Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 là một trong những đạo luật quan trọng của Việt Nam trong bảo vệ môi trường và tài nguyên sinh học. Được thông qua vào ngày 13 tháng 11 năm 2018 thay thế cho Luật Đa Dạng Sinh Học năm 2008 đồng thời cập nhật các quy định mới về bảo vệ hệ sinh thái bảo tồn loài động vật, thực vật quý hiếm cũng như việc khai thác sử dụng tài nguyên sinh học bền vững. Trong bối cảnh môi trường với đa dạng sinh học đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, việc ban hành với thực thi Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 là một bước tiến quan trọng trong bảo vệ hệ sinh thái với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên của đất nước.
Mục Tiêu và Nguyên Tắc Của Luật Đa Dạng Sinh Học 2018
Mục tiêu chính của Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 là bảo vệ và phát triển đa dạng sinh học duy trì sự cân bằng của các hệ sinh thái và bảo vệ các loài động, thực vật quý hiếm có giá trị sinh thái, kinh tế văn hóa. Đồng thời luật này cũng nhằm khuyến khích sử dụng tài nguyên sinh học một cách bền vững góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội.
Các nguyên tắc cơ bản của Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 bao gồm
-
Tính bền vững. Các hoạt động bảo vệ và sử dụng tài nguyên sinh học phải đảm bảo tính bền vững không làm suy giảm sự đa dạng sinh học trong dài hạn.
-
Bảo vệ các loài và hệ sinh thái. Luật yêu cầu bảo vệ các hệ sinh thái, loài sinh vật quý hiếm và những loài có giá trị sinh thái, văn hóa.
-
Phát huy vai trò của cộng đồng và các tổ chức. Cộng đồng, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp cần tham gia tích cực vào công tác bảo vệ đa dạng sinh học sử dụng tài nguyên sinh học bền vững.
-
Hợp tác quốc tế. Việt Nam cam kết hợp tác với các quốc gia khác và tham gia vào các hiệp định quốc tế về bảo vệ đa dạng sinh học, như Công ước về Đa dạng Sinh học (CBD).
Các Quy Định Mới Của Luật Đa Dạng Sinh Học 2018
-
Bảo vệ các loài và hệ sinh thái
Một trong những điểm mới đáng chú ý của Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 là việc tăng cường bảo vệ các loài động vật, thực vật quý hiếm, các hệ sinh thái quan trọng. Luật này yêu cầu nhà nước và các tổ chức phải thực hiện các biện pháp bảo vệ các loài đang bị đe dọa tuyệt chủng đồng thời phát triển các khu bảo tồn thiên nhiên, các khu vực bảo vệ di sản thiên nhiên. -
Bảo tồn đa dạng sinh học tại các khu bảo tồn
Các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia với khu dự trữ sinh quyển sẽ được quy hoạch và quản lý chặt chẽ hơn. Luật yêu cầu các khu vực này không chỉ bảo vệ động thực vật mà còn bảo vệ các nguồn tài nguyên sinh thái khác như đất, nước, khí hậu. -
Quy định về sử dụng tài nguyên sinh học
Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 quy định rõ các hoạt động sử dụng tài nguyên sinh học phải đảm bảo tính bền vững đặc biệt là trong các hoạt động khai thác, nghiên cứu, thương mại hóa tài nguyên sinh học. Các tổ chức, cá nhân khai thác tài nguyên sinh học phải tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường bảo tồn đa dạng sinh học. -
Phát triển các chính sách bảo vệ và phát triển các loài có giá trị
Để bảo vệ các loài động vật, thực vật quý hiếm, Luật này cũng đặt ra yêu cầu cụ thể về các chính sách bảo vệ các loài này trong tự nhiên. Các chương trình bảo tồn giống loài, nhân giống và phát triển các loài có giá trị sinh thái, văn hóa sẽ được triển khai rộng rãi. -
Đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cộng đồng và các nhóm xã hội
Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 đặc biệt chú trọng đến việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các cộng đồng dân cư sống gần các khu vực bảo tồn thiên nhiên. Các cộng đồng này có thể tham gia vào các hoạt động bảo vệ và sử dụng tài nguyên sinh học bền vững và sẽ nhận được sự hỗ trợ từ nhà nước. -
Ứng phó với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang ngày càng ảnh hưởng đến sự đa dạng sinh học, Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 yêu cầu các cơ quan chức năng thực hiện các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu bảo vệ các loài sinh vật với hệ sinh thái khỏi tác động tiêu cực của hiện tượng này. -
Khuyến khích hợp tác quốc tế
Luật cũng nhấn mạnh vai trò của hợp tác quốc tế trong việc bảo vệ đa dạng sinh học bao gồm việc tham gia vào các hiệp định quốc tế và tăng cường trao đổi kinh nghiệm giữa các quốc gia trong công tác bảo tồn thiên nhiên.
