Thuế Giá trị Gia tăng (GTGT) là một trong những sắc thuế quan trọng. Ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp cũng như quyền lợi của người tiêu dùng. Việc nắm bắt đầy đủ các quy định mới trong Luật Thuế GTGT giúp doanh nghiệp chủ động điều chỉnh chiến lược kinh doanh, hạn chế rủi ro pháp lý đồng thời tận dụng tốt các chính sách ưu đãi. Ngày 26 tháng 11 năm 2024 Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15 có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2025. Bài viết này sẽ làm rõ những điểm mới đáng chú ý của luật đặc biệt là những nội dung ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
Mở rộng diện áp dụng thuế suất 0%
Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất trong Luật mới là việc mở rộng đối tượng được áp dụng thuế suất 0%. Theo đó, ngoài hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, luật mới còn áp dụng thuế suất 0% cho một số dịch vụ vận tải quốc tế, dịch vụ cung ứng trực tiếp cho hoạt động vận tải quốc tế, dịch vụ cho thuê phương tiện vận tải sử dụng ngoài lãnh thổ Việt Nam.
Là bước tiến phù hợp với thực tiễn hoạt động thương mại quốc tế hội nhập kinh tế tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh trong khu vực cũng như trên toàn cầu.
Điều chỉnh danh mục không chịu thuế GTGT
Luật 2024 cũng điều chỉnh lại danh mục hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế. Một số mặt hàng như phân bón, máy móc thiết bị nông nghiệp, tàu đánh bắt xa bờ trước đây được miễn thuế thì nay chuyển sang diện chịu thuế với mức thuế suất ưu đãi 5%.
Sự điều chỉnh này nhằm đảm bảo tính minh bạch thống nhất tạo điều kiện để doanh nghiệp có thể khấu trừ thuế GTGT đầu vào thay vì bị giới hạn như trước đây.
Thay đổi quy định về giá tính thuế
Luật mới quy định rõ hơn về giá tính thuế đối với hàng hóa nhập khẩu bao gồm cả các khoản thuế phải nộp như thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường. Điều này giúp doanh nghiệp xác định chi phí đầu vào chính xác hơn, đặc biệt trong các giao dịch quốc tế có cấu trúc giá phức tạp.
Ngoài ra, hàng hóa, dịch vụ sử dụng trong hoạt động khuyến mại hợp pháp sẽ được xác định giá tính thuế bằng 0. Điều này xóa bỏ vướng mắc lâu nay khi doanh nghiệp thực hiện chương trình khuyến mãi nhưng vẫn bị tính thuế đầu ra gây mất cân đối thuế GTGT.
Điều chỉnh thuế suất của một số nhóm hàng hóa, dịch vụ
Luật mới nâng thuế suất GTGT từ 5% lên 10% đối với một số mặt hàng như thiết bị, dụng cụ chuyên dùng cho nghiên cứu, giáo dục; dịch vụ biểu diễn nghệ thuật, văn hóa, thể thao; phim ảnh, các hoạt động giải trí. Đồng thời, một số mặt hàng như phân bón, lâm sản chưa chế biến được đưa trở lại diện chịu thuế 5%.
Điều chỉnh hướng tới mục tiêu làm rõ ranh giới giữa các mặt hàng được hỗ trợ với mặt hàng thông thường tránh tình trạng lợi dụng chính sách thuế để trục lợi.
Thay đổi điều kiện khấu trừ thuế đầu vào
Một trong những thay đổi lớn liên quan trực tiếp đến hoạt động hạch toán kế toán là quy định mới về điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Theo đó tất cả giao dịch hàng hóa, dịch vụ mua vào đều phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, trừ các trường hợp đặc biệt theo quy định của Chính phủ.
Đồng thời, luật bổ sung thêm các chứng từ như phiếu đóng gói, vận đơn, chứng từ bảo hiểm làm căn cứ khấu trừ thuế đầu vào trong hoạt động xuất khẩu. Đây là thay đổi quan trọng nhằm siết chặt kiểm soát, ngăn chặn gian lận thuế.
Hoàn thuế GTGT theo lĩnh vực
Luật 2024 bổ sung điều kiện hoàn thuế cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, cung ứng hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất 5%. Nếu sau 12 tháng hoặc 4 quý liên tiếp mà chưa khấu trừ hết số thuế đầu vào từ 300 triệu đồng trở lên, doanh nghiệp sẽ được hoàn thuế.
Quy định này hỗ trợ về tài chính giúp doanh nghiệp duy trì dòng tiền ổn định giảm áp lực chi phí trong giai đoạn đầu tư hay mở rộng sản xuất.
Thời điểm xác định thuế GTGT
Luật cũng quy định cụ thể thời điểm xác định nghĩa vụ thuế GTGT
-
Với hàng hóa khi chuyển giao quyền sở hữu hoặc khi lập hóa đơn tùy theo thời điểm nào đến trước.
-
Với dịch vụ khi hoàn thành việc cung cấp dịch vụ hoặc lập hóa đơn.
Điều này giúp đồng bộ giữa thời điểm ghi nhận doanh thu cùng nghĩa vụ thuế hỗ trợ công tác hạch toán, báo cáo tài chính chính xác hơn.
Đặc điểm chuyển tiếp, hiệu lực
Luật Thuế GTGT 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2025. Riêng quy định liên quan đến ngưỡng doanh thu của hộ, cá nhân sản xuất kinh doanh thuộc diện không chịu thuế sẽ áp dụng từ ngày 1 tháng 1 năm 2026.
Các doanh nghiệp cần theo dõi các văn bản hướng dẫn dưới luật để kịp thời điều chỉnh phần mềm kế toán, hệ thống hóa đơn, quy trình hạch toán nhằm đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy định mới.
Luật Thuế Giá trị Gia tăng 2024 mang đến nhiều thay đổi lớn về chính sách, cơ chế tính thuế, điều kiện áp dụng. Những điều chỉnh này hướng tới mục tiêu đơn giản hóa thủ tục mở rộng cơ sở thuế đảm bảo tính minh bạch trong quản lý.