Trong hành trình phát triển của đất nước theo hướng hiện đại hóa với hội nhập, công nghệ thông tin đã trở thành một lĩnh vực trọng yếu. Đáp ứng yêu cầu quản lý phát triển lĩnh vực này Quốc hội Việt Nam đã ban hành Luật Công nghệ thông tin số 67 năm 2006. Sau hơn một thập kỷ thi hành luật này vẫn giữ vai trò là văn bản pháp lý trụ cột trong hoạt động ứng dụng phát triển công nghệ thông tin trên cả nước.
Luật Công nghệ thông tin là gì
Luật Công nghệ thông tin là hệ thống quy phạm pháp luật do Quốc hội ban hành để điều chỉnh các mối quan hệ phát sinh trong quá trình ứng dụng, phát triển, cung cấp và sử dụng công nghệ thông tin tại Việt Nam. Luật bao gồm quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức cá nhân, chính sách phát triển, quản lý nhà nước, tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn an ninh thông tin và phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực công nghệ.
Ra đời trong bối cảnh Việt Nam bắt đầu bước vào thời kỳ hội nhập số, luật này đã nhanh chóng trở thành công cụ pháp lý quan trọng giúp Chính phủ kiểm soát và thúc đẩy các hoạt động công nghệ, đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực sản xuất, giáo dục, hành chính công và thương mại.
Luật số 67 năm 2006 có hiệu lực từ khi nào
Luật Công nghệ thông tin được Quốc hội khóa XI thông qua ngày 29 tháng 6 năm 2006. Văn bản chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 1 năm 2007. Tính đến nay, luật đã có hơn 17 năm áp dụng liên tục và hiện vẫn đang là văn bản gốc điều chỉnh lĩnh vực công nghệ thông tin tại Việt Nam.
Trong suốt thời gian hiệu lực, luật đã được bổ sung và điều chỉnh thông qua nhiều văn bản pháp luật có liên quan như luật Giao dịch điện tử, luật Viễn thông, luật An toàn thông tin mạng, luật Quy hoạch và các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành.
Luật Công nghệ thông tin hiện hành gồm những gì
Với tổng cộng 8 chương và 79 điều, luật điều chỉnh toàn diện các khía cạnh trong hoạt động công nghệ thông tin bao gồm
-
Quy định về chính sách phát triển công nghệ thông tin, trong đó nhà nước khuyến khích ứng dụng CNTT trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, đồng thời ưu tiên phát triển CNTT tại khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo
-
Quyền và nghĩa vụ của tổ chức cá nhân sử dụng công nghệ thông tin. Luật khẳng định mọi công dân có quyền tiếp cận, sử dụng, chia sẻ thông tin trên môi trường mạng, đồng thời phải chịu trách nhiệm về nội dung mà mình phát tán hoặc cung cấp
-
Quản lý an toàn an ninh thông tin, bảo đảm bảo mật dữ liệu cá nhân, hệ thống thông tin quốc gia, phòng chống xâm nhập và các nguy cơ từ không gian mạng
-
Quy định về phát triển sản phẩm phần mềm, phần cứng, cơ sở hạ tầng công nghệ. Nhà nước có chính sách hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng, thương mại hóa sản phẩm công nghệ thông tin nội địa
-
Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực công nghệ thông tin và nghĩa vụ tuân thủ các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên
Luật đồng thời xác lập vai trò của Chính phủ, các bộ ngành và địa phương trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai và giám sát hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin.
Luật Công nghệ thông tin có còn hiệu lực không
Hiện nay, luật số 67 năm 2006 vẫn còn hiệu lực thi hành. Một số điều khoản trong luật được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật mới, chẳng hạn như các quy định về định danh và xác thực điện tử được cập nhật theo luật Giao dịch điện tử năm 2023. Tuy nhiên, các nội dung cơ bản về chính sách phát triển, quyền và nghĩa vụ của người dùng, trách nhiệm nhà nước và các tiêu chuẩn công nghệ vẫn còn nguyên giá trị áp dụng.
Ngoài ra, Luật Công nghiệp công nghệ số đang được xây dựng và dự kiến có hiệu lực từ năm 2026. Đây sẽ là bước phát triển tiếp theo, định hướng chính sách pháp lý cho kinh tế số trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện.
Những cập nhật gần đây liên quan đến luật
Gần đây, các văn bản hướng dẫn mới như nghị định về ứng dụng CNTT sử dụng vốn nhà nước và thông tư về bảo mật thông tin cá nhân đã được ban hành. Những văn bản này không thay thế Luật CNTT nhưng bổ sung và làm rõ hơn các nội dung trong luật, đồng thời bảo đảm sự đồng bộ với luật mới và thực tiễn quản lý.
Các cơ quan chức năng cũng đang xem xét mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, blockchain và điện toán đám mây, bởi đây là các lĩnh vực chưa được đề cập cụ thể trong luật hiện hành.
Tầm quan trọng của Luật Công nghệ thông tin đối với xã hội
Luật CNTT không chỉ là khung pháp lý cho hoạt động kỹ thuật mà còn có ý nghĩa xã hội rộng lớn. Luật góp phần xây dựng môi trường pháp lý lành mạnh cho hoạt động truyền thông, giáo dục, thương mại điện tử, hành chính công và dịch vụ công nghệ. Đồng thời, luật đặt nền móng cho việc phát triển nguồn nhân lực công nghệ chất lượng cao, tạo điều kiện thu hút đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện, luật càng trở nên quan trọng hơn, giúp nhà nước quản lý hiệu quả các rủi ro mạng, bảo vệ quyền riêng tư và thúc đẩy kinh tế tri thức.
Luật Công nghệ thông tin năm 2006 là một trong những văn bản pháp luật đầu tiên tại Việt Nam điều chỉnh lĩnh vực công nghệ. Sau gần hai thập kỷ luật vẫn giữ nguyên hiệu lực phát huy vai trò điều tiết định hướng cho hoạt động công nghệ trong toàn xã hội. Dù cần được cập nhật để bắt kịp xu hướng công nghệ mới nhưng luật hiện hành vẫn là nền tảng vững chắc cho chiến lược phát triển quốc gia về chuyển đổi số với kinh tế tri thức.