Bóng bầu dục kiểu Mỹ là môn thể thao đòi hỏi sự phối hợp giữa sức mạnh cùng chiến thuật với tinh thần đồng đội. Tại Mỹ đây là môn thể thao được yêu thích hàng đầu với hàng triệu người hâm mộ và hệ thống thi đấu chuyên nghiệp phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên với những ai mới tiếp cận luật chơi bóng bầu dục có thể gây bối rối vì sự phức tạp khác biệt so với các môn bóng phổ biến khác như bóng đá hay bóng rổ. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu những quy định cơ bản trong luật chơi bóng bầu dục kiểu Mỹ giúp bạn dễ dàng theo dõi hiểu rõ hơn về môn thể thao này.
Sân thi đấu và thời gian trận đấu
Sân bóng bầu dục kiểu Mỹ là một hình chữ nhật dài 120 yard rộng khoảng 53 yard. Trong đó phần giữa sân dài 100 yard dùng để thi đấu chính hai đầu còn lại là vùng điểm cuối mỗi bên gọi là end zone mỗi vùng dài 10 yard. Tại mỗi end zone đều có một cột khung thành cao được sử dụng trong các tình huống đá phạt.
Thời gian thi đấu của một trận bóng bầu dục được chia thành bốn hiệp mà mỗi hiệp kéo dài 15 phút. Giữa hiệp hai với ba có thời gian nghỉ dài hơn tương tự như nghỉ giữa hai hiệp trong bóng đá. Nếu sau bốn hiệp mà hai đội hòa điểm nhau sẽ có hiệp phụ để phân thắng bại.
Số lượng cầu thủ và vai trò chính
Mỗi đội bóng có 11 cầu thủ trên sân trong một pha thi đấu tuy nhiên một đội sẽ có ba nhóm cầu thủ chính gồm đội hình tấn công, đội hình phòng ngự cả đội hình đặc biệt sẽ thay phiên nhau vào sân tùy theo tình huống cụ thể của trận đấu.
Đội hình tấn công gồm quarterback là người dẫn dắt lối chơi cùng các hậu vệ chạy với hậu vệ nhận bóng và các cầu thủ tuyến chắn. Mục tiêu của họ là đưa bóng về phía trước ghi điểm bằng cách chạm bóng vào vùng end zone hay đá bóng vào khung thành.
Đội hình phòng ngự gồm các cầu thủ chuyên ngăn chặn đối phương tiến bóng sử dụng chiến thuật với kỹ năng để cản phá đường chạy cũng như đường chuyền của đối phương.
Đội hình đặc biệt bao gồm các cầu thủ chuyên thực hiện đá bóng khi giao bóng đầu trận hay đá phạt hay khi cần punt bóng trong tình huống không thể tiếp tục tấn công.
Luật downs và cách tiến bóng
Một trong những quy tắc cốt lõi của bóng bầu dục kiểu Mỹ là luật downs. Mỗi đội khi sở hữu bóng sẽ có bốn lần chơi gọi là bốn lần down để đưa bóng tiến được ít nhất 10 yard. Nếu thành công họ sẽ được tính một lần first down mới tiếp tục được chơi bốn lượt kế tiếp. Nếu sau bốn lần chơi mà không tiến đủ 10 yard bóng sẽ thuộc về đối phương.
Có hai cách để tiến bóng một là chạy bóng trong đó quarterback chuyền bóng cho cầu thủ chạy giữ bóng cố gắng vượt qua hàng phòng ngự. Hai là chuyền bóng trong đó quarterback ném bóng cho cầu thủ phía xa để đưa bóng tiến lên nhanh hơn. Cách sử dụng phối hợp giữa chạy với chuyền bóng tùy thuộc vào chiến thuật từng đội.
Ghi điểm trong bóng bầu dục
Có bốn cách chính để ghi điểm trong bóng bầu dục kiểu Mỹ.
Thứ nhất là touchdown khi một cầu thủ mang bóng vào end zone hay bắt được bóng trong vùng này đội đó được 6 điểm.
Thứ hai là đá phạt sau khi ghi touchdown có thể chọn đá bóng qua khung thành để lấy thêm 1 điểm hay chơi một pha tấn công ngắn để lấy thêm 2 điểm.
Thứ ba là field goal khi không thể ghi touchdown nhưng đội có thể đá bóng qua khung thành từ xa ghi 3 điểm.
Thứ tư là safety khi đội phòng ngự chặn được đối thủ trong chính end zone của họ ghi 2 điểm.
Các lỗi vi phạm với hình phạt
Bóng bầu dục có nhiều quy định chi tiết về lỗi vi phạm. Một số lỗi phổ biến bao gồm phạm quy trong khi giao bóng hay kéo áo đối phương hay đẩy sau lưng hay ném bóng sai luật. Khi vi phạm đội sẽ bị mất một số yard bị mất lượt chơi hay bị thay đổi vị trí bóng bất lợi.
Trọng tài sẽ là người quan sát quyết định các lỗi vi phạm. Các tín hiệu của trọng tài được sử dụng để thông báo cho cầu thủ và khán giả biết về quyết định xử lý tình huống. Việc hiểu rõ các loại lỗi giúp đội bóng tránh mất quyền kiểm soát bóng hạn chế rủi ro trong thi đấu.
Chiến thuật với tính tổ chức
Một trận đấu bóng bầu dục không chỉ là cuộc chiến thể lực mà còn là trận chiến chiến thuật. Mỗi đội có sổ tay các bài phối hợp phức tạp giữa các cầu thủ để tối ưu hóa khả năng ghi điểm hay phòng thủ. Trước mỗi pha chơi thì đội hình tấn công với phòng ngự sẽ điều chỉnh vị trí để phù hợp với mục tiêu.
Các đội mạnh thường có khả năng đọc trận đấu nhanh thay đổi chiến thuật linh hoạt điều chỉnh đội hình phù hợp. Huấn luyện viên đóng vai trò quan trọng trong việc phân tích đối thủ xây dựng phương án thi đấu tối ưu.
Sức hấp dẫn của bóng bầu dục
Bóng bầu dục kiểu Mỹ thu hút không chỉ bởi những pha va chạm mạnh mẽ còn bởi tính chiến lược cùng tinh thần đồng đội cả kịch tính cao độ trong từng pha chơi. Tại Mỹ giải vô địch NFL thu hút hàng triệu người theo dõi với trận chung kết Super Bowl trở thành sự kiện thể thao được chờ đợi nhất trong năm.
Tại Việt Nam bóng bầu dục tuy còn mới mẻ nhưng đang dần phát triển. Một số câu lạc bộ sinh viên và cộng đồng yêu thích thể thao đã tổ chức các giải giao hữu nên hoạt động huấn luyện giúp môn thể thao này lan tỏa rộng rãi hơn trong giới trẻ.
Bóng bầu dục kiểu Mỹ là môn thể thao toàn diện cả về thể chất lẫn chiến thuật cho nên việc nắm vững luật chơi cơ bản như cách tính điểm, luật downs, vai trò cầu thủ và các lỗi vi phạm sẽ giúp người mới tiếp cận nhanh hơn có thể tham gia hay theo dõi các trận đấu một cách hào hứng với sự phát triển toàn cầu bóng bầu dục không chỉ là môn thể thao của Mỹ mà dần trở thành một biểu tượng thể thao hiện đại trên thế giới. Nếu bạn yêu thích sự mạnh mẽ với tinh thần tập thể bóng bầu dục chính là môn thể thao đáng trải nghiệm.