Giới luật tỳ kheo là một phần quan trọng trong đời sống của những người xuất gia trong Phật giáo đặc biệt là các tỳ kheo, những người đã thọ nhận sự tu hành bỏ lại đời sống gia đình để đi theo con đường tìm cầu sự giác ngộ. Trong Phật giáo giới luật không chỉ là những quy định về hành vi còn là những phương tiện giúp người tu hành có thể giữ gìn phát triển đạo đức từ đó tiến gần hơn đến sự giải thoát. Vậy giới luật tỳ kheo là gì và những quy tắc nào mà tỳ kheo phải tuân theo? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Giới Luật Tỳ Kheo Là Gì
Giới luật tỳ kheo là bộ quy tắc đạo đức mà một người tu hành phải tuân thủ khi xuất gia trở thành tỳ kheo. Các giới này được quy định rất chi tiết trong các kinh điển của Phật giáo nhằm giúp người tu hành thanh tịnh thân, khẩu, ý thực hành theo các giáo lý của Đức Phật. Giới luật không chỉ liên quan đến các hành động bên ngoài mà còn tác động sâu sắc đến tâm thức giúp người tu hành giữ gìn sự trong sáng phát triển trí tuệ.
Giới luật tỳ kheo không phải chỉ là những nguyên tắc đạo đức mà còn là các phương tiện để người tu hành sống hòa hợp không vi phạm đạo đức tránh những ảnh hưởng tiêu cực trong quá trình tu hành rèn luyện thân tâm. Mỗi giới luật đều có những quy định cụ thể về hành vi từ những điều cấm kỵ cho đến những lời khuyên về cách sống hòa hợp tránh xa những điều xấu.
2. 227 Giới Luật Tỳ Kheo
Bộ giới luật cơ bản của tỳ kheo trong Phật giáo Theravada, một nhánh của Phật giáo truyền thống gồm 227 giới. Bộ giới này được quy định trong bộ Vinaya Pitaka (Tạng Luật) của Phật giáo. Những giới luật này bao gồm các quy tắc về thân, khẩu, ý mà tỳ kheo phải tuân theo trong quá trình tu hành.
227 giới luật này được chia thành nhiều nhóm khác nhau từ các giới luật chính đến các quy định phụ bao gồm những điều cấm kỵ và những hành vi mà tỳ kheo phải tránh. Một số trong những giới quan trọng cơ bản nhất bao gồm
-
Giới cấm không được giết người. Tỳ kheo phải bảo vệ mạng sống của tất cả chúng sinh không giết hại hay làm tổn hại đến bất kỳ sinh vật nào.
-
Giới cấm không được trộm cắp. Tỳ kheo không được phép ăn cắp bất kỳ thứ gì kể cả những vật dụng nhỏ nhặt.
-
Giới cấm không được quan hệ tình dục. Tỳ kheo phải giữ gìn sự trong sạch về thể xác không được phép có mối quan hệ tình dục.
-
Giới cấm nói dối. Tỳ kheo phải thực hành lời nói chân thật không được nói lời sai sự thật.
Các giới khác trong 227 giới luật này bao gồm các quy định về hành vi ăn uống, ngủ nghỉ, cách sống đơn giản khiêm nhường giữ gìn sự thanh tịnh trong mọi hành động, lời nói, suy nghĩ.
3. 250 Giới Luật Tỳ Kheo
Trong Phật giáo Đại thừa đặc biệt là các tông phái như Mật tông hay Tịnh Độ tông, số giới luật mà tỳ kheo cần tuân theo có thể lên tới 250 giới. Bộ giới luật này tương tự như bộ 227 giới trong Phật giáo Theravada nhưng có thêm một số quy tắc khác.
Sự khác biệt về số lượng giới luật giữa hai hệ phái Phật giáo này thể hiện những sự điều chỉnh phù hợp với điều kiện xã hội, văn hóa truyền thống của từng khu vực. Tuy nhiên dù số lượng giới có khác biệt, tất cả các giới đều nhằm mục đích hướng tới sự thanh tịnh giác ngộ.
