Cùng với sự phát triển của công nghệ không gian mạng đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống con người. Từ việc học tập, làm việc đến giao tiếp, giải trí hầu như mọi hoạt động đều có thể diễn ra trực tuyến. Tuy nhiên khi các hoạt động ấy không còn nằm trong môi trường an toàn thì người dùng cũng đối diện với nhiều nguy cơ như bị đánh cắp thông tin, lừa đảo, phát tán thông tin sai lệch… Đó là lý do Luật An ninh mạng ra đời nhằm bảo vệ tổ chức, cá nhân với xã hội khỏi những mối đe dọa trên không gian mạng.
Luật An ninh mạng là gì
Luật An ninh mạng là văn bản pháp luật do Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành nhằm đảm bảo an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội trong không gian mạng. Luật điều chỉnh các hành vi liên quan đến việc sử dụng mạng Internet, hệ thống thông tin và thiết bị điện tử.
Luật được thông qua vào ngày 12 tháng 6 năm 2018, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2019. Đây là bước đi quan trọng của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, cơ quan, tổ chức trong môi trường số.
Luật An ninh mạng có hiệu lực từ ngày nào
Như đã nêu, Luật An ninh mạng có hiệu lực từ ngày 1/1/2019. Từ thời điểm này, mọi hành vi vi phạm liên quan đến an ninh mạng sẽ được xử lý theo quy định của luật.
Luật An ninh mạng gồm bao nhiêu chương, bao nhiêu điều
Luật An ninh mạng 2018 được chia thành 7 chương với tổng cộng 43 điều. Cụ thể
-
Chương I Quy định chung
-
Chương II Bảo vệ an ninh mạng với hệ thống thông tin quan trọng
-
Chương III Phòng ngừa, xử lý hành vi xâm phạm an ninh mạng
-
Chương IV Các biện pháp bảo vệ an ninh mạng
-
Chương V Bảo đảm nguồn lực cho an ninh mạng
-
Chương VI Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân
-
Chương VII Điều khoản thi hành
Mỗi chương quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan, cách thức tổ chức, quản lý và xử lý các rủi ro trên không gian mạng.
Nội dung cơ bản của Luật An ninh mạng
Các nội dung chính của luật xoay quanh việc bảo vệ an ninh quốc gia, quyền con người và quyền công dân trên mạng. Trong đó nổi bật nhất là
-
Bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng: Luật xác định rõ danh sách hệ thống cần được bảo vệ nghiêm ngặt, như thông tin quốc phòng, an ninh, tài chính, ngân hàng, năng lượng, giao thông…
-
Ngăn chặn, xử lý thông tin vi phạm: Luật quy định những hành vi bị nghiêm cấm như tuyên truyền chống Nhà nước, xâm phạm danh dự, phát tán thông tin sai lệch, lừa đảo, tấn công mạng…
-
Quản lý thông tin cá nhân: Doanh nghiệp trong và ngoài nước cung cấp dịch vụ trên mạng tại Việt Nam phải lưu trữ thông tin người dùng trong lãnh thổ Việt Nam, đồng thời hợp tác với cơ quan chức năng khi cần thiết.
-
Định hướng phát triển không gian mạng an toàn: Khuyến khích nghiên cứu, ứng dụng công nghệ thông tin bảo mật; đào tạo nhân lực an ninh mạng; hợp tác quốc tế về bảo vệ không gian mạng.
Mục tiêu chính của Luật An ninh mạng là gì
Luật An ninh mạng ra đời với những mục tiêu cụ thể
-
Bảo vệ an ninh quốc gia trên không gian mạng: Đảm bảo các hoạt động của Nhà nước, hệ thống thông tin trọng yếu không bị xâm hại.
-
Phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi vi phạm: Đối phó với các hoạt động phá hoại, lừa đảo, xâm nhập trái phép…
-
Đảm bảo quyền lợi của công dân: Bảo vệ thông tin cá nhân, danh dự, uy tín trên mạng.
-
Tạo môi trường mạng lành mạnh: Hướng đến một không gian mạng an toàn, tích cực, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
Theo Luật An ninh mạng thì tội phạm mạng là gì?
Tội phạm mạng được hiểu là những hành vi sử dụng mạng Internet, mạng viễn thông, mạng máy tính, thiết bị số nhằm thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Một số dạng phổ biến bao gồm
-
Tấn công hệ thống: Phá hoại, làm gián đoạn hoạt động của máy chủ, mạng máy tính.
-
Lừa đảo, chiếm đoạt tài sản: Gửi email giả, đường link giả mạo để đánh cắp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng.
-
Xâm nhập trái phép: Truy cập vào hệ thống mạng không được phép để lấy cắp dữ liệu.
-
Phát tán virus, mã độc: Gây thiệt hại cho người dùng và tổ chức.
-
Tuyên truyền, xuyên tạc, gây kích động: Lợi dụng mạng xã hội để chống phá Nhà nước, gây chia rẽ dân tộc, tôn giáo.
Các hành vi này nếu gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị xử lý hình sự theo quy định trong Bộ luật Hình sự và các văn bản liên quan.
Xử lý vi phạm Luật An ninh mạng như thế nào
Tùy vào tính chất và mức độ vi phạm, hành vi xâm phạm an ninh mạng có thể bị
-
Xử phạt hành chính: Phạt tiền, tịch thu tang vật, đình chỉ hoạt động…
-
Xử lý hình sự: Truy cứu trách nhiệm hình sự với mức án tù giam, cải tạo không giam giữ, phạt tiền…
Ngoài ra, cá nhân, tổ chức vi phạm còn có thể bị buộc khôi phục trạng thái ban đầu, công khai xin lỗi, bồi thường thiệt hại.
Cơ quan có thẩm quyền xử lý bao gồm Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, các Sở ban ngành tại địa phương và các cơ quan tố tụng.
Vì sao người dân cần hiểu Luật An ninh mạng?
Không phải ai cũng là chuyên gia công nghệ, nhưng ai cũng đang sử dụng mạng mỗi ngày. Do đó, hiểu biết về luật không chỉ giúp bạn tránh vi phạm mà còn biết cách tự bảo vệ mình. Khi bị quấy rối, lừa đảo hay bị xâm phạm thông tin, bạn có thể phản ánh, tố cáo đúng nơi, đúng cách.
Quan trọng hơn, sự hiểu biết này giúp xây dựng một môi trường mạng tích cực hơn, nơi mọi người được bảo vệ và hành xử có trách nhiệm.
Luật An ninh mạng không phải là rào cản với người dùng mà là lá chắn để bảo vệ cộng đồng trong không gian số. Hiểu rõ luật cùng với nắm chắc quyền nghĩa vụ khi sử dụng mạng là điều cần thiết với mỗi công dân thời đại công nghệ. Hãy sử dụng Internet một cách thông minh, văn minh an toàn bằng cách bắt đầu từ việc tôn trọng pháp luật.