Quy hoạch là công cụ quản lý quan trọng. Để định hướng sự phát triển kinh tế xã hội đảm bảo sự sử dụng hiệu quả bền vững tài nguyên đất đai, hạ tầng, môi trường. Qua nhiều năm Việt Nam đã từng bước hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch trong đó nổi bật là các luật quy hoạch riêng biệt theo từng lĩnh vực từng thời kỳ. Mới đây Luật Quy hoạch 2024 ra đời với việc hợp nhất nhiều quy định về quy hoạch đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc xây dựng khung pháp lý đồng bộ hiện đại hơn. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng thể về Luật Quy hoạch hợp nhất với Luật Quy hoạch 2024 cùng những điểm mới với ý nghĩa của nó đối với phát triển đất nước.
Khái Quát Về Luật Quy Hoạch Hợp Nhất
Văn bản hợp nhất luật quy hoạch là tài liệu pháp lý tổng hợp toàn bộ các quy định liên quan đến quy hoạch từ nhiều văn bản riêng biệt thành một bộ luật duy nhất. Việc hợp nhất này nhằm mục tiêu đơn giản hóa hệ thống pháp luật tránh chồng chéo mâu thuẫn tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng, giám sát, cũng như nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Trước đây lĩnh vực quy hoạch được điều chỉnh bởi nhiều luật với nghị định khác nhau như Luật Quy hoạch đô thị, Luật Quy hoạch xây dựng, Luật Quy hoạch sử dụng đất,… Đôi khi dẫn đến khó khăn trong việc phối hợp nhất quán về mặt pháp lý thực tiễn. Văn bản hợp nhất chính là giải pháp để gỡ bỏ các rào cản này.
Những Điểm Nổi Bật Trong Luật Quy Hoạch 2024
Luật Quy hoạch 2024 được Quốc hội thông qua cuối năm 2024 có hiệu lực từ giữa năm 2025 là một bước đột phá khi kết hợp các quy định về quy hoạch không gian phát triển vào một bộ luật toàn diện thay thế cho các luật trước đây như Luật Quy hoạch đô thị 2020, Luật Quy hoạch xây dựng,… Dưới đây là những điểm nổi bật
1. Hợp Nhất Toàn Diện Hệ Thống Quy Hoạch
Luật 2024 không phân tách riêng rẽ quy hoạch đô thị hay quy hoạch nông thôn hay quy hoạch ngành mà đưa ra một hệ thống quy hoạch thống nhất từ quy hoạch tổng thể quốc gia đến quy hoạch chi tiết. Tạo ra sự đồng bộ trong phát triển không gian tránh sự phân mảnh chồng chéo giữa các lĩnh vực.
2. Nguyên Tắc Phát Triển Bền Vững Thích Ứng Biến Đổi Khí Hậu
Luật mới nhấn mạnh nguyên tắc phát triển bền vững bảo vệ môi trường thích ứng với biến đổi khí hậu là yếu tố cốt lõi trong quy hoạch. Các quy hoạch phải đánh giá tác động môi trường rồi thì dự báo rủi ro từ đó xây dựng các giải pháp phù hợp để giảm thiểu tác động tiêu cực.
3. Đẩy Mạnh Minh Bạch, Công Khai, Tham Gia Cộng Đồng
Việc công khai thông tin quy hoạch trên nền tảng số với các kênh truyền thông chính thức được quy định chặt chẽ tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp cùng các tổ chức xã hội tham gia đóng góp ý kiến giám sát việc thực hiện quy hoạch. Tăng cường tính minh bạch trách nhiệm cũng như chất lượng của các quy hoạch được phê duyệt.
4. Tăng Cường Phân Cấp, Phối Hợp Quản Lý
Luật phân định rõ quyền hạn trách nhiệm giữa các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương trong công tác quy hoạch. Bộ ngành Trung ương chủ trì các quy hoạch chiến lược quốc gia với vùng trong khi địa phương đảm nhiệm các quy hoạch phát triển kinh tế xã hội quy hoạch chi tiết phù hợp với điều kiện thực tế.
5. Nguồn Lực, Huy Động Đầu Tư Cho Quy Hoạch
Luật quy định rõ trách nhiệm đảm bảo kinh phí cho hoạt động quy hoạch từ ngân sách nhà nước đồng thời mở rộng các hình thức huy động nguồn lực từ tư nhân, hợp tác quốc tế. Giúp nâng cao hiệu quả, chất lượng quy hoạch đồng thời đẩy nhanh tiến độ lập với thực hiện các dự án phát triển.
Ý Nghĩa Tác Động Của Luật Quy Hoạch 2024
Luật Quy hoạch 2024 với việc hợp nhất các quy định về quy hoạch là bước tiến quan trọng trong công tác quản lý nhà nước về phát triển không gian tại Việt Nam. Một số ý nghĩa thiết thực của luật như sau
-
Tạo ra khung pháp lý đồng bộ minh bạch lại dễ tiếp cận cho các cơ quan, tổ chức, người dân.
-
Nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các ngành, địa phương trong quản lý quy hoạch, tránh tình trạng quy hoạch rời rạc thiếu liên kết.
-
Thúc đẩy phát triển đô thị, nông thôn hiện đại, bền vững, thích ứng tốt hơn với những biến động của môi trường xã hội.
-
Gia tăng tính minh bạch trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước qua đó nâng cao chất lượng quy hoạch với cả niềm tin của người dân.
-
Mở rộng cơ hội huy động nguồn lực xã hội cho công tác quy hoạch phát triển hạ tầng.
Luật Quy hoạch hợp nhất với Luật Quy hoạch 2024 đánh dấu một bước ngoặt trong công tác xây dựng, quản lý quy hoạch phát triển không gian tại Việt Nam. Sự thống nhất đồng bộ trong quy hoạch được kỳ vọng sẽ góp phần tạo nên nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế xã hội nhanh, bền vững lại hiệu quả trong những năm tới.