Trong quá trình hoạt động kinh doanh thì một trong những câu hỏi quan trọng mà nhiều chủ hộ kinh doanh hay người mới bắt đầu khởi nghiệp đặt ra là hộ kinh doanh có phải là doanh nghiệp không, hộ kinh doanh có tư cách pháp nhân không, sự khác biệt giữa hộ kinh doanh với doanh nghiệp như thế nào. Trong bài viết này chúng tôi sẽ giải đáp những thắc mắc này giúp bạn phân biệt rõ ràng giữa hộ kinh doanh, doanh nghiệp, công ty TNHH.
1. Hộ Kinh Doanh Có Phải Là Doanh Nghiệp Không
Câu trả lời là không. Mặc dù cả hộ kinh doanh và doanh nghiệp đều tham gia vào hoạt động kinh doanh có mục tiêu tạo ra lợi nhuận, nhưng chúng có sự khác biệt cơ bản về tư cách pháp nhân và quy mô hoạt động.
-
Doanh nghiệp là tổ chức có tư cách pháp nhân, có thể ký kết hợp đồng, chịu trách nhiệm pháp lý, có thể phát hành cổ phiếu (đối với công ty cổ phần).
-
Hộ kinh doanh là hoạt động kinh doanh do cá nhân hoặc gia đình làm chủ và không có tư cách pháp nhân, tức là không có quyền ký kết hợp đồng dưới danh nghĩa tổ chức mà chỉ dưới danh nghĩa cá nhân.
2. Hộ Kinh Doanh Là Cá Nhân Hay Tổ Chức
Hộ kinh doanh là một cá nhân hoặc một nhóm cá nhân (thường là thành viên trong gia đình) thực hiện hoạt động kinh doanh dưới một dạng thức đơn giản mà không cần phải thành lập công ty. Chủ hộ kinh doanh là người chịu trách nhiệm về tất cả các hoạt động kinh doanh và tài chính của hộ kinh doanh.
-
Cá nhân: Một chủ hộ duy nhất có thể tự mở một hộ kinh doanh với chịu trách nhiệm hoàn toàn về hoạt động của mình.
-
Nhóm cá nhân: Trong trường hợp hộ kinh doanh là hộ gia đình, nhiều cá nhân trong gia đình cùng góp vốn quản lý.
Tuy nhiên, hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân như doanh nghiệp, cũng không thể chia tách quyền lợi hoặc trách nhiệm giữa các thành viên giống như các công ty hoặc hợp tác xã.
3. Hộ Kinh Doanh Có Tư Cách Pháp Nhân Không
Hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân. Đây là điểm khác biệt lớn giữa hộ kinh doanh với doanh nghiệp.
-
Doanh nghiệp: Là một tổ chức có tư cách pháp nhân, có thể ký hợp đồng, thực hiện các giao dịch, tham gia các hoạt động pháp lý dưới tên tổ chức.
-
Hộ kinh doanh: Là một hình thức kinh doanh do cá nhân hoặc hộ gia đình đứng ra thực hiện, không có quyền tự ký kết hợp đồng dưới tên của tổ chức, không thể đứng ra tham gia các hoạt động pháp lý như doanh nghiệp.
Tư cách pháp nhân của doanh nghiệp giúp công ty có thể hoạt động độc lập chịu trách nhiệm pháp lý đối với các hoạt động của mình, trong khi hộ kinh doanh thì chỉ chịu trách nhiệm cá nhân đối với mọi hoạt động.
4. So Sánh Hộ Kinh Doanh Và Doanh Nghiệp
Điểm giống nhau
-
Cả hai đều tham gia vào hoạt động kinh doanh với mục tiêu tạo ra lợi nhuận.
-
Cả hai đều phải đăng ký với cơ quan nhà nước và nộp thuế.
-
Cả hai đều có thể tham gia vào các giao dịch mua bán hàng hóa và cung cấp dịch vụ.
