Thi bằng lái xe máy hạng A1 là bước đầu tiên mà phần lớn người dân Việt Nam trải qua khi bắt đầu sử dụng phương tiện cá nhân. Trước đây thủ tục thi khá đơn giản chỉ bao gồm phần lý thuyết với thực hành với quy định ổn định suốt nhiều năm. Tuy nhiên từ đầu năm 2025 theo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 và các thông tư hướng dẫn, việc thi với cấp bằng A1 sẽ có những thay đổi lớn. Đặc biệt các nội dung liên quan đến hạng xe được phép điều khiển, điều kiện thi, điểm bảo lưu và phương thức tổ chức thi đều có điều chỉnh nhằm nâng cao chất lượng an toàn giao thông.
Bằng A1 mới chỉ điều khiển xe đến 125 cm3
Một trong những thay đổi quan trọng nhất là giới hạn loại xe được điều khiển bằng hạng A1. Theo luật mới, người có bằng A1 chỉ được phép lái xe hai bánh có dung tích xy lanh không quá 125 cm3. Quy định này thay thế ngưỡng cũ là 175 cm3 sẽ áp dụng với các bằng cấp sau ngày một tháng một năm 2025. Những người có bằng A1 được cấp trước thời điểm này vẫn được sử dụng bằng cũ cho đến khi hết hạn hoặc khi làm thủ tục đổi bằng mới.
Điều này đồng nghĩa với việc nếu bạn đang sở hữu một chiếc xe 150 cm3 có bằng A1 được cấp sau năm 2025, bạn sẽ không được phép điều khiển xe đó trừ khi nâng hạng bằng lên A.
Những ai cần đổi bằng có cần thi lại không
Nhiều người lo ngại việc thay đổi luật sẽ khiến họ phải thi lại nếu đang sử dụng bằng A1 cũ. Tuy nhiên theo hướng dẫn từ cơ quan chức năng, bằng A1 cấp trước một tháng một năm 2025 vẫn hợp lệ giữ nguyên giá trị cho đến khi hết hạn. Khi người dân đến cấp lại hoặc làm mất bằng, bằng mới sẽ được cấp dưới dạng bằng hạng A mới có giới hạn dung tích tối đa là 125 cm3.
Trong trường hợp này, người đổi hoặc cấp lại không phải thi lại lý thuyết hay thực hành. Thủ tục chỉ yêu cầu nộp đơn đề nghị, giấy khám sức khỏe và giấy tờ nhân thân đúng quy định.
Đề thi lý thuyết với quy định điểm liệt
Một điểm đổi mới khác là cách tổ chức thi lý thuyết. Đề thi A1 gồm 25 câu trắc nghiệm trong đó có một câu điểm liệt. Thí sinh phải trả lời đúng tối thiểu 23 câu không mắc lỗi điểm liệt. Nếu sai câu điểm liệt thì sẽ bị loại ngay cả khi tổng số câu đúng đủ yêu cầu. Điều này đòi hỏi người thi cần học kỹ phần luật giao thông liên quan đến hành vi nghiêm trọng như vượt đèn đỏ, điều khiển xe sau khi uống rượu bia hoặc không nhường đường cho xe ưu tiên.
Thời gian làm bài là 19 phút. Thí sinh có thể luyện tập với phần mềm thi thử để làm quen với cấu trúc đề.
Rớt lý thuyết vẫn được thi thực hành
Một điểm đáng chú ý trong quy định mới là nếu rớt phần lý thuyết, thí sinh vẫn được phép thi phần thực hành trong hình. Kết quả phần thi đạt sẽ được bảo lưu trong vòng một năm. Trong khoảng thời gian đó thí sinh có thể ôn luyện với thi lại phần còn thiếu. Đây là điểm tiến bộ so với trước kia khi thí sinh bắt buộc phải qua lý thuyết mới được thi thực hành.
Tuy nhiên trong thời gian bảo lưu thí sinh vẫn phải đăng ký lại lịch thi sát hạch nộp lệ phí theo quy định.
Có bằng ô tô được miễn thi lý thuyết khi thi A1
Theo điều chỉnh trong thông tư từ tháng ba năm 2025, người có bằng ô tô hợp lệ sẽ được miễn thi phần lý thuyết khi đăng ký thi lấy bằng xe máy hạng A1 hoặc A. Đây là thay đổi hợp lý vì những người đã có bằng ô tô đã trải qua đào tạo luật giao thông đường bộ. Họ chỉ cần thi thực hành điều khiển xe hai bánh trong hình để lấy bằng.
Quy định này sẽ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho người học đồng thời giảm áp lực thi cử.
Cấp đổi bằng lái xe tại công an xã phường
Một điểm mới rất đáng hoan nghênh là từ tháng ba năm 2025, việc tiếp nhận hồ sơ cấp đổi bằng lái sẽ được triển khai tại công an cấp xã phường nếu nơi đó được trang bị đầy đủ hạ tầng. Người dân không còn phải lên phòng Cảnh sát giao thông cấp tỉnh hoặc sở giao thông vận tải như trước kia. Việc phân cấp thủ tục này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại, đặc biệt với người ở khu vực ngoại thành.
Tuy nhiên không phải xã phường nào cũng có thể thực hiện thủ tục này ngay từ đầu. Người dân cần kiểm tra trước với địa phương để biết điểm tiếp nhận hồ sơ gần nhất.
Quy trình học thi A1 theo quy định mới
Để đăng ký thi bằng A1 theo quy định mới thí sinh phải học tại trung tâm đào tạo lái xe được cấp phép. Sau khi hoàn thành khóa học lý thuyết với thực hành kéo dài tối thiểu 7 ngày, thí sinh sẽ được cấp giấy chứng nhận hoàn thành khóa học. Hồ sơ thi gồm giấy khám sức khỏe, đơn đề nghị sát hạch, chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân và giấy chứng nhận học.
Các trung tâm đào tạo được phép thu học phí nhưng phải niêm yết rõ ràng không được thu quá mức quy định. Sát hạch sẽ do công an tổ chức tại các điểm sát hạch được cấp phép.
Quy định mới về điểm vi phạm giao thông
Một phần quan trọng của luật mới là áp dụng hệ thống điểm trên giấy phép lái xe. Mỗi người có 12 điểm mỗi năm. Khi vi phạm, điểm sẽ bị trừ tương ứng với mức độ lỗi. Nếu bị trừ hết điểm người vi phạm phải thi lại lý thuyết để khôi phục bằng lái. Quy định này nhằm nâng cao trách nhiệm của người tham gia giao thông giảm tình trạng tái phạm.
Luật thi với cấp bằng lái xe máy hạng A1 từ năm 2025 có nhiều thay đổi theo hướng minh bạch hơn, nghiêm khắc hơn nhưng cũng linh hoạt nhân văn hơn. Người dân cần nắm rõ các mốc thời gian áp dụng hiểu đúng về phạm vi bằng cấp chuẩn bị kỹ cho thi lý thuyết với thực hành. Đặc biệt việc rớt lý thuyết không còn là rào cản lớn khi thực hành được bảo lưu và bằng ô tô được miễn lý thuyết. Với sự chuẩn bị tốt bạn hoàn toàn có thể vượt qua kỳ thi một cách suôn sẻ hợp pháp điều khiển phương tiện của mình trên đường.