Luật Đấu Giá Tài Sản số 01/2016/QH14 được Quốc hội Việt Nam thông qua ngày 17 tháng 11 năm 2016 có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2017. Điều chỉnh các hoạt động đấu giá tài sản tại Việt Nam từ đó góp phần tạo ra một thị trường tài sản công bằng, minh bạch hiệu quả. Đặc biệt trong bối cảnh phát triển nền kinh tế thị trường thì Luật Đấu Giá Tài Sản đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp tài sản, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các cá nhân, tổ chức với nhà nước.
1. Mục đích Phạm vi Điều chỉnh của Luật Đấu Giá Tài Sản
Mục đích của Luật Đấu Giá Tài Sản là quy định về việc tổ chức đấu giá tài sản, các quyền lợi nghĩa vụ của các bên tham gia đấu giá, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các cá nhân với tổ chức, tạo ra một môi trường giao dịch tài sản minh bạch công bằng. Không chỉ điều chỉnh hoạt động đấu giá tài sản công mà còn áp dụng cho các tài sản cá nhân, tài sản trong các vụ án, tranh chấp các tài sản khác theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.
Phạm vi điều chỉnh của Luật bao gồm tất cả các loại tài sản có thể đấu giá như bất động sản, tài sản bảo đảm nghĩa vụ, tài sản trong các vụ án dân sự, hình sự, hành chính, các tài sản khác theo yêu cầu của cơ quan nhà nước. Luật còn quy định rõ về các tổ chức đấu giá tài sản, quyền nghĩa vụ của các bên tham gia đấu giá.
2. Các Loại Tài Sản Có Thể Đấu Giá
Theo quy định tại Luật Đấu Giá Tài Sản 2016, các tài sản có thể được đưa ra đấu giá bao gồm
-
Tài sản công. Tài sản của nhà nước, các cơ quan hành chính nhà nước, tài sản bị tịch thu, tài sản trong các vụ án hành chính, tài sản của các tổ chức chính trị xã hội.
-
Tài sản trong vụ án. Các tài sản có liên quan đến vụ án hình sự, dân sự, hành chính hoặc tài sản trong các vụ việc tố tụng mà có yêu cầu giải quyết liên quan đến tài sản, chẳng hạn như tài sản bảo đảm nghĩa vụ, tài sản của các bên trong tranh chấp.
-
Tài sản của doanh nghiệp phá sản. Tài sản thuộc sở hữu của doanh nghiệp phá sản hoặc các tài sản liên quan đến việc xử lý tài sản của doanh nghiệp bị thi hành án.
-
Tài sản của tổ chức tín dụng. Các tài sản có liên quan đến nghĩa vụ của bên nợ trong các giao dịch tín dụng bao gồm tài sản bảo đảm nợ xấu.
-
Ngoài các tài sản công với tài sản trong vụ án, Luật còn quy định các tài sản cá nhân, tài sản có giá trị cao cùng các tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của tổ chức, cá nhân muốn chuyển nhượng qua đấu giá.
3. Quy Trình Đấu Giá Tài Sản
Quy trình đấu giá tài sản theo Luật Đấu Giá Tài Sản 2016 bao gồm các bước cơ bản sau
-
Trước khi tổ chức đấu giá tài sản phải được xác định rõ ràng về giá trị cùng tính hợp pháp. Bao gồm việc đánh giá giá trị tài sản, xác minh tính pháp lý, các chứng từ liên quan đến tài sản.
-
Định giá tài sản là bước quan trọng để xác định giá trị thực tế của tài sản đấu giá. Việc định giá phải được thực hiện bởi các tổ chức hoặc chuyên gia có thẩm quyền với chuyên môn trong lĩnh vực đó.
-
Tổ chức đấu giá tài sản có trách nhiệm công khai thông tin về tài sản đấu giá, tổ chức phiên đấu giá một cách công khai, minh bạch đúng pháp luật. Tổ chức này phải thực hiện các thủ tục cần thiết như công khai niêm yết tài sản đấu giá, quy trình thanh toán, thông báo kết quả đấu giá.
-
Sau khi tiến hành đấu giá người trả giá cao nhất sẽ là người thắng đấu giá có quyền sở hữu tài sản đó. Việc thanh toán với ký hợp đồng mua bán tài sản sẽ được thực hiện sau khi kết thúc phiên đấu giá.
4. Quyền Nghĩa Vụ của Các Bên Liên Quan trong Đấu Giá
Tổ chức đấu giá tài sản có quyền tổ chức điều hành các phiên đấu giá tài sản theo đúng quy định của pháp luật. Tổ chức đấu giá có nghĩa vụ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia đấu giá, công khai thông tin tài sản, thu phí đấu giá với giám sát việc thực hiện quy trình đấu giá.
Người tham gia đấu giá có quyền được biết đầy đủ thông tin về tài sản đấu giá, có quyền tham gia đấu giá đưa ra mức giá hợp lý. Tuy nhiên người tham gia đấu giá cũng có nghĩa vụ nộp tiền đặt cọc, thanh toán đúng hạn tuân thủ các điều khoản trong hợp đồng đấu giá.
Người trúng đấu giá có quyền sở hữu tài sản đã đấu giá sau khi hoàn thành thủ tục thanh toán với ký hợp đồng mua bán. Người trúng đấu giá còn có nghĩa vụ thanh toán đầy đủ số tiền đã đấu giá thực hiện các nghĩa vụ pháp lý liên quan đến tài sản đó.
5. Giám Sát Quản Lý Đấu Giá
Để bảo đảm tính minh bạch cũng như công bằng trong hoạt động đấu giá, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ giám sát hoạt động đấu giá tài sản. Bộ Tư pháp là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc giám sát quản lý các tổ chức đấu giá tài sản. Có nhiệm vụ kiểm tra các tổ chức đấu giá bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia, xử lý các hành vi gian lận trong quá trình đấu giá.
Ngoài ra các cơ quan này còn có quyền xử lý các vi phạm về đấu giá, như việc thao túng giá tài sản, vi phạm quy định về tiền đặt cọc, các hành vi gian lận khác trong quá trình đấu giá.
6. Tầm Quan Trọng của Luật Đấu Giá Tài Sản
Luật Đấu Giá Tài Sản có tầm quan trọng lớn đối với nền kinh tế với hệ thống pháp lý của Việt Nam. Trong một nền kinh tế thị trường việc đấu giá tài sản là một phương thức hiệu quả để xác định giá trị tài sản, đặc biệt đối với các tài sản công, tài sản trong các vụ án hay tài sản có giá trị lớn. Đấu giá giúp tạo ra sự công bằng trong việc chuyển nhượng tài sản đồng thời thúc đẩy các giao dịch tài sản diễn ra minh bạch hợp pháp.
Ngoài ra, luật còn giúp ngăn ngừa các hành vi gian lận trong đấu giá, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia từ đó góp phần nâng cao niềm tin của người dân cùng nhà đầu tư vào hệ thống pháp luật với nền kinh tế của đất nước.
Luật Đấu Giá Tài Sản số 01/2016/QH14 là một trong những văn bản pháp lý quan trọng. Điều chỉnh hoạt động đấu giá tại Việt Nam. Việc thực hiện đúng các quy định của Luật sẽ giúp đảm bảo tính minh bạch, công bằng, hợp pháp trong các giao dịch tài sản bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia đấu giá đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế thị trường. Đồng thời Luật còn giúp xây dựng một hệ thống pháp lý vững mạnh tạo niềm tin cho các nhà đầu tư cùng các cá nhân tham gia vào thị trường tài sản tại Việt Nam.