Những giới trong bộ 250 giới luật tỳ kheo vẫn giữ nguyên các quy định cơ bản như giới cấm giết người, trộm cắp, quan hệ tình dục, nói dối… nhưng có thêm một số quy định chi tiết hơn về những vấn đề cụ thể trong sinh hoạt hàng ngày của tỳ kheo. Một số giới luật bổ sung trong bộ 250 giới có thể bao gồm
-
Giới cấm không được uống rượu hay các chất say. Tỳ kheo phải giữ tâm trí minh mẫn không được phép uống rượu hay các chất kích thích khác.
-
Giới cấm không được tham gia vào các cuộc họp chính trị. Tỳ kheo phải duy trì sự trung lập không tham gia vào các hoạt động chính trị.
4. Giới Luật Tỳ Kheo Ni
Tỳ kheo ni là những nữ tu hành trong Phật giáo, giới luật dành cho tỳ kheo ni có sự khác biệt nhất định so với giới luật dành cho tỳ kheo nam. Mặc dù cả tỳ kheo và tỳ kheo ni đều tuân thủ các giới luật cơ bản của Phật giáo nhưng tỳ kheo ni có một bộ giới riêng gọi là Giới luật Tỳ kheo ni (Bhikkhuni Vinaya) gồm 311 giới.
Các giới luật của tỳ kheo ni không khác biệt nhiều về bản chất so với giới tỳ kheo nhưng có một số điều chỉnh nhỏ phù hợp với đặc thù của nữ giới với vai trò xã hội của họ. Chẳng hạn tỳ kheo ni phải tuân theo những giới liên quan đến việc sống hòa hợp với tỳ kheo tuân thủ các quy định về mối quan hệ giữa nam và nữ trong cộng đồng tu hành. Một số giới luật của tỳ kheo ni có thể bao gồm.
-
Giới cấm không được ngủ chung với tỳ kheo nam. Nhằm bảo vệ sự trong sạch tránh các tình huống có thể dẫn đến sự hiểu lầm vi phạm đạo đức.
-
Giới cấm không được tham gia vào các hoạt động chính trị hay tham vọng quyền lực. Tương tự như tỳ kheo thì tỳ kheo ni cũng phải giữ sự khiêm nhường không tham gia vào các cuộc tranh giành quyền lực, chính trị.
5. Ý Nghĩa với Tầm Quan Trọng Của Giới Luật Tỳ Kheo
Giới luật tỳ kheo đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tu hành duy trì sự trong sạch phát triển trí tuệ. Mỗi giới luật không chỉ là một quy tắc mà còn là một phương tiện giúp người tu hành dẹp bỏ các tham dục, sân hận, si mê – những yếu tố cản trở sự giác ngộ. Việc tuân thủ giới luật giúp tỳ kheo tập trung vào việc phát triển tâm linh rồi cả rèn luyện đức hạnh sao cho sống hài hòa trong cộng đồng tu hành.
Đồng thời giới luật tỳ kheo cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì trật tự trong các cộng đồng Phật giáo. Giới luật giúp tạo ra một môi trường sống đơn giản hòa bình tinh khiết, nơi các tu sĩ có thể thực hành giáo lý của Đức Phật một cách hiệu quả.
Giới luật tỳ kheo dù là 227 giới hay 250 giới đều có vai trò quan trọng trong duy trì sự thanh tịnh giúp người tu hành đạt được giác ngộ. Không chỉ điều chỉnh hành vi bên ngoài còn tác động sâu sắc đến tâm thức giúp tỳ kheo rèn luyện đức hạnh đi đúng con đường giải thoát. Việc tuân thủ giới luật không phải chỉ là một nghĩa vụ mà là một phần không thể thiếu trong quá trình tu hành của người xuất gia từ đó giúp họ trưởng thành trong trí tuệ đạo đức hướng đến sự giác ngộ giải thoát.