Ngày 22 tháng 11 năm 2013 Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật số 40/2013/QH13 sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy chữa cháy năm 2001. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 7 năm 2014 nhằm khắc phục những hạn chế của luật cũ lại đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong công tác phòng cháy chữa cháy.
Bối cảnh ban hành luật
Sau hơn một thập kỷ thực hiện Luật Phòng cháy Chữa cháy năm 2001, công tác phòng cháy, chữa cháy đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên trong quá trình triển khai, một số quy định của luật đã bộc lộ những hạn chế, chưa đáp ứng kịp thời với sự phát triển kinh tế xã hội cùng yêu cầu thực tiễn. Do đó, việc sửa đổi bổ sung luật là cần thiết để nâng cao hiệu quả công tác phòng cháy, chữa cháy.
Những điểm mới nổi bật của luật
1. Mở rộng phạm vi điều chỉnh
Luật đã mở rộng phạm vi điều chỉnh bổ sung các quy định về phòng cháy chữa cháy đối với công trình cao tầng, công trình ngầm, đường hầm, hầm lò khai thác khoáng sản, cơ sở hạt nhân, cảng hàng không, cảng biển, nhà ga, bến xe, chợ, trung tâm thương mại cùng các cơ sở sản xuất, kinh doanh có nguy cơ cháy, nổ cao.
2. Quy định rõ trách nhiệm của các chủ thể
Luật quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, chủ hộ gia đình với cá nhân trong công tác phòng cháy chữa cháy. Cụ thể
-
Người đứng đầu cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tổ chức tuyên truyền phổ biến kiến thức về phòng cháy chữa cháy; xây dựng phong trào toàn dân tham gia phòng cháy chữa cháy; thành lập, duy trì hoạt động đội phòng cháy, chữa cháy; bảo đảm kinh phí cho hoạt động phòng cháy chữa cháy.
-
Chủ hộ gia đình có trách nhiệm đôn đốc nhắc nhở thành viên trong gia đình thực hiện quy định của pháp luật về phòng cháy chữa cháy; thường xuyên kiểm tra, phát hiện khắc phục kịp thời nguy cơ gây cháy nổ.
-
Cá nhân có trách nhiệm chấp hành quy định, nội quy, yêu cầu về phòng cháy chữa cháy; tuân thủ pháp luật và nắm vững kiến thức cần thiết về phòng cháy, chữa cháy; bảo đảm an toàn về phòng cháy, chữa cháy trong quá trình sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, thiết bị, dụng cụ sinh lửa, sinh nhiệt.
3. Tăng cường quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy
Luật quy định rõ hơn về trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong công tác phòng cháy chữa cháy. Cụ thể
-
Cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo có trách nhiệm quy định việc lồng ghép kiến thức và kỹ năng về phòng cháy chữa cháy vào chương trình giảng dạy, hoạt động ngoại khóa trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác phù hợp với từng ngành học, cấp học.
-
Cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quy chuẩn kỹ thuật sau khi thống nhất với Bộ Công an đối với các quy định về phòng cháy, chữa cháy.
-
Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xây dựng và công bố các tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn cơ sở về phòng cháy chữa cháy sau khi thống nhất với Bộ Công an.
4. Quy định về bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc
Luật quy định cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ phải thực hiện bảo hiểm cháy nổ bắt buộc đối với tài sản của cơ sở đó. Nhà nước khuyến khích cơ quan, tổ chức lẫn cá nhân tham gia bảo hiểm cháy nổ.
5. Kinh doanh dịch vụ phòng cháy chữa cháy là ngành nghề kinh doanh có điều kiện
Luật quy định kinh doanh dịch vụ phòng cháy chữa cháy là ngành nghề kinh doanh có điều kiện bao gồm
-
Tư vấn thiết kế, tư vấn thẩm định, tư vấn giám sát; tư vấn kiểm tra, kiểm định kỹ thuật; thi công, lắp đặt hệ thống phòng cháy, chữa cháy; tư vấn chuyển giao công nghệ phòng cháy, chữa cháy; sản xuất, lắp ráp phương tiện, thiết bị phòng cháy, chữa cháy.
-
Huấn luyện, hướng dẫn về nghiệp vụ phòng cháy, chữa cháy.
-
Kinh doanh phương tiện, thiết bị, vật tư phòng cháy, chữa cháy.
Người đứng đầu doanh nghiệp và người đại diện theo pháp luật của cơ sở kinh doanh dịch vụ phòng cháy, chữa cháy phải có văn bằng, chứng chỉ phù hợp với hoạt động kinh doanh; có cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị, các điều kiện bảo đảm cho hoạt động kinh doanh.
6. Bổ sung quy định về chế độ, chính sách đối với người tham gia chữa cháy
Luật quy định người tham gia chữa cháy được hưởng chế độ bồi dưỡng về vật chất; trường hợp bị chết, bị thương, bị tổn hại sức khỏe, bị tổn thất về tài sản thì được hưởng chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật.
7. Quy định về xử lý các cơ sở không bảo đảm yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy
Luật quy định Hội đồng nhân dân tỉnh thành phố trực thuộc trung ương quy định việc xử lý các cơ sở trên địa bàn không bảo đảm yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy được đưa vào sử dụng trước ngày Luật Phòng cháy Chữa cháy năm 2001 có hiệu lực. Đối với kho chứa và công trình chế biến sản phẩm dầu mỏ, khí đốt, hóa chất nguy hiểm về cháy, nổ ở khu dân cư, nơi đông người phải có phương án di chuyển bảo đảm khoảng cách an toàn.
Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy Chữa cháy năm 2013 đã khắc phục những hạn chế của luật cũ. Đồng thời bổ sung nhiều quy định mới nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng cháy chữa cháy. Thực hiện nghiêm túc các quy định của luật sẽ góp phần bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân với nhà nước đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.