Chính tả tiếng Việt đóng vai trò quan trọng trong việc viết đúng chuẩn giúp thông tin truyền tải rõ ràng chính xác. Rất nhiều người gặp khó khăn khi phân biệt các cặp chữ e và ê, i với y, g và gh hay dùng dấu thanh đúng vị trí. Bài viết sau sẽ phân tích kỹ từng quy tắc với cả đưa ra mẹo để ghi nhớ dễ hơn.
Quy tắc chọn e và ê
Chữ e dùng trong từ như em, tre, chem còn ê dùng trong từ như bếp, gế, về. Quy tắc cơ bản là e xuất hiện ở đầu âm tiết hay giữa âm tiết không có dấu mũ kép còn ê thường xuất hiện ở âm tiết gần kết thúc từ có thể có dấu mũ. Khó khăn thường gặp là với từ như tê hay té. Khi có nghĩa bì bì, tê tê thì phải viết có mũ ê. Với từ phổ thông như từ em, chữ e không có mũ. Mẹo là nhớ rằng ê luôn phát âm dài hơn với có bóng mũ trong khi e thường ngắn nhẹ.
Phân biệt i và y
Chữ i và y đều đại diện cho nguyên âm giống nhau nhưng chính tả tiếng Việt có quy định rõ. Thông thường i đặt ở đầu âm tiết như im, tin, linh còn y chủ yếu xuất hiện ở cuối âm tiết như bay, thầy, ngày. Trong những từ đôi khi dùng y thay i như chuyện kỳ hay tý còn trong tên riêng Yến, Ý. Mẹo hay là nhớ rằng nếu âm đứng cuối thì dùng y để tránh từ nhìn như ngắn vụn.
Quy tắc g và gh
G xuất hiện khi trước nguyên âm a, o, u như ga, gạo, gù. Gh dùng trước e, i, y để tạo âm g như ghe, ghi, ghế. Nếu dùng g trước e sẽ tạo thành âm gi thì không tròn tiếng g như mong muốn vì vậy gh được dùng để giữ phát âm chuẩn. Mẹo nhỏ là khi trước e, i, y mà bạn cần âm g chắc không có thanh gi thì sẽ ghi gh.
Nguyên tắc viết dấu thanh
Tiếng Việt có năm dấu thanh là sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng. Việc đặt sai dấu có thể làm thay đổi nghĩa. Luật chính tả yêu cầu dấu thanh đặt ngay âm chính của âm tiết. Nếu âm tiết có hai nguyên âm dấu gạch thường đặt trên nguyên âm thứ hai trừ trường hợp ngoại lệ như âm uy khi viết có dấu đặt trên y. Ví dụ chữ huyền dấu nằm trên y. Mẹo ghi nhớ là dấu gạch luôn bảo vệ trọng âm thường đặt sau nguyên âm đầu giúp âm tiết nghe tự nhiên hơn.
Kết hợp quy tắc e ê i, i y, g gh, dấu thanh cùng nhau
Khi viết từ phức như ghiền, nghiêng, ghiêng cần lần lượt áp dụng đúng luật gh vì trước i dùng i để viết vào âm đầu với đặt dấu huyền đúng vị trí. Những từ lai như kỹ năng hay kỷ luật có y để kết thúc âm nên dấu ngã đặt trên y vì vậy nếu viết sai thành kỉ năng là không chính xác.
Mẹo ghi nhớ hiệu quả
-
Gh + e i y + dấu khi gặp e i y làm vần cuối cần phát âm g thì gh sẽ giữ âm bền
-
E ngắn ê dài nghe phát âm để chọn chữ đúng
-
I đầu y cuối nhớ thứ tự nằm sổ cái từ đầu đi xuống
-
Dấu tay đặt đúng lúc đặt sơ đồ nguyên âm sao cho trọng âm dễ cảm nhận
Vai trò của chính tả trong giao tiếp với học tập
Viết đúng chính tả thể hiện sự tôn trọng người đọc cùng khả năng sử dụng ngôn ngữ chuẩn mực. Trong môi trường học tập việc viết đúng giúp đạt điểm cao hơn tránh bị trừ điểm không đáng. Trong công việc đặc biệt với báo chí và văn phòng kỹ năng này còn chứng tỏ kỹ năng chuyên nghiệp.
Phân biệt chính xác e ê, i y, g gh cùng việc viết dấu thanh đúng không phải chuyện khó khăn nếu bạn hiểu quy tắc với biết mẹo để áp dụng. Việc rèn luyện thường xuyên qua ghi chép rồi đọc to với kiểm tra trước khi gửi văn bản sẽ giúp hình thành phản xạ viết chuẩn. Khi lập nền tảng chính tả vững vàng bạn sẽ làm chủ được ngôn ngữ tạo thiện cảm với người đọc nâng cao giá trị bản thân trong giao tiếp hàng ngày.