Trong bối cảnh nhu cầu nghề nghiệp ngày càng đa dạng khiến không ít sinh viên ngành luật hay người học trái ngành quan tâm đến câu hỏi ‘Học luật có làm công an được không?’. Câu hỏi này không chỉ mang tính định hướng nghề nghiệp còn liên quan đến việc hiểu đúng hệ thống tuyển dụng với đào tạo tổ chức của lực lượng công an nhân dân tại Việt Nam.
Câu trả lời ngắn gọn là có thể. Tuy nhiên con đường để một cử nhân luật trở thành công an không đơn giản không giống như những người học tại các trường công an chính quy. Bài viết này sẽ phân tích đầy đủ các yếu tố liên quan cùng những lựa chọn thực tế cho người học luật muốn làm việc trong ngành công an.
Không học trường công an có làm công an được không
Trước tiên cần xác định rõ người học tại các trường đại học luật dân sự như Đại học Luật Hà Nội, Đại học Luật TP. HCM hay các khoa luật của đại học tổng hợp không được xem là thành viên của lực lượng công an nhân dân.
Học tại các trường này đồng nghĩa với việc bạn không nằm trong hệ thống đào tạo ngành công an. Do đó sau khi tốt nghiệp bạn không có quân hàm cũng không phải sĩ quan công an cũng không được bổ nhiệm vào các chức vụ trong lực lượng nếu không trải qua quy trình tuyển dụng bổ sung.
Tuy vậy điều đó không có nghĩa là con đường vào ngành công an hoàn toàn khép lại. Có nhiều phương án để người học luật tham gia vào công việc của lực lượng công an nếu đủ điều kiện có sự chuẩn bị phù hợp.
Những con đường từ học luật vào ngành công an
Có ba con đường chính để người học luật có thể gia nhập ngành công an như thi tuyển công chức ngành công an, biệt phái hay đào tạo chuyển cấp sĩ quan.
1. Thi tuyển công chức, viên chức ngành công an
Hằng năm Bộ Công an với công an các địa phương đều tổ chức tuyển dụng công chức viên chức vào làm việc tại các cơ quan hành chính, pháp chế, điều tra, hậu cần, nghiên cứu khoa học… Một số vị trí yêu cầu bằng cử nhân luật hay ưu tiên người có nền tảng luật.
Người dự tuyển cần đáp ứng các điều kiện cơ bản như quốc tịch Việt Nam có lý lịch trong sạch, không vi phạm pháp luật lại có phẩm chất đạo đức tốt với đủ điều kiện sức khỏe. Trong nhiều trường hợp cần có cam kết làm việc lâu dài trong ngành đặc biệt ở vị trí pháp chế, xử lý hồ sơ, hành chính tư pháp.
Là con đường phổ biến khả thi nhất cho cử nhân luật muốn tham gia ngành công an. Dù không giữ quân hàm sĩ quan nhưng người trúng tuyển sẽ trở thành viên chức trong ngành hưởng các chế độ theo quy định.
2. Biệt phái vào cơ quan công an
Biệt phái là hình thức cử cán bộ công chức từ các cơ quan nhà nước, trường đại học, viện nghiên cứu hay tổ chức chính trị xã hội sang công tác tại các đơn vị thuộc ngành công an theo nhiệm vụ cụ thể.
Đối tượng biệt phái thường là người có học vị thạc sĩ, tiến sĩ luật có chuyên môn cao hay uy tín học thuật hay thành tích đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu, giảng dạy. Có thể được mời làm chuyên gia tư vấn hay cố vấn pháp lý hay tham gia xây dựng văn bản pháp luật chiến lược ngành.
Người biệt phái không phải là sĩ quan công an nhưng có thể được hưởng chế độ gần tương đương có quyền lợi riêng theo thỏa thuận biệt phái.
3. Đào tạo chuyển tiếp sĩ quan
Là hình thức tương đối hiếm nhưng vẫn có thể xảy ra trong trường hợp đặc biệt. Cử nhân luật có thể được cử đi đào tạo sĩ quan chuyên nghiệp tại các học viện công an nếu đang là cán bộ hợp đồng, viên chức trong ngành được đánh giá tốt về năng lực đạo đức.