Cơ Chế Thực Thi và Giám Sát
Một trong những yếu tố quan trọng trong việc thực thi Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 là cơ chế giám sát và thực thi pháp luật. Các cơ quan nhà nước có trách nhiệm quản lý tài nguyên sinh học sẽ tiến hành giám sát các hoạt động khai thác và sử dụng tài nguyên sinh học đảm bảo các quy định của luật được thực hiện nghiêm túc. Các tổ chức xã hội, cộng đồng cùng các tổ chức phi chính phủ cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và báo cáo những vi phạm liên quan đến đa dạng sinh học.
Ngoài ra các cơ chế khuyến khích xử lý vi phạm sẽ được thực hiện mạnh mẽ để đảm bảo bảo vệ đa dạng sinh học lâu dài. Những hành vi khai thác tài nguyên sinh học trái phép xâm hại đến các loài động vật, thực vật quý hiếm sẽ bị xử lý nghiêm minh.
Ý Nghĩa và Tầm Quan Trọng Của Luật Đa Dạng Sinh Học 2018
Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 có ý nghĩa rất quan trọng trong việc bảo vệ môi trường bảo vệ sự sống trên Trái Đất đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước. Sự đa dạng sinh học không chỉ giúp duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái mà còn cung cấp các nguồn tài nguyên thiên nhiên thiết yếu cho con người như thực phẩm, thuốc men, nguyên liệu công nghiệp, dịch vụ sinh thái.
-
Bảo vệ hệ sinh thái. Luật giúp bảo vệ các hệ sinh thái quan trọng như rừng, biển, đầm lầy, các khu bảo tồn từ đó bảo vệ sự sống của các loài sinh vật tạo ra một môi trường sống ổn định cho các thế hệ sau.
-
Giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Các biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học trong Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và duy trì sự ổn định của các hệ sinh thái tự nhiên.
-
Phát triển bền vững. Luật này không chỉ bảo vệ môi trường mà còn giúp duy trì và phát triển tài nguyên sinh học tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước.
-
Tạo cơ hội hợp tác quốc tế. Với việc tham gia vào các hiệp định quốc tế, Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác trong công tác bảo vệ đa dạng sinh học đồng thời đóng góp vào các nỗ lực toàn cầu bảo vệ thiên nhiên.
Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 là một đạo luật quan trọng trong bảo vệ tài nguyên thiên nhiên với sự đa dạng sinh học của Việt Nam. Với các quy định rõ ràng về bảo vệ các loài động vật, thực vật quý hiếm với cả bảo tồn các hệ sinh thái quan trọng cùng với sử dụng tài nguyên sinh học bền vững, Luật Đa Dạng Sinh Học 2018 sẽ góp phần không nhỏ vào sự phát triển bền vững với bảo vệ môi trường trong tương lai. Việc thực thi nghiêm túc Luật này không chỉ bảo vệ thiên nhiên còn bảo vệ quyền lợi của thế hệ hiện tại và tương lai.