Công đoàn cơ sở là tổ chức đại diện cho người lao động. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ trong doanh nghiệp. Việc thành lập công đoàn không chỉ giúp tăng cường sự gắn kết giữa người lao động và ban lãnh đạo còn giúp doanh nghiệp thực hiện đúng quy định của pháp luật.
Dưới đây là các thông tin quan trọng về điều kiện với thủ tục và quy định liên quan đến việc thành lập công đoàn tại công ty.
1. Công Đoàn Cơ Sở Là Gì
Công đoàn cơ sở là tổ chức đại diện cho người lao động tại doanh nghiệp, trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Công đoàn có chức năng bảo vệ quyền lợi của người lao động, thương lượng về lương, chế độ phúc lợi và hỗ trợ xây dựng môi trường làm việc tốt hơn.
Vai trò của công đoàn cơ sở
- Đại diện tập thể lao động trong các cuộc thương lượng với doanh nghiệp.
- Giám sát việc thực hiện chế độ lao động, bảo hiểm xã hội, bảo hộ lao động.
- Hỗ trợ người lao động khi có tranh chấp lao động.
2. Doanh Nghiệp Có Bắt Buộc Phải Thành Lập Công Đoàn Không
Theo quy định tại Điều 170 Bộ luật Lao động 2019, doanh nghiệp không bắt buộc phải thành lập công đoàn. Việc thành lập công đoàn là quyền của người lao động, không phải nghĩa vụ của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, nếu có từ 5 lao động trở lên và có ít nhất 1 người tự nguyện tham gia công đoàn, doanh nghiệp có thể thành lập công đoàn cơ sở theo quy định của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.
Trường hợp doanh nghiệp chưa có công đoàn
- Doanh nghiệp vẫn phải tuân thủ các quy định về quyền lợi người lao động theo pháp luật.
- Người lao động có thể tham gia công đoàn cấp trên trực tiếp thay vì thành lập công đoàn tại công ty.
3. Điều Kiện Thành Lập Công Đoàn Cơ Sở Tại Doanh Nghiệp
Theo Điều lệ Công đoàn Việt Nam, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện sau để thành lập công đoàn
- Có từ 5 lao động trở lên.
- Có ít nhất 1 người lao động tự nguyện tham gia công đoàn.
- Người lao động đồng ý lập Ban Chấp hành lâm thời để tổ chức hoạt động công đoàn.
4. Thủ Tục Thành Lập Công Đoàn Cơ Sở Tại Doanh Nghiệp
4.1. Bước 1: Vận Động Người Lao Động Tham Gia Công Đoàn
- Công đoàn cấp trên (Liên đoàn Lao động Quận/Huyện) hoặc người lao động trong doanh nghiệp có thể chủ động vận động người lao động tham gia công đoàn.
- Người lao động điền Đơn xin gia nhập Công đoàn Việt Nam.
4.2. Bước 2: Thành Lập Ban Chấp Hành Công Đoàn Lâm Thời
- Công đoàn cấp trên chỉ định hoặc hướng dẫn doanh nghiệp bầu Ban Chấp hành lâm thời.
- Ban Chấp hành lâm thời có nhiệm vụ tổ chức đại hội thành lập công đoàn cơ sở.
4.3. Bước 3: Tổ Chức Đại Hội Thành Lập Công Đoàn Cơ Sở
- Đại hội thông qua:
- Danh sách người lao động tham gia công đoàn.
- Quyết định thành lập công đoàn cơ sở.
- Bầu Ban Chấp hành chính thức.
4.4. Bước 4: Nộp Hồ Sơ Đăng Ký Thành Lập Công Đoàn
Hồ sơ gửi lên Liên đoàn Lao động Quận/Huyện hoặc Công đoàn cấp trên trực tiếp gồm
- Đơn đề nghị thành lập công đoàn cơ sở.
- Danh sách người lao động tham gia công đoàn.
- Biên bản bầu Ban Chấp hành công đoàn.
- Quyết định thành lập công đoàn cơ sở.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Liên đoàn Lao động sẽ ra quyết định công nhận công đoàn cơ sở trong vòng 15 ngày.
5. Mẫu Quyết Định Thành Lập Công Đoàn Cơ Sở
Mẫu Quyết Định Thành Lập Công Đoàn Công Ty TNHH/Công Ty Cổ Phần
LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG [TỈNH/THÀNH PHỐ]
CÔNG ĐOÀN CẤP TRÊN TRỰC TIẾP
––––––––––––––––––––––––––
Số: … /QĐ-CĐCS
QUYẾT ĐỊNH
Về việc thành lập Công đoàn cơ sở Công ty [Tên công ty]
BAN THƯỜNG VỤ CÔNG ĐOÀN CẤP TRÊN TRỰC TIẾP
- Căn cứ Điều lệ Công đoàn Việt Nam;
- Căn cứ đơn đề nghị thành lập Công đoàn cơ sở của tập thể người lao động tại Công ty [Tên công ty];
- Xét đề nghị của Ban Tổ chức Công đoàn [Tên cấp trên trực tiếp];
QUYẾT ĐỊNH
Điều 1
Thành lập Công đoàn cơ sở Công ty [Tên công ty] kể từ ngày … /… /20…
- Địa chỉ trụ sở công đoàn: [Địa chỉ cụ thể]
- Số lượng đoàn viên ban đầu: … người.
- Ban Chấp hành lâm thời gồm:
- Chủ tịch: [Họ và tên]
- Phó Chủ tịch: [Họ và tên]
- Ủy viên: [Danh sách ủy viên]
Điều 2
Công đoàn cơ sở có trách nhiệm tổ chức hoạt động theo Điều lệ Công đoàn Việt Nam và hướng dẫn của Công đoàn cấp trên.
Điều 3
Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.
TM. BAN THƯỜNG VỤ
CHỦ TỊCH
(Ký, ghi rõ họ tên)
6. Quyền Lợi Của Công Đoàn Cơ Sở Và Doanh Nghiệp Khi Thành Lập Công Đoàn
6.1. Đối Với Người Lao Động
- Được bảo vệ quyền lợi hợp pháp khi xảy ra tranh chấp lao động.
- Hưởng các chính sách phúc lợi từ công đoàn (hỗ trợ khó khăn, học bổng cho con em…).
- Được tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao do công đoàn tổ chức.
6.2. Đối Với Doanh Nghiệp
- Hỗ trợ xây dựng môi trường làm việc hài hòa, giảm nguy cơ tranh chấp lao động.
- Tạo động lực làm việc cho nhân viên, nâng cao tinh thần đoàn kết.
- Giúp doanh nghiệp thực hiện đúng quy định pháp luật về lao động.
Thành lập công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp là quyền của người lao động, không phải nghĩa vụ bắt buộc của doanh nghiệp. Tuy nhiên có công đoàn sẽ giúp nâng cao tinh thần đoàn kết tạo môi trường làm việc bền vững và hỗ trợ người lao động tốt hơn.
Nếu doanh nghiệp có từ 5 lao động trở lên và có ít nhất 1 người muốn tham gia công đoàn, có thể làm thủ tục đăng ký để được công nhận công đoàn cơ sở.
Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình thành lập công đoàn tại công ty và lợi ích của tổ chức này đối với doanh nghiệp và người lao động.