Bảo hiểm nhân thọ đã trở thành một phần thiết yếu trong chiến lược tài chính cá nhân của nhiều người dân Việt Nam. Không chỉ đơn thuần là một hình thức tiết kiệm dài hạn bảo hiểm nhân thọ còn là công cụ bảo vệ tài chính trước rủi ro bất ngờ như tử vong, thương tật hay bệnh hiểm nghèo. Với sự phát triển mạnh mẽ của thị trường luật pháp về bảo hiểm nhân thọ cũng không ngừng được hoàn thiện. Luật Kinh doanh bảo hiểm mới nhất đã có những điều chỉnh đáng chú ý, tác động trực tiếp đến quyền lợi của người tham gia bảo hiểm cũng như trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm.
Khung pháp lý hiện hành
Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15 là văn bản quy định mới nhất điều chỉnh toàn bộ hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại Việt Nam bao gồm cả bảo hiểm nhân thọ. Có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2023 thay thế cho Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2000 với các văn bản sửa đổi, bổ sung sau đó. Luật quy định chi tiết các nội dung liên quan đến hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, quyền nghĩa vụ của các bên, điều kiện để doanh nghiệp được cấp phép, hoạt động của đại lý bảo hiểm với quy trình giải quyết khiếu nại.
Những thay đổi nổi bật trong luật mới
Quy định rõ ràng về đối tượng tham gia
Một trong những điểm mới của luật là quy định cụ thể về độ tuổi tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Theo quy định hiện hành người từ đủ 18 tuổi trở lên có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, mới được ký kết hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Đây là quy định nhằm bảo vệ người tiêu dùng khỏi các ràng buộc tài chính không phù hợp nếu chưa đủ khả năng nhận thức với chịu trách nhiệm pháp lý.
Minh bạch trong hợp đồng bảo hiểm
Luật yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm phải cung cấp đầy đủ thông tin cho bên mua trước khi ký kết hợp đồng bao gồm quyền lợi, điều kiện loại trừ, thời gian chờ, mức phí bảo hiểm. Tất cả các điều khoản phải được thể hiện rõ ràng dễ hiểu tránh gây hiểu nhầm hay lạm dụng thông tin thiếu minh bạch để lôi kéo khách hàng.
Cụ thể hóa quy định về thời gian chờ
Trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thời gian chờ là khoảng thời gian kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực mà người được bảo hiểm chưa được chi trả quyền lợi trong một số trường hợp. Luật mới quy định rõ rằng thời gian chờ không áp dụng đối với tai nạn, chỉ áp dụng với bệnh tật hay các rủi ro cụ thể khác được ghi trong hợp đồng. Nhằm ngăn chặn tình trạng mua bảo hiểm để trục lợi từ các rủi ro đã biết trước.
Cập nhật định nghĩa về thương tật toàn bộ vĩnh viễn
Luật mới đưa ra định nghĩa rõ ràng thống nhất về khái niệm thương tật toàn bộ vĩnh viễn. Theo đó các trường hợp được công nhận bao gồm mất hoàn toàn chức năng của hai chi, mất hai mắt hay các kết hợp như một chi, một mắt. Giúp hạn chế tranh chấp phát sinh khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
Tăng cường quản lý hoạt động đại lý bảo hiểm
Luật yêu cầu các đại lý bảo hiểm phải trải qua đào tạo được cấp chứng chỉ hành nghề tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về đạo đức nghề nghiệp. Doanh nghiệp bảo hiểm phải công khai danh sách đại lý được ủy quyền chịu trách nhiệm giám sát hoạt động của đại lý. Đây là biện pháp nhằm nâng cao chất lượng tư vấn hạn chế tình trạng đại lý mạo danh lừa đảo người dân.
Tác động của luật mới đến người dân
Nâng cao quyền lợi người tham gia
Với các quy định chặt chẽ hơn về minh bạch hợp đồng người tham gia bảo hiểm nhân thọ được bảo vệ tốt hơn trước các rủi ro phát sinh từ sự thiếu hiểu biết. Luật yêu cầu doanh nghiệp phải có trách nhiệm giải thích rõ ràng các điều khoản qua đó giúp người dân đưa ra quyết định tài chính đúng đắn.
Giảm thiểu rủi ro tranh chấp
Việc luật hóa rõ ràng về thời gian chờ nên điều kiện hưởng quyền lợi với định nghĩa về các sự kiện bảo hiểm giúp giảm thiểu đáng kể nguy cơ tranh chấp giữa người dân với công ty bảo hiểm. Đồng thời tạo ra sự yên tâm khi tham gia các sản phẩm dài hạn như bảo hiểm nhân thọ.
Khuyến khích tham gia bảo hiểm dài hạn
Sự minh bạch chuyên nghiệp trong hoạt động bảo hiểm nhờ luật mới sẽ góp phần khuyến khích người dân tiếp cận bảo hiểm nhân thọ như một phần của kế hoạch tài chính cá nhân. Không còn lo ngại về việc bị lừa đảo hay mất tiền hay khó khăn khi nhận quyền lợi thì người dân sẽ chủ động hơn trong việc xây dựng quỹ dự phòng cho tương lai.
Luật Bảo hiểm nhân thọ mới nhất mang đến nhiều cải tiến thiết thực. Hướng tới mục tiêu bảo vệ người tiêu dùng thúc đẩy sự minh bạch phát triển bền vững thị trường bảo hiểm. Với việc bổ sung các quy định cụ thể về độ tuổi tham gia, thời gian chờ, thương tật vĩnh viễn, giám sát đại lý cho nên luật không chỉ nâng cao quyền lợi người tham gia còn củng cố niềm tin vào ngành bảo hiểm. Đối với mỗi người dân thì hiểu rõ luật sẽ là bước đầu tiên để lựa chọn được sản phẩm bảo hiểm phù hợp. Đảm bảo tài chính cá nhân bảo vệ gia đình trước những rủi ro trong cuộc sống.