Cờ tướng là một môn thể thao trí tuệ truyền thống của phương Đông đặc biệt phổ biến tại Trung Quốc với Việt Nam. Trò chơi không chỉ đòi hỏi kỹ năng chiến lược còn yêu cầu người chơi nắm vững các quy tắc, đặc biệt là về chiếu tướng, bắt quân, các luật cấm. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về luật chơi cờ tướng kèm theo các quy định đặc biệt liên quan đến chiếu tướng, chiếu liên tục với các lỗi vi phạm.
1. Luật Chơi Cờ Tướng Cơ Bản
a) Mục tiêu
Mỗi người chơi điều khiển một bên quân (đỏ hoặc đen) với mục tiêu chiếu hết tướng của đối phương để giành chiến thắng.
b) Bàn cờ
-
Gồm 9 đường dọc và 10 đường ngang, chia thành hai bên bởi hà (khoảng trống giữa bàn)
-
Mỗi bên có 9 quân xếp thành hàng gồm: 1 tướng, 2 sĩ, 2 tượng, 2 xe, 2 pháo, 2 mã, 5 tốt
c) Thứ tự đi quân
-
Quân đỏ đi trước
-
Hai bên lần lượt đi từng nước, không được bỏ lượt
2. Luật Chiếu Tướng Trong Cờ Tướng
-
Chiếu tướng là nước đi khiến tướng đối phương bị tấn công trực tiếp
-
Người bị chiếu phải có động tác để thoát chiếu trong lượt đi kế tiếp, nếu không sẽ thua cờ
-
Cấm đi nước để tướng mình bị chiếu
-
Không được chiếu tướng khi hai tướng đối mặt trực tiếp không có quân cản ở giữa (tướng “dọa tướng” là sai luật)
3. Luật Cấm Trong Cờ Tướng
Một số hành động bị cấm trong thi đấu hoặc chơi chính quy
a) Cấm chiếu liên tục không dứt
-
Nếu người chơi liên tục chiếu mà không tạo ra đe dọa rõ ràng, bên còn lại có quyền khiếu nại
-
Nếu bị nhắc nhở vẫn tiếp tục, sẽ bị xử thua
b) Cấm đi lặp vô hạn (tam hồi – tam chiếu – tam đấu)
-
Nếu người chơi cố tình lặp lại nước cờ ba lần liên tiếp với mục đích kéo dài ván đấu, sẽ bị phạt
-
Luật cấm này áp dụng cả cho chiếu tướng ba lần, bắt quân ba lần, quấy rối ba lần
c) Cấm cố tình không thoát chiếu
-
Nếu bị chiếu nhưng cố tình đi nước khác, không hợp lệ và bị xử thua
d) Cấm để tướng “đối mặt” trực tiếp
-
Hai tướng không được nằm trên cùng một cột dọc nếu không có quân nào ở giữa chắn
4. Luật Bắt Quân Trong Cờ Tướng
-
Bắt quân là hành động di chuyển một quân để ăn quân của đối phương
-
Chỉ được bắt quân nếu đúng luật di chuyển của quân đó
-
Không được bắt quân nếu làm tướng của mình bị chiếu
-
Một số quân có quy định bắt đặc biệt, ví dụ
-
Pháo bắt phải nhảy qua đúng một quân
-
Tượng và sĩ không bắt vượt sông
-
Tốt sau khi qua sông có thể đi ngang, nhưng chỉ đi từng bước một
-
5. Luật Chiếu Tướng Liên Tục
Chiếu tướng liên tục là một trong những lỗi phổ biến nhất, đặc biệt khi chơi giải trí không theo luật chuẩn. Trong cờ tướng thi đấu, luật chiếu liên tục quy định như sau:
-
Nếu một người chiếu tướng liên tục từ 3 lần trở lên mà không có ý định kết thúc hoặc thay đổi thế cờ, được coi là vi phạm luật
-
Bên bị chiếu có quyền yêu cầu trọng tài can thiệp
-
Trường hợp vi phạm sẽ bị buộc thay đổi chiến thuật, nếu vẫn cố tình tiếp diễn thì có thể bị xử thua trực tiếp
Ngoài ra, chiếu lặp lại liên tục mà không tiến triển rõ ràng dẫn đến thế cờ hòa sẽ được phân xử là hòa cờ nếu cả hai bên không mắc lỗi vi phạm
6. Kết Thúc Ván Cờ
Ván cờ kết thúc khi xảy ra một trong các trường hợp sau
-
Chiếu hết tướng: Một bên bị chiếu mà không thể thoát ⇒ thua
-
Tự thua: Một bên phạm luật không thể sửa ⇒ xử thua
-
Hết thời gian (trong cờ có tính giờ) ⇒ xử thua bên hết giờ
-
Hòa cờ: Do không thể chiếu tướng hoặc cả hai bên không thể tiếp tục tiến công
Luật chơi cờ tướng không quá phức tạp nhưng để chơi giỏi bạn cần nắm rõ từng quy tắc chiếu tướng, luật cấm, cũng như cách di chuyển và bắt quân. Việc hiểu rõ luật chiếu liên tục, các lỗi lặp, cấm tướng đối mặt là rất quan trọng trong thi đấu chính thức. Ngoài yếu tố chiến thuật thì sự kiên nhẫn với tính toán sâu xa là chìa khóa để bạn làm chủ bàn cờ nhằm vươn lên thành người chơi cờ xuất sắc.