Điểm khác nhau
| Tiêu chí | Hộ Kinh Doanh | Doanh Nghiệp |
|---|---|---|
| Tư cách pháp nhân | Không có | Có |
| Chủ sở hữu | Cá nhân hoặc hộ gia đình | Cá nhân hoặc các cổ đông/ thành viên |
| Quy mô | Nhỏ, thường chỉ có một hoặc vài người tham gia | Quy mô lớn, có thể có hàng trăm, hàng nghìn nhân viên |
| Trách nhiệm pháp lý | Chủ hộ kinh doanh chịu trách nhiệm cá nhân | Doanh nghiệp chịu trách nhiệm pháp lý độc lập |
| Thuế | Thuế khoán hoặc theo phương pháp trực tiếp | Thực hiện kê khai và nộp thuế theo phương pháp khấu trừ |
5. So Sánh Hộ Kinh Doanh Và Công Ty TNHH
Hộ kinh doanh
-
Quy mô nhỏ, chủ yếu do một cá nhân hoặc gia đình quản lý và điều hành.
-
Không có tư cách pháp nhân, nghĩa là hộ kinh doanh không có khả năng đứng tên ký hợp đồng dưới danh nghĩa pháp nhân.
-
Chịu trách nhiệm vô hạn với các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của hộ kinh doanh.
-
Thủ tục thành lập đơn giản và không cần nhiều giấy tờ như công ty.
Công ty TNHH
-
Là doanh nghiệp có tư cách pháp nhân.
-
Có thể hạn chế trách nhiệm của các thành viên, nghĩa là họ chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp.
-
Quy mô có thể lớn hơn, có thể mở rộng nhiều chi nhánh, có khả năng phát hành cổ phần nếu muốn.
-
Thủ tục thành lập công ty TNHH yêu cầu nhiều giấy tờ hơn và cần phải đăng ký tại Sở Kế hoạch Đầu tư.
6. Sự Khác Nhau Giữa Hộ Kinh Doanh Và Doanh Nghiệp
-
Trách nhiệm pháp lý: Hộ kinh doanh có trách nhiệm pháp lý cá nhân đối với tất cả hoạt động kinh doanh, trong khi đó doanh nghiệp có tư cách pháp nhân, do đó có thể hạn chế trách nhiệm của chủ sở hữu.
-
Quy mô và phát triển: Hộ kinh doanh chủ yếu có quy mô nhỏ và không thể dễ dàng mở rộng quy mô như doanh nghiệp.
-
Pháp lý: Doanh nghiệp có thể tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế và có quyền đệ đơn xin bảo vệ thương hiệu, phát hành cổ phiếu, trong khi hộ kinh doanh không có quyền này.
7. So Sánh Hộ Kinh Doanh Và Hợp Tác Xã
Hợp tác xã
-
Là tổ chức hợp tác giữa các cá nhân hoặc hộ gia đình để cùng nhau kinh doanh, có tư cách pháp nhân.
-
Các thành viên trong hợp tác xã cùng chia sẻ quyền lợi và trách nhiệm về lợi nhuận, nợ nần.
-
Hợp tác xã có thể phát triển quy mô lớn hơn và tham gia vào các hoạt động liên kết với các tổ chức khác, bao gồm cả các doanh nghiệp.
Hộ kinh doanh
-
Thường do một cá nhân hoặc hộ gia đình đứng ra làm chủ và không có tư cách pháp nhân.
-
Không có quyền lợi chia sẻ với các thành viên như trong hợp tác xã.
-
Quy mô thường nhỏ và chỉ phục vụ các nhu cầu kinh doanh cá nhân hay gia đình.
8. Hộ Kinh Doanh Có Được Giảm Trừ Gia Cảnh Không
Câu trả lời là có, hộ kinh doanh cá thể có thể được giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Chủ hộ kinh doanh có thể yêu cầu giảm trừ gia cảnh cho bản thân và người phụ thuộc nếu họ đủ điều kiện.
Điều kiện: Giảm trừ gia cảnh áp dụng cho cá nhân có thu nhập từ việc kinh doanh hoặc lao động, các cá nhân này cần khai báo chính xác số thu nhập để hưởng giảm trừ.
Sự khác biệt giữa hộ kinh doanh với doanh nghiệp có ảnh hưởng lớn đến cách thức hoạt động, nghĩa vụ pháp lý, khả năng mở rộng quy mô. Hộ kinh doanh thích hợp với những ai muốn kinh doanh nhỏ trong khi doanh nghiệp (đặc biệt là công ty TNHH) phù hợp với những ai muốn phát triển lâu dài với cả mở rộng quy mô lớn.
Ngoài ra các hộ kinh doanh cũng có thể hưởng một số quyền lợi như giảm trừ gia cảnh, nhưng không có quyền lợi giống như doanh nghiệp trong các hoạt động phát triển quy mô.