cạnh tranh, đầu tư, thuế, phá sản.
Học tốt Luật Kinh tế giúp sinh viên hiểu rõ cách vận hành pháp lý trong môi trường doanh nghiệp có thể tư vấn pháp lý, giải quyết tranh chấp và xây dựng hệ thống nội quy, quy chế nội bộ. Ngoài ra còn là nền tảng quan trọng để học các môn chuyên sâu như Luật Thương mại, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Tài chính…
2. Giáo trình Luật Kinh tế, Cấu trúc và nội dung phổ biến
Các giáo trình Luật Kinh tế thường được chia thành nhiều chương tập trung vào các chủ đề chính như sau
Chương 1 Tổng quan về Luật Kinh tế
-
Định nghĩa, đối tượng, phương pháp điều chỉnh
-
Vị trí của Luật Kinh tế trong hệ thống pháp luật
-
Nguồn luật và nguyên tắc áp dụng
Chương 2 Pháp luật về doanh nghiệp
-
Các loại hình doanh nghiệp như công ty TNHH, cổ phần, hợp danh, doanh nghiệp tư nhân
-
Thủ tục thành lập, sáp nhập, chia tách, giải thể
-
Cơ cấu tổ chức và hoạt động quản trị
Chương 3 Pháp luật về hợp đồng kinh tế
-
Khái niệm, đặc điểm hợp đồng kinh tế
-
Điều kiện có hiệu lực, thực hiện và chấm dứt hợp đồng
-
Trách nhiệm bồi thường thiệt hại và giải quyết tranh chấp
Chương 4 Pháp luật về cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng
-
Cạnh tranh không lành mạnh, thỏa thuận hạn chế cạnh tranh
-
Tập trung kinh tế và hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh
-
Quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng
Chương 5 Pháp luật về đầu tư và phá sản
-
Đầu tư trong nước và nước ngoài
-
Ưu đãi đầu tư, lĩnh vực hạn chế đầu tư
-
Quy trình và điều kiện tuyên bố phá sản doanh nghiệp
Tùy từng giáo trình với trường đào tạo mà có thể có thêm các chương phụ như Luật Thuế, Luật Sở hữu trí tuệ, Trọng tài thương mại.
3. Những giáo trình Luật Kinh tế tiêu biểu nên tham khảo
Hiện nay có nhiều giáo trình được sử dụng rộng rãi tại các trường đại học, cao đẳng luật. Dưới đây là ba giáo trình tiêu biểu
a. Giáo trình Luật Kinh tế – Phạm Duy Nghĩa (chủ biên)
Được đánh giá cao về tính hệ thống, logic, cập nhật. Giáo trình này trình bày theo từng phần luật, có phân tích sâu về lý luận thực tiễn. Mỗi phần đều có ví dụ minh họa giúp sinh viên dễ hiểu hơn.
b. Giáo trình Luật Kinh tế – Đại học Luật Hà Nội
Tài liệu này tập trung vào các nội dung cơ bản bám sát chương trình khung do Bộ Giáo dục Đào tạo ban hành. Phù hợp với sinh viên đang học đại cương hoặc ôn thi công chức, thạc sĩ.
c. Giáo trình Luật Kinh tế quốc tế – Nguyễn Hồng Thao (chủ biên)
Dành cho người quan tâm đến khía cạnh pháp lý trong giao dịch thương mại quốc tế, đầu tư xuyên biên giới. Có tính học thuật cao phù hợp cho học viên cao học hay nghiên cứu chuyên sâu.
4. Cách học hiệu quả Luật Kinh tế
a. Đọc trước chương trình
Trước mỗi buổi học nên đọc trước giáo trình và gạch dưới những thuật ngữ pháp lý, điều luật mới. Chuẩn bị trước giúp bạn tiếp thu bài tốt hơn và có thể chủ động thảo luận trên lớp.
b. Kết hợp giáo trình với văn bản pháp luật
Khi học nội dung nào đó trong giáo trình hãy mở Luật tương ứng để đọc điều khoản chi tiết. Ví dụ khi học về công ty cổ phần nên đọc Luật Doanh nghiệp phần điều 111 đến điều 170 để nắm rõ quy định hiện hành.
c. Ghi chú theo sơ đồ
Sử dụng sơ đồ tư duy để hệ thống kiến thức từ khái niệm – nguyên tắc – đối tượng – nội dung – cách xử lý tình huống. Cách này giúp bạn ghi nhớ lâu và dễ ôn thi.
d. Tự giải tình huống
Sau mỗi chương nên viết ngắn một bài phân tích tình huống pháp lý chẳng hạn hợp đồng vô hiệu do vi phạm điều kiện chủ thể, tranh chấp cổ phần, xử lý tài sản khi phá sản… Tự làm sẽ giúp tư duy pháp lý sắc bén hơn.
e. Làm bài trắc nghiệm và thảo luận nhóm
Kết hợp làm bộ câu hỏi trắc nghiệm để kiểm tra phản xạ với kiến thức lý thuyết. Ngoài ra nên tham gia nhóm học tập để chia sẻ kiến thức giải đáp các điểm chưa rõ.
5. Một số lưu ý khi học Luật Kinh tế
-
Pháp luật thay đổi liên tục vì vậy hãy kiểm tra xem giáo trình bạn dùng có được cập nhật theo luật mới không.
-
Không học thuộc lòng máy móc. Hãy hiểu bản chất điều luật và lý do của quy định.
-
Không học đơn lẻ từng môn. Luật Kinh tế có liên quan mật thiết đến Luật Dân sự, Luật Thương mại, Luật Tài chính nên cần học theo hệ thống.
-
Học đi đôi với thực hành nhớ tìm đọc hợp đồng mẫu, xem các vụ án kinh tế trên báo chí để hiểu hơn về tính thực tiễn của luật.
Học Luật Kinh tế không khó nếu bạn chọn được giáo trình phù hợp với cả có phương pháp học tập hiệu quả. Bắt đầu từ giáo trình chất lượng kết hợp với đọc văn bản luật cùng luyện sơ đồ tư duy với giải quyết tình huống sẽ giúp bạn vừa hiểu lý thuyết vừa vững thực hành. Không chỉ là môn học còn là hành trang quan trọng cho người hành nghề luật trong tương lai.