Trong những năm gần đây việc dạy thêm học thêm đã trở thành vấn đề nóng trong ngành giáo dục Việt Nam dù có nhiều ý kiến trái chiều, nhưng không thể phủ nhận rằng dạy thêm đã tạo ra một hệ lụy không nhỏ đối với học sinh, giáo viên và phụ huynh. Chính vì vậy luật Cấm Dạy Thêm đã được đưa ra với mục tiêu giảm tải áp lực học tập và nâng cao chất lượng giáo dục. Tuy nhiên câu hỏi đặt ra là liệu đây có phải là giải pháp đúng đắn cho nền giáo dục nước nhà hay không? Cùng tìm hiểu những khía cạnh của vấn đề này qua bài viết dưới đây.
Tình trạng dạy thêm học thêm Nguyên nhân và hệ lụy
Việc dạy thêm, học thêm đã xuất hiện từ lâu và trở thành một phần không thể thiếu trong nền giáo dục Việt Nam. Bên cạnh những lớp học giúp học sinh bổ sung kiến thức, tăng cường học lực, thì không ít trường hợp dạy thêm đã biến thành một ngành công nghiệp kiếm tiền tạo ra sự chênh lệch lớn trong học sinh. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này?
Áp lực từ kỳ thi và điểm số
Với hệ thống thi cử khắc nghiệt, các kỳ thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh đại học luôn là nỗi lo của học sinh và gia đình. Để vượt qua các kỳ thi này nhiều học sinh và phụ huynh cho rằng việc học thêm là cần thiết để cải thiện điểm số vì trong những năm gần đây, nhiều môn học trong chương trình học yêu cầu sự nắm vững kiến thức sâu rộng khiến học sinh khó lòng hoàn thành bài tập và hiểu bài ngay tại lớp.
Điều này đã dẫn đến tình trạng nhiều phụ huynh đặc biệt là ở các khu vực thành thị sẵn sàng chi tiền cho con học thêm các môn học ngoài giờ để có thể đạt điểm cao. Tuy nhiên hệ quả là học sinh phải dành thời gian quá nhiều cho việc học thêm mà bỏ qua các hoạt động ngoài trời, vui chơi hay nghỉ ngơi từ đó dẫn đến căng thẳng và mệt mỏi.
Thị trường dạy thêm phát triển mạnh
Một yếu tố khác không thể bỏ qua là việc dạy thêm đã trở thành một ngành kinh doanh sinh lợi cho không ít giáo viên. Nhiều giáo viên thay vì tập trung vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy trong giờ học chính thức lại mở lớp dạy thêm để kiếm thêm thu nhập. Đây là nguyên nhân khiến dạy thêm trở nên phổ biến và đôi khi bị lạm dụng.
Tình trạng này không chỉ xảy ra ở các thành phố lớn mà còn lan rộng ra các vùng quê. Điều này làm gia tăng sự bất bình đẳng trong giáo dục khi những học sinh có điều kiện tài chính tốt sẽ có cơ hội học thêm tại các trung tâm chất lượng còn những học sinh nghèo khó lại phải chịu thiệt thòi vì không đủ tiền cho con học thêm.
Luật Cấm Dạy Thêm Giải pháp hay vấn đề cần tháo gỡ?
Với những tác động tiêu cực từ việc dạy thêm, học thêm, Luật Cấm Dạy Thêm được đưa ra nhằm ngừng tình trạng này. Chính phủ và Bộ Giáo dục đã đưa ra những chỉ thị và quy định yêu cầu giáo viên không được tổ chức các lớp học thêm ngoài giờ học chính thức tuy nhiên việc thực thi luật này không hề đơn giản và cần phải có những phân tích kỹ lưỡng.
Giảm bớt gánh nặng cho học sinh
Mục tiêu đầu tiên của việc cấm dạy thêm là nhằm giảm bớt áp lực học tập cho học sinh. Khi học sinh không phải tham gia vào các lớp học thêm ngoài giờ học chính, chúng sẽ có thời gian nghỉ ngơi, tham gia các hoạt động ngoại khóa hoặc đơn giản là cải thiện sức khỏe thể chất. Điều này không chỉ giúp học sinh tránh được căng thẳng, mệt mỏi mà còn tạo ra môi trường học tập lành mạnh giúp học sinh phát triển toàn diện hơn.
Cùng với việc giảm thiểu áp lực luật cấm dạy thêm cũng giúp bảo vệ sức khỏe tinh thần của học sinh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc học thêm quá nhiều có thể gây ra tình trạng căng thẳng tâm lý thậm chí dẫn đến trầm cảm nếu không được kiểm soát. Việc giảm thiểu tình trạng này là rất quan trọng đối với sự phát triển của học sinh.
Ngừng tình trạng lợi dụng dạy thêm để kiếm lợi
Một yếu tố đáng chú ý trong việc cấm dạy thêm là ngừng tình trạng lợi dụng dạy thêm để kiếm thêm thu nhập. Các lớp học thêm thường không được tổ chức một cách minh bạch không ít giáo viên lạm dụng cơ hội này để thu tiền mà không đem lại giá trị thực sự cho học sinh. Việc cấm dạy thêm có thể góp phần giải quyết vấn đề này giúp giảm bớt tình trạng buôn bán giáo dục.
Khó khăn trong việc thực thi và kiểm soát
Mặc dù Luật Cấm Dạy Thêm có mục tiêu rõ ràng nhưng việc thực thi lại gặp không ít khó khăn. Cấm dạy thêm tại các trường học là một việc nhưng kiểm soát các lớp học thêm ngoài giờ và các hình thức dạy kèm riêng lại là vấn đề không dễ dàng. Dạy kèm trong gia đình hay các lớp học nhỏ do giáo viên tổ chức một cách ngầm vẫn tồn tại mà không dễ bị phát hiện.
Bên cạnh đó nhiều giáo viên vẫn tìm cách lách luật, tổ chức các buổi học ngoài giờ nhưng không gọi tên là học thêm. Việc kiểm soát các hoạt động này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng đồng thời cần có những chế tài mạnh mẽ để bảo đảm sự nghiêm minh của luật.
Cải cách giáo dục đồng bộ Chìa khóa cho thành công
Để việc cấm dạy thêm thực sự hiệu quả cần phải có những cải cách toàn diện trong hệ thống giáo dục. Chỉ khi chất lượng giảng dạy trong các giờ học chính thức được nâng cao, học sinh sẽ không còn cảm thấy cần thiết phải tham gia các lớp học thêm. Chương trình học cần được điều chỉnh sao cho hợp lý phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh.
Ngoài ra việc phát triển các hoạt động ngoại khóa, thể thao, nghệ thuật cũng là một cách để giảm bớt căng thẳng cho học sinh tạo ra một môi trường học tập toàn diện không chỉ giúp học sinh phát triển về kiến thức mà còn giúp rèn luyện thể chất, kỹ năng sống.
Luật Cấm Dạy Thêm mang lại những lợi ích rõ rệt trong việc giảm bớt áp lực học tập cho học sinh và ngừng tình trạng lạm dụng dạy thêm để kiếm lợi tuy nhiên để giải quyết triệt để vấn đề cần có những cải cách đồng bộ trong hệ thống giáo dục từ việc nâng cao chất lượng giảng dạy đến việc tạo ra môi trường học tập toàn diện. Chỉ khi đó luật cấm dạy thêm mới có thể phát huy tác dụng và thực sự góp phần cải thiện nền giáo dục Việt Nam.