Trong lịch sử đấu tranh của dân tộc Việt Nam đầu thế kỷ XX. Có một nhân vật đặc biệt được nhắc đến với lòng kính trọng ví dụ như luật sư Francis Henry Loseby. Ông là người phương Tây đầu tiên đứng về phía Nguyễn Ái Quốc, chủ tịch Hồ Chí Minh sau này, trong một vụ án mang tính bước ngoặt tại Pháp vào năm 1931.
Dưới đây là những thông tin nổi bật về luật sư Loseby, người bạn lớn, người đồng hành đặc biệt trong hành trình pháp lý với lý tưởng cách mạng của Bác Hồ.
1. Luật sư Loseby là ai
Francis Henry Loseby là một luật sư người Anh, sinh sống hành nghề tại Hong Kong trong những năm đầu thế kỷ XX. Tuy là người Anh nhưng Loseby có tư tưởng tiến bộ và luôn đứng về phía chính nghĩa, phản đối chủ nghĩa thực dân.
Ông nổi tiếng trong giới luật quốc tế bởi sự chính trực, khả năng tranh tụng sắc sảo cùng sự dũng cảm trong việc bảo vệ lẽ phải dù đối đầu với những thế lực lớn.
2. Vai trò của Loseby trong vụ án Nguyễn Ái Quốc (1931)
Năm 1931, Nguyễn Ái Quốc bí danh hoạt động cách mạng của Hồ Chí Minh. Bị bắt tại Hong Kong bởi cảnh sát Anh theo yêu cầu của chính quyền thực dân Pháp. Họ muốn dẫn độ ông về Đông Dương để xét xử.
Lúc này luật sư Loseby được một người bạn giới thiệu, đã tình nguyện nhận bào chữa cho Nguyễn Ái Quốc, một hành động vô cùng can đảm giữa bối cảnh chính trị phức tạp với áp lực từ các đế quốc phương Tây.
Loseby không chỉ làm luật sư mà còn là người gắn bó sâu sắc với thân phận của Nguyễn Ái Quốc. Ông hiểu đây không phải là một vụ án hình sự bình thường mà là một cuộc đấu tranh của một dân tộc đòi quyền độc lập.
Nhờ lập luận vững chắc cùng khả năng tranh tụng khôn khéo với chiến lược pháp lý sắc bén mà Loseby đã giúp Nguyễn Ái Quốc thoát khỏi việc bị dẫn độ về Đông Dương, nơi mà cái chết gần như chắc chắn đang chờ đợi ông.
3. Tình bạn vượt biên giới
Sau vụ việc Loseby không chỉ là người bảo vệ Nguyễn Ái Quốc trên tòa còn trở thành một người bạn lớn, thân thiết. Ông từng giúp Nguyễn Ái Quốc thoát khỏi vòng vây giám sát, hỗ trợ tài chính với bí mật giúp ông rời khỏi Hong Kong an toàn.
Về sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh trở thành lãnh tụ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ông vẫn không quên người bạn năm xưa. Năm 1960 khi luật sư Loseby và con trai được mời sang thăm Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đích thân tiếp đón ông tại Phủ Chủ tịch như một người thân trở về.
4. Di sản và lòng tri ân
Luật sư Loseby không chỉ để lại dấu ấn trong lịch sử tư pháp mà còn trong trái tim của người dân Việt Nam. Ông là biểu tượng của lòng chính nghĩa không biên giới, của tình bạn giữa hai con người đến từ hai thế giới khác nhau nhưng cùng hướng về lý tưởng cao đẹp.
Ngày nay tên tuổi của ông được nhắc đến trong các tài liệu lịch sử, phim tài liệu, sách viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhiều thế hệ luật sư, sinh viên luật Việt Nam vẫn coi ông là tấm gương sáng về đạo đức, trách nhiệm nghề nghiệp.
Francis Henry Loseby không phải là một luật sư Việt Nam nhưng ông đã sống hành động như một người yêu Việt Nam thực sự. Từ vụ án năm 1931 tại Hong Kong cho đến mối quan hệ bền chặt với Chủ tịch Hồ Chí Minh ông đã chứng minh rằng công lý, tình người có thể vượt qua ranh giới quốc gia, văn hóa, thời đại.
Ông là một minh chứng rằng khi một luật sư dám đứng về phía lẽ phải thì lịch sử sẽ không bao giờ quên.