Đá cầu là một môn thể thao truyền thống lâu đời của Việt Nam. Không chỉ gắn liền với văn hóa dân gian còn phát triển thành môn thi đấu chuyên nghiệp được công nhận tại nhiều giải đấu trong nước và khu vực. Từ một trò chơi dân dã đá cầu đã được nâng tầm thành môn thể thao có luật thi đấu rõ ràng, hệ thống chấm điểm chặt chẽ với tổ chức quốc tế chuyên môn hóa. Để bắt kịp với sự phát triển của thể thao hiện đại luật đá cầu liên tục được điều chỉnh nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp, công bằng an toàn cho người chơi.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ về luật đá cầu hiện hành đặc biệt là luật dành cho nội dung đơn nam, nội dung đôi cũng như các quy định quan trọng về phát cầu. Một trong những kỹ thuật cơ bản nhưng then chốt trong trận đấu.
Kích thước sân thi đấu và dụng cụ
Sân đá cầu có hình chữ nhật, chiều dài 11,88 mét, chiều rộng 6,1 mét. Trên sân được chia đôi bởi lưới cao 1,5 mét đối với nam và 1,4 mét đối với nữ. Mỗi bên sân có khu vực phát cầu và khu vực đỡ cầu được vạch rõ ràng. Khu vực phát cầu nằm ở góc sân, là nơi người chơi thực hiện các cú phát chính thức khi bắt đầu loạt đấu hoặc sau khi giành quyền phát cầu.
Cầu đá sử dụng trong thi đấu được thiết kế tiêu chuẩn có trọng lượng nhẹ, cấu tạo bằng đế cao su, lông vũ và lưới đệm để đảm bảo tính ổn định trong không khí. Giày thi đấu thường là loại có đế phẳng chống trượt giúp người chơi dễ dàng di chuyển bật nhảy giữ thăng bằng trong các tình huống cần tốc độ và linh hoạt.
Quy định thi đấu đơn nam
Trong nội dung đơn nam mỗi vận động viên thi đấu một mình ở mỗi bên sân. Mỗi trận đấu bao gồm hai hiệp, mỗi hiệp đánh đến 21 điểm. Nếu hai bên hòa 20 đều trận đấu sẽ tiếp tục cho đến khi có bên hơn đối thủ 2 điểm hoặc đạt điểm tối đa là 25. Trường hợp mỗi bên thắng một hiệp trận đấu sẽ bước vào hiệp thứ ba. Hiệp này đánh đến 15 điểm nếu hòa 14 đều thì cũng phải có chênh lệch 2 điểm để kết thúc.
Trong thi đấu đơn người chơi không được chạm cầu quá hai lần liên tiếp trong cùng một đợt tấn công. Bên cạnh đó người chơi phải thực hiện các động tác theo đúng luật không để cầu chạm lưới, không đá ra ngoài sân, không dùng tay hoặc thân trên chạm cầu.
Một điểm quan trọng nữa là sự chủ động trong di chuyển. Người chơi cần kiểm soát không gian toàn bộ phần sân của mình, phản xạ nhanh để đỡ các cú cầu bất ngờ từ đối thủ, đồng thời tạo ra các đường cầu hiểm để ghi điểm.
Quy định thi đấu đôi
Đối với nội dung đôi mỗi bên có hai vận động viên. Luật thi đấu tương tự nội dung đơn nhưng có thêm quy định về sự phối hợp giữa hai người. Mỗi đội chỉ được chạm cầu tối đa bốn lần trước khi đưa cầu qua lưới, mỗi người không được chạm hai lần liên tiếp.
Sự ăn ý giữa hai người trong đội là yếu tố quyết định thành công trong thi đấu đôi. Ngoài kỹ thuật cá nhân, chiến thuật phân chia khu vực đổi vị trí hợp lý giao tiếp trong khi thi đấu là điều bắt buộc. Những cú giao cầu giữa hai vận động viên trong cùng đội phải được thực hiện chính xác và hợp lý tránh phạm lỗi không đáng có như để cầu chạm đất hoặc vượt quá số lần chạm cho phép.
Trong các trận thi đấu đôi nam nữ quy định cũng không có nhiều khác biệt nhưng yếu tố thể lực và chiến thuật sẽ được cân nhắc để phù hợp với từng thành viên. Các cặp thi đấu thường phân chia vị trí chính – phụ, người giữ lưới và người bọc hậu tùy theo khả năng cá nhân.
Luật phát cầu và lỗi phát cầu
Phát cầu là hành động bắt đầu mỗi lượt đấu. Người phát cầu đứng trong khu vực quy định, một chân phải đặt trong phạm vi phát cầu, chân còn lại có thể tự do. Cầu phải được phát trong vòng 5 giây kể từ khi trọng tài ra hiệu. Người phát phải dùng chân đá cầu đưa cầu sang phần sân đối phương qua lưới mà không chạm lưới mà không ra ngoài biên và không bị vướng trần hoặc vật cản phía trên.
Trong mỗi hiệp, mỗi bên luân phiên phát cầu sau mỗi 5 điểm. Khi một đội phát cầu và mắc lỗi, quyền phát cầu sẽ chuyển sang bên còn lại. Một số lỗi thường gặp khi phát cầu gồm phát không qua lưới phát ra ngoài sân hay phát sai khu vực hay phát quá thời gian quy định.
Trong nội dung thi đấu đôi, các vận động viên phải tuân thủ thứ tự phát cầu đã đăng ký từ đầu trận. Việc thay đổi người phát sai quy định sẽ bị trọng tài xử lý và mất quyền phát cầu.
Lỗi trong thi đấu và cách tính điểm
Bên nào mắc lỗi thì đối phương sẽ được tính một điểm. Các lỗi phổ biến bao gồm cầu chạm lưới, cầu ra ngoài, cầu chạm đất trong sân mình, cầu được đá quá số lần cho phép hoặc người chơi chạm cầu bằng tay, vai hoặc phần thân trên.
Ngoài ra các hành vi phi thể thao như cố tình kéo dài thời gian tranh cãi quyết định của trọng tài có lời nói hoặc hành động không đúng mực cũng có thể bị xử phạt bằng thẻ vàng hoặc thẻ đỏ. Thẻ đỏ có thể dẫn đến truất quyền thi đấu ngay lập tức.
Thời gian nghỉ và quyền hội ý
Giữa các hiệp đấu, mỗi đội được nghỉ tối đa 2 phút. Trong hiệp đấu mỗi đội có quyền xin hội ý hai lần mỗi lần không quá 30 giây. Hội ý chỉ được thực hiện khi cầu đã dừng và phải có sự chấp thuận của trọng tài.
Trong hiệp ba quyết định khi một trong hai bên đạt điểm số nhất định (thường là 8 điểm), các đội sẽ đổi sân để đảm bảo sự công bằng về điều kiện thi đấu.
Luật đá cầu hiện hành được thiết kế để đảm bảo tính công bằng, minh bạch an toàn trong thi đấu. Dù là nội dung đơn hay đôi, các quy định đều hướng đến phát huy tối đa kỹ thuật, chiến thuật với tinh thần thể thao của người chơi. Việc hiểu tuân thủ đúng luật không chỉ giúp bạn thi đấu hiệu quả hơn còn góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp với hình ảnh đẹp của môn thể thao truyền thống này trong mắt bạn bè quốc tế.
Tag luật đá cầu mới nhất