Luật số 62/2020/QH14 được Quốc hội khóa XIV thông qua ngày 17 tháng 6 năm 2020 có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2021. Nội dung chính của văn bản này là sửa đổi bổ sung một số điều của Luật xây dựng năm 2014 cùng với các luật đã sửa đổi trước đó nhằm hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động xây dựng ở Việt Nam.
1. Mở đầu
Hoạt động đầu tư xây dựng tại Việt Nam phát triển nhanh theo hướng đa dạng về loại hình công trình với nguồn vốn. Cập nhật Luật xây dựng là điều kiện cần để bảo đảm khung quy định pháp lý kết nối chặt chẽ giữa mục tiêu phát triển kinh tế xã hội bảo vệ môi trường.
Luật số 62/2020/QH14 ra đời trong bối cảnh cần điều chỉnh các quy định không còn phù hợp với thực tiễn. Việc sửa đổi nhằm đảm bảo tính đồng bộ giữa pháp luật xây dựng và các luật có liên quan.
2. Phạm vi sửa đổi
Luật này sửa đổi bổ sung một số điều quan trọng trong Luật xây dựng hiện hành. Cụ thể tập trung vào việc điều chỉnh nội dung tại các điều 3, 4, 152, 163 và các điều liên quan khác.
Một số nội dung đáng chú ý trong phạm vi sửa đổi bao gồm khái niệm cơ bản liên quan đến báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án xây dựng, vai trò các bộ quản lý chuyên ngành xây dựng tổ chức thẩm định kiểm soát chất lượng an toàn thi công.
Luật cũng làm rõ khung pháp lý cho dự án đầu tư xây dựng khu đô thị đó là dự án có hệ thống hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xã hội đi kèm nhà ở hay công trình khác sau khi quy hoạch được phê duyệt.
3. Điểm mới về giấy phép xây dựng
Một điểm quan trọng trong luật này là mở rộng phạm vi áp dụng giấy phép xây dựng. Theo đó hầu hết công trình xây dựng nhà ở riêng lẻ tại nông thôn trừ một số trường hợp đặc biệt đều phải xin giấy phép. Là sự thay đổi so với luật cũ, nơi quy định giấy phép chỉ áp dụng cho khu vực di tích lịch sử hay bảo tồn.
Điều này được đặt ra để đảm bảo quản lý an toàn tính bền vững phù hợp với phát triển đô thị hóa nhanh với định hướng kiểm soát quy hoạch.
4. Khái niệm với vai trò của cơ quan quản lý
Luật sửa đổi làm rõ thêm vai trò của cơ quan quản lý xây dựng chuyên ngành cấp Bộ và địa phương. Bộ và UBND các cấp chịu trách nhiệm quản lý chất lượng an toàn vệ sinh lao động trong thi công.
Ngoài ra luật định nghĩa rõ cơ quan chuyên môn về xây dựng tại các cấp chính quyền với thẩm quyền của họ trong phê duyệt hồ sơ xây dựng kiểm tra giám sát tại thực địa.
Quy định mới giúp tăng cường sự thống nhất trong hệ thống quản lý phân cấp thẩm quyền rõ ràng.
5. Hoàn thiện cơ chế thông tin năng lực
Một trong những điểm mới lớn là yêu cầu các tổ chức cá nhân có chứng chỉ hành nghề xây dựng phải công khai năng lực hành nghề lên các cổng thông tin điện tử do cơ quan cấp. Bộ Xây dựng với Sở xây dựng phải tích hợp cung cấp công khai thông tin trong vòng 5 đến 8 ngày sau khi cấp chứng chỉ.
Việc này giúp tăng tính minh bạch trong đánh giá năng lực dễ dàng kiểm tra xác minh của chủ đầu tư hay bên liên quan.
6. Quản lý dự án giám sát đầu tư
Luật mở rộng quyền hạn dự án đầu tư liên quan đến xây dựng đô thị và khu chức năng. Chủ đầu tư có thể thành lập ban quản lý dự án riêng biệt hay thuê tổ chức tư vấn chuyên môn lập dự án.
Luật quy định rõ trách nhiệm của tổ chức thẩm định dự án đánh giá hồ sơ thiết kế cấu trúc chi phí đầu tư theo tiêu chuẩn kỹ thuật đã phê duyệt.
Thêm vào đó Luật số 62 cũng điều chỉnh lại trách nhiệm của chính quyền và bộ ngành trong quản lý dự án xây dựng giám sát xử lý khiếu nại.
7. Chuyển tiếp áp dụng Luật mới
Đối với các dự án đã được phê duyệt trước ngày 1 tháng 1 năm 2021 Luật số 62 cho phép hoàn thành hồ sơ theo quy định cũ. Những dự án đã khởi công nhưng chưa hết quy trình thì được thực hiện theo quy định mới nếu có lợi ích rõ ràng.
Cơ chế chuyển tiếp này tạo điều kiện để các bên liên quan dễ dàng thích nghi với thay đổi về thủ tục tránh gián đoạn tiến độ giảm rủi ro phát sinh pháp lý.
8. Ý nghĩa tác động
Luật số 62/2020/QH14 đem lại nhiều lợi ích cho hoạt động đầu tư xây dựng tại Việt Nam. Nó giúp hoàn thiện khung pháp lý tăng cường quản lý chất lượng đảm bảo an toàn lao động tránh thất thoát nguồn lực.
Cải thiện tính minh bạch trong cấp phép với cấp chứng chỉ xây dựng sẽ cải thiện niềm tin của chủ đầu tư nâng cao chất lượng xã hội hóa công tác xây dựng.
Việc chuẩn hóa quy trình giám sát thẩm định cũng giúp giảm nguy cơ sai phạm trong đầu tư xây dựng có thể dẫn đến thất thoát tài sản công.
Luật số 62/2020/QH14 là một bước quan trọng để hoàn thiện Luật xây dựng Việt Nam cho phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế xã hội mới. Với các sửa đổi về giấy phép xây dựng, công khai chứng chỉ, trách nhiệm quản lý nhà nước với thủ tục chuyển tiếp nên luật tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư bảo vệ quyền lợi cộng đồng.
Trong những năm tới quá trình thi hành văn bản sẽ đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành địa phương với doanh nghiệp để phát huy hiệu quả của luật xây dựng một nền xây dựng an toàn minh bạch bền vững hơn nữa.
Tag luật số 62 2020 qh14