Sau khi hoàn tất chương trình đào tạo chuyển tiếp người học sẽ được phong hàm rồi bổ nhiệm theo tiêu chuẩn sĩ quan công an. Phù hợp với những người đã làm trong ngành công an ở vị trí hỗ trợ, hành chính, pháp lý… nhưng chưa có quân hàm.
Vị trí phù hợp cho người học luật trong ngành công an
Học luật giúp bạn có nền tảng kiến thức tốt về pháp luật với tư duy logic cùng khả năng phân tích xử lý tình huống. Vì vậy khi được tuyển dụng vào ngành công an bạn sẽ phù hợp với một số vị trí sau
-
Cán bộ pháp chế tại công an tỉnh, huyện
-
Cán bộ điều tra tội phạm đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, tham nhũng
-
Nhân viên xử lý hồ sơ hành chính – tư pháp
-
Giảng viên tại các học viện công an (nếu có học vị cao)
-
Cố vấn pháp lý trong các vụ việc có yếu tố dân sự, hình sự phức tạp
-
Thành viên tổ nghiên cứu chiến lược xây dựng pháp luật ngành công an
Điều quan trọng là mỗi vị trí sẽ có yêu cầu riêng về năng lực chuyên môn, trình độ, kinh nghiệm thực tiễn đặc biệt là đạo đức nghề nghiệp.
Điều kiện cần đáp ứng khi gia nhập ngành
Không chỉ dựa trên bằng cấp mà để trở thành cán bộ trong lực lượng công an người học luật cần đáp ứng thêm các điều kiện sau
-
Có lý lịch rõ ràng, gia đình không có người chống đối chính quyền, không có tiền án tiền sự.
-
Có sức khỏe tốt theo tiêu chuẩn ngành công an mà không bị các bệnh truyền nhiễm mãn tính ảnh hưởng đến công việc.
-
Có phẩm chất chính trị vững vàng, trung thành với Đảng, Nhà nước, tổ quốc.
-
Không có hành vi gian dối trong kê khai hồ sơ, lý lịch.
-
Cam kết làm việc lâu dài chấp hành sự phân công nhiệm vụ.
Ngoài ra một số cơ quan yêu cầu ứng viên đã có kinh nghiệm công tác tại cơ sở ưu tiên người từng làm việc trong cơ quan pháp luật, kiểm sát, tòa án, luật sư…
Có nên học luật nếu muốn làm công an
Câu trả lời là có. Nếu bạn có mục tiêu rõ ràng hãy chuẩn bị đầy đủ điều kiện chấp nhận tiến từng bước. Học luật mang lại nền tảng kiến thức tốt tư duy sắc bén với kỹ năng làm việc với văn bản, chứng cứ, hồ sơ. Những yếu tố này rất cần thiết trong ngành công an.
Tuy nhiên bạn cũng cần biết rằng không phải ai học luật cũng được làm công an. Phụ thuộc nhiều vào quy định tuyển dụng của từng giai đoạn từng địa phương từng cơ quan. Có thể bạn phải mất vài năm làm việc ở vị trí viên chức trước khi có cơ hội thi tuyển chính thức hay được đào tạo chuyển cấp.
Quan trọng nhất là bạn phải xác định rõ động cơ nghề nghiệp, chuẩn bị hồ sơ lý lịch tốt, rèn luyện sức khỏe đạo đức nghề nghiệp ngay từ đầu.
Học luật có thể giúp bạn trở thành công an nhưng không phải theo con đường truyền thống. Bạn cần kiên trì theo đuổi với tìm hiểu kỹ các đợt tuyển dụng với rèn luyện bản thân đáp ứng đủ điều kiện về năng lực, sức khỏe, đạo đức, lý lịch.
Nếu bạn thực sự đam mê ngành công an mà có nền tảng luật vững chắc thì cánh cửa vẫn luôn rộng mở. Việc thành công hay không sẽ phụ thuộc vào sự chuẩn bị kỹ lưỡng cùng khả năng thích nghi với sự kiên nhẫn trên hành trình sự nghiệp của chính bạn.