Công đoàn cơ sở đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động tại các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức. Việc thành lập công đoàn giúp tăng cường sự đoàn kết giữa người lao động. Nhờ đó đảm bảo điều kiện làm việc tốt hơn và tạo môi trường lao động hài hòa. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về quy định cùng điều kiện và thủ tục thành lập công đoàn cơ sở.
1. Công Đoàn Cơ Sở Là Gì
Công đoàn cơ sở là tổ chức thuộc hệ thống Công đoàn Việt Nam, hoạt động tại các doanh nghiệp, cơ quan hoặc đơn vị hành chính – sự nghiệp có sử dụng lao động. Công đoàn có nhiệm vụ đại diện với bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động và tham gia vào các hoạt động liên quan đến chính sách lao động, tiền lương, bảo hiểm xã hội, an toàn lao động.
2. Điều Kiện Thành Lập Công Đoàn Cơ Sở
Theo quy định tại Điều 5 Nghị định số 98/2014/NĐ-CP, để thành lập công đoàn cơ sở, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện sau
- Có ít nhất 5 người lao động có đơn tự nguyện gia nhập Công đoàn Việt Nam.
- Doanh nghiệp hoặc tổ chức phải hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật.
- Ban vận động thành lập công đoàn được thành lập theo hướng dẫn của công đoàn cấp trên trực tiếp.
3. Quy Trình Thành Lập Công Đoàn Cơ Sở
Bước 1: Thành Lập Ban Vận Động
- Khi có ít nhất 3 người lao động mong muốn gia nhập công đoàn, họ có thể lập Ban vận động để tuyên truyền, vận động thêm người tham gia.
- Ban vận động liên hệ công đoàn cấp trên để được hướng dẫn tổ chức hội nghị thành lập công đoàn cơ sở.
Bước 2: Tổ Chức Hội Nghị Thành Lập Công Đoàn Cơ Sở
Hội nghị thành lập công đoàn cơ sở gồm các nội dung chính
- Báo cáo quá trình vận động người lao động gia nhập công đoàn.
- Công bố danh sách người lao động đăng ký gia nhập.
- Tuyên bố thành lập công đoàn cơ sở.
- Bầu Ban Chấp hành công đoàn cơ sở.
- Thông qua chương trình hoạt động ban đầu của công đoàn.
Bước 3: Hoàn Thiện Hồ Sơ Thành Lập Công Đoàn Cơ Sở
Sau hội nghị, Ban Chấp hành công đoàn cơ sở lập hồ sơ gửi công đoàn cấp trên để được công nhận. Hồ sơ bao gồm
- Văn bản đề nghị công nhận công đoàn cơ sở.
- Danh sách đoàn viên và đơn xin gia nhập Công đoàn Việt Nam.
- Biên bản hội nghị thành lập công đoàn cơ sở.
- Biên bản bầu cử Ban Chấp hành.
- Danh sách trích ngang lý lịch ủy viên Ban Chấp hành công đoàn.
Bước 4: Công Nhận Công Đoàn Cơ Sở
Trong vòng 15 ngày làm việc công đoàn cấp trên trực tiếp sẽ thẩm định hồ sơ và ra quyết định công nhận công đoàn cơ sở.
4. Doanh Nghiệp Có Bắt Buộc Thành Lập Công Đoàn Cơ Sở Không?
Theo Điều 6 Luật Công đoàn 2012, việc thành lập công đoàn là tự nguyện, không bắt buộc đối với doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu người lao động có nguyện vọng và đủ điều kiện, doanh nghiệp cần tạo điều kiện để công đoàn cơ sở được thành lập và hoạt động.
5. Quyết Định Thành Lập Công Đoàn Cơ Sở
Sau khi được công đoàn cấp trên công nhận, công đoàn cơ sở chính thức đi vào hoạt động, thực hiện các nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam. Công đoàn cơ sở có quyền tham gia vào các hoạt động thương lượng tập thể, giám sát thực hiện chính sách lao động, tổ chức phong trào thi đua và hỗ trợ người lao động.
Việc thành lập công đoàn cơ sở là một bước quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người lao động và tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, ổn định. Doanh nghiệp nên hiểu rõ các quy định và thủ tục để đảm bảo công đoàn cơ sở hoạt động đúng pháp luật sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và nâng cao đời sống người lao động.