Boxing hay còn gọi là quyền anh là môn thể thao đối kháng đòi hỏi thể lực, kỹ thuật với tinh thần thép nhưng để trận đấu diễn ra công bằng, an toàn, minh bạch thì luật chơi đóng vai trò tối quan trọng. Nắm vững luật boxing không chỉ cần thiết cho võ sĩ, huấn luyện viên còn cho cả người hâm mộ muốn hiểu sâu hơn về môn thể thao đầy kịch tính này.
Hạng cân trong boxing
Boxing chia võ sĩ theo hạng cân để đảm bảo sự công bằng. Dưới đây là một số hạng cân phổ biến trong boxing chuyên nghiệp
-
Hạng ruồi dưới 50,8 kg
-
Hạng nhẹ dưới 61,2 kg
-
Hạng trung dưới 72,6 kg
-
Hạng nặng nhẹ dưới 79,4 kg
-
Hạng nặng trên 90,7 kg
Mỗi trận đấu chỉ được diễn ra giữa các võ sĩ cùng hạng cân. Trước trận các võ sĩ phải cân để xác nhận đủ điều kiện thi đấu.
Cách tính điểm trong boxing
Boxing sử dụng hệ thống chấm điểm 10 điểm cho mỗi hiệp thông thường võ sĩ thắng hiệp được 10 điểm người thua được 9 điểm hay ít hơn nếu bị knockdown. Các tiêu chí chấm điểm gồm
-
Số cú đấm chính xác
-
Kỹ thuật phòng thủ
-
Sự chủ động và kiểm soát nhịp độ trận đấu
-
Tác động tổng thể của đòn đánh
Ba trọng tài độc lập chấm điểm và quyết định kết quả nếu không có knock-out.
Thời lượng trận đấu và số hiệp
Một trận boxing chuyên nghiệp thường kéo dài từ 4 đến 12 hiệp mỗi hiệp 3 phút (với nam) hoặc 2 phút (với nữ) rồi nghỉ 1 phút giữa các hiệp. Trong khi đó boxing nghiệp dư thường có 3 hiệp. Số hiệp tùy theo cấp độ và tính chất trận đấu.
Các hình thức thắng cuộc
Võ sĩ có thể chiến thắng trận đấu theo nhiều cách
-
Knock-out (KO) Đối thủ ngã xuống và không đứng dậy được trong vòng 10 giây.
-
Technical Knock-out (TKO) Trọng tài quyết định dừng trận vì võ sĩ không thể tiếp tục.
-
Quyết định của trọng tài. Nếu hết hiệp mà chưa có KO hoặc TKO thì trọng tài sẽ tính điểm để phân thắng bại.
-
Bị truất quyền nếu võ sĩ vi phạm nhiều lần hay phạm lỗi nghiêm trọng có thể bị xử thua.
-
Hòa khi số điểm bằng nhau hoặc trận đấu không thể tiếp tục vì lý do ngoài ý muốn.
Những hành vi bị cấm
Luật boxing nghiêm cấm các hành vi sau
-
Đánh vào sau gáy, gáy, vùng dưới thắt lưng
-
Cắn, dùng đầu húc, đẩy, vật ngã đối thủ
-
Đánh khi trọng tài đã can ngăn
-
Đánh sau khi đối thủ đã ngã
Nếu vi phạm võ sĩ có thể bị trừ điểm hay truất quyền thi đấu.
Trang bị và bảo hộ
Mỗi võ sĩ khi thi đấu bắt buộc phải trang bị đầy đủ
-
Găng tay đúng trọng lượng quy định
-
Quần đùi boxing
-
Bảo hộ răng
-
Bảo hộ háng
-
Giày boxing
-
Nón bảo hộ (đối với nghiệp dư)
Tất cả phải được kiểm tra và chấp thuận bởi ban tổ chức trước trận đấu.
Trọng tài và vai trò điều hành
Trọng tài chính là người giữ vai trò điều hành trận đấu bảo đảm luật được tuân thủ. Trọng tài có quyền
-
Dừng trận bất kỳ lúc nào vì lý do an toàn
-
Trừ điểm hay truất quyền nếu phát hiện lỗi
-
Quyết định tình huống gây tranh cãi
Bên cạnh đó còn có các trọng tài phụ và giám sát hỗ trợ quá trình chấm điểm.
Các biến thể của luật boxing
Tùy theo tổ chức (WBC, WBA, IBF, WBO) hay quốc gia có thể có điều chỉnh nhỏ về luật thi đấu. Ngoài ra các giải đấu nghiệp dư Olympic hoặc boxing biểu diễn cũng có những thay đổi để phù hợp hơn với tính chất từng giải.
Boxing không chỉ là môn thể thao đối kháng còn là cuộc chơi đầy tính chiến thuật và kỹ năng mà nắm vững luật boxing giúp người xem hiểu rõ hơn từng pha ra đòn từng quyết định của trọng tài trân trọng hơn những nỗ lực của các võ sĩ trên sàn đấu. Dù là người chơi hay người xem thì hiểu luật là cách tôn trọng trò chơi góp phần làm nên những trận đấu đẹp mắt, công bằng, an toàn.