Trong bối cảnh ngành y tế đang đối mặt với nhiều thách thức trong cung ứng thuốc vớithiết bị y tế. Cập nhật và hiểu rõ các quy định pháp luật về đấu thầu thuốc là vô cùng quan trọng. Đặc biệt Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 có hiệu lực từ ngày 01/01/2024, đã đưa ra nhiều thay đổi đáng chú ý nhằm nâng cao hiệu quả minh bạch trong công tác đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về những điểm mới trong luật đấu thầu thuốc, giúp các cơ quan, tổ chức, cá nhân hiểu rõ hơn về quy trình cùng các quy định pháp lý liên quan.
1. Cơ sở pháp lý và hiệu lực
Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, được Quốc hội thông qua ngày 23/06/2023, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2024, thay thế cho Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13. Luật này có nhiều điểm mới quan trọng nhằm cải tiến quy trình đấu thầu, đặc biệt là đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập.
Ngoài ra, Thông tư 07/2024/TT-BYT cũng đã được Bộ Y tế ban hành, quy định chi tiết về đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập. Thông tư này giúp cụ thể hóa các quy định trong Luật Đấu thầu, nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc cung ứng thuốc.
2. Các hình thức đấu thầu thuốc
Luật Đấu thầu 2023 quy định rõ các hình thức đấu thầu thuốc bao gồm
-
Đấu thầu rộng rãi: Đây là hình thức đấu thầu phổ biến nhất, áp dụng đối với hầu hết các gói thầu thuốc. Việc đấu thầu rộng rãi đảm bảo tính cạnh tranh và minh bạch, giúp các nhà thầu có cơ hội công bằng để trúng thầu.
-
Chỉ định thầu: Hình thức này được áp dụng trong một số trường hợp đặc biệt, như cấp cứu người bệnh, duy trì hoạt động của cơ sở y tế trong tình huống cấp bách, khi thuốc chỉ có duy nhất một nhà sản xuất trên thị trường.
-
Đàm phán giá: Hình thức này được sử dụng đối với các gói thầu thuốc đặc biệt, như biệt dược gốc, sinh phẩm tham chiếu, thuốc, thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm có chỉ một hoặc hai nhà cung cấp.
3. Quy trình và thủ tục đấu thầu thuốc
Thông tư 07/2024/TT-BYT quy định chi tiết về quy trình đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập. Quy trình này bao gồm các bước như phân chia gói thầu và nhóm thuốc sao cho phù hợp với nhu cầu sử dụng và khả năng cung ứng của thị trường.
Đặc biệt, việc lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc được thực hiện theo các hình thức đấu thầu đã nêu trên, nhằm đảm bảo tính công bằng, minh bạch và hiệu quả. Mua sắm tập trung thuốc cũng là một trong những biện pháp nhằm tăng cường hiệu quả sử dụng nguồn lực và giảm chi phí.
Các đơn vị mua sắm thuốc có trách nhiệm báo cáo quá trình thực hiện hợp đồng cung cấp thuốc, đảm bảo giám sát và theo dõi đúng quy trình.
4. Các hành vi bị cấm trong đấu thầu thuốc
Luật Đấu thầu 2023 và các văn bản hướng dẫn nghiêm cấm một số hành vi sau
-
Đưa, nhận, môi giới hối lộ: Mọi hành vi tham nhũng trong đấu thầu đều bị xử lý nghiêm minh.
-
Thông thầu: Các hành vi như dàn xếp, thỏa thuận để một hoặc các bên trúng thầu trái pháp luật đều bị nghiêm cấm.
-
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn: Can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu cũng là hành vi bị cấm.
-
Không cung cấp thông tin đầy đủ: Nhà thầu không cung cấp tài liệu khi được yêu cầu làm rõ hồ sơ dự thầu sẽ bị xử lý theo quy định.
Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định này là điều kiện tiên quyết để đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong quá trình đấu thầu.
5. Những điểm mới đáng chú ý
Luật Đấu thầu 2023 có nhiều điểm mới quan trọng mà các cơ quan, tổ chức, cá nhân cần lưu ý
-
Mở rộng đối tượng áp dụng: Luật đấu thầu 2023 bổ sung đối tượng áp dụng là các hoạt động lựa chọn nhà thầu để thực hiện các gói thầu thuộc dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Điều này giúp mở rộng phạm vi quản lý và giám sát, tăng cường sự minh bạch trong các dự án đầu tư.
-
Tăng cường trách nhiệm của nhà thầu: Nhà thầu có trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu liên quan và giải trình việc thực hiện trách nhiệm theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.
-
Đảm bảo minh bạch và công bằng: Quy trình đấu thầu được thiết kế để giảm thiểu rủi ro tham nhũng và tăng cường sự cạnh tranh lành mạnh từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và hiệu quả công tác mua sắm thuốc.
Việc nắm vững và tuân thủ các quy định của Luật Đấu thầu 2023 với các văn bản hướng dẫn liên quan là cần thiết để đảm bảo quá trình đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập diễn ra minh bạch, hiệu quả lại tiết kiệm. Các cơ quan, tổ chức với cá nhân liên quan cần thường xuyên cập nhật áp dụng đúng các quy định pháp luật để góp phần nâng cao chất lượng công tác khám, chữa bệnh, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.