Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ đã mở ra một không gian giao tiếp, chia sẻ với làm việc rộng lớn chưa từng có: không gian mạng. Tuy nhiên đi kèm với tiện ích là không ít nguy cơ về an ninh, lừa đảo, tấn công dữ liệu cùng các hành vi vi phạm pháp luật ngày càng tinh vi. Trước tình hình đó Việt Nam đã ban hành Luật An ninh mạng năm 2018 tạo cơ sở pháp lý quan trọng nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng với quyền lợi của người dân.
Luật An ninh mạng Việt Nam là gì?
Luật An ninh mạng là một đạo luật do Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành. Luật này được thông qua vào ngày 12 tháng 6 năm 2018 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2019. Văn bản này có tên đầy đủ là Luật số 24/2018/QH14.
Mục tiêu của luật là thiết lập các nguyên tắc, quy định và biện pháp bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội trên không gian mạng. Bên cạnh đó luật còn định hướng hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc sử dụng mạng Internet một cách đúng đắn, an toàn phù hợp với pháp luật.
Luật An ninh mạng 2018 gồm bao nhiêu chương, điều?
Luật An ninh mạng 2018 được chia thành 7 chương với tổng cộng 43 điều. Mỗi chương đảm nhận một nội dung chính trong việc quản lý và bảo vệ an ninh mạng.
Cụ thể
-
Chương I Quy định chung, giải thích từ ngữ và phạm vi áp dụng
-
Chương II Bảo vệ an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng
-
Chương III Phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm an ninh mạng
-
Chương IV Hoạt động bảo vệ an ninh mạng
-
Chương V Đảm bảo nguồn lực cho hoạt động bảo vệ an ninh mạng
-
Chương VI Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân
-
Chương VII Điều khoản thi hành
Cấu trúc này cho thấy luật không chỉ mang tính răn đe mà còn định hướng tổ chức thực hiện trên toàn diện không gian mạng Việt Nam.
Những nội dung chính của Luật An ninh mạng 2018
Một trong những điểm nổi bật nhất của luật là quy định rõ ràng các hành vi bị nghiêm cấm trên không gian mạng. Bao gồm
-
Đăng tải, phát tán thông tin xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội
-
Kích động bạo lực, gây hận thù dân tộc, tôn giáo, phân biệt giới tính
-
Xuyên tạc, vu khống, xúc phạm danh dự, uy tín của tổ chức và cá nhân
-
Xâm nhập, chiếm quyền điều khiển, phá hoại hệ thống thông tin
-
Phát tán phần mềm độc hại, mã độc, virus
-
Lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua mạng
Ngoài ra, luật cũng yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet phải
-
Lưu trữ dữ liệu người dùng tại Việt Nam
-
Cung cấp thông tin người dùng cho cơ quan chức năng khi có yêu cầu hợp pháp
-
Phối hợp trong điều tra, xử lý vi phạm an ninh mạng
Đặc biệt, các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ trên mạng tại Việt Nam như mạng xã hội, trò chơi trực tuyến, thương mại điện tử… cũng phải tuân thủ quy định của luật bao gồm việc đặt chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam nếu có hoạt động thu thập, xử lý dữ liệu người dùng Việt Nam.
Tội phạm mạng theo Luật An ninh mạng 2018
Luật cũng đưa ra khái niệm rõ ràng về tội phạm mạng. Đây là những hành vi sử dụng mạng Internet, phương tiện điện tử để thực hiện hành vi phạm tội như
-
Đánh cắp thông tin cá nhân, dữ liệu tài chính
-
Tấn công mạng, gây rối loạn hệ thống máy chủ
-
Sử dụng không gian mạng để lừa đảo, truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy
-
Tổ chức đánh bạc trực tuyến, phát tán tin giả
Các hành vi này có thể bị xử lý hành chính hay truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ nghiêm trọng với cả hậu quả gây ra. Luật cũng cho phép các cơ quan chuyên trách như Bộ Công an, Bộ Quốc phòng phối hợp với các đơn vị liên quan để kịp thời phát hiện xử lý tội phạm mạng.
Luật An ninh mạng có gây ảnh hưởng đến quyền riêng tư
Một số lo ngại ban đầu cho rằng luật có thể ảnh hưởng đến quyền riêng tư và tự do ngôn luận của người dân. Tuy nhiên, trong thực tế, luật vẫn bảo đảm nguyên tắc quyền con người, quyền công dân theo Hiến pháp. Việc kiểm soát, xử lý thông tin đều phải tuân theo trình tự, thủ tục pháp lý rõ ràng chỉ áp dụng với những hành vi vi phạm.
Người sử dụng Internet hợp pháp, không vi phạm quy định pháp luật sẽ không bị ảnh hưởng. Ngược lại, luật tạo nên lá chắn bảo vệ người dân khỏi các hành vi lừa đảo, quấy rối, xâm phạm thông tin cá nhân trên mạng.
Vì sao cần có Luật An ninh mạng
Không gian mạng là môi trường không biên giới, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về xâm nhập dữ liệu, gián điệp mạng, tuyên truyền chống phá. Trong bối cảnh nhiều quốc gia cũng ban hành luật an ninh mạng, Việt Nam cần có khung pháp lý tương tự để bảo vệ lợi ích quốc gia lẫn an toàn của công dân.
Luật An ninh mạng còn giúp tăng cường trách nhiệm của các tổ chức, doanh nghiệp trong việc bảo vệ dữ liệu khách hàng quản lý thông tin đúng chuẩn. Đồng thời luật cũng khuyến khích người dân nâng cao ý thức khi sử dụng mạng xã hội, chia sẻ thông tin đúng cách tránh vi phạm.
Luật An ninh mạng 2018 không phải là rào cản mà là công cụ bảo vệ mỗi chúng ta trong thế giới số. Hiểu luật với tuân thủ luật là cách tốt nhất để khai thác sức mạnh của Internet một cách an toàn hiệu quả. Trong một xã hội ngày càng số hóa thì sự tỉnh táo với hiểu biết pháp luật là vũ khí hữu hiệu nhất để bảo vệ chính mình.
Nếu bạn đang sử dụng mạng Internet hàng ngày hãy dành chút thời gian để tìm hiểu kỹ hơn về luật này. Không chỉ giúp bạn tránh rủi ro pháp lý còn là chìa khóa để xây dựng một môi trường mạng lành mạnh, văn minh.