Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là loại thuế áp dụng với một số hàng hóa dịch vụ nhất định nhằm điều tiết tiêu dùng tăng nguồn thu ngân sách. Khác với các loại thuế thông thường thuế TTĐB không áp dụng cho mọi hàng hóa dịch vụ mà chỉ giới hạn trong những lĩnh vực mang tính xa xỉ có ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng tạo ra lợi nhuận cao.
Năm 2022 Nhà nước đã ban hành văn bản hợp nhất Luật Thuế TTĐB nhằm tổng hợp các quy định hiện hành vào một văn bản thống nhất, thuận tiện cho việc tra cứu thực hiện. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các nội dung cơ bản của Luật Thuế TTĐB hợp nhất 2022, đặc biệt hữu ích với doanh nghiệp, cá nhân đang sản xuất kinh doanh hay nhập khẩu các mặt hàng thuộc diện chịu thuế.
Đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt
Luật quy định rõ danh sách các hàng hóa và dịch vụ thuộc diện chịu thuế TTĐB. Trong đó, nhóm hàng hóa chịu thuế bao gồm: thuốc lá, rượu, bia, xe ô tô dưới 24 chỗ, xe mô tô có dung tích lớn, xăng các loại, điều hòa nhiệt độ có công suất dưới 90.000 BTU, bài lá,ng mã và một số sản phẩm tiêu dùng có tính chất xa xỉ.
Về dịch vụ, thuế TTĐB áp dụng cho các hoạt động như: kinh doanh vũ trường, karaoke, mát-xa, casino, trò chơi điện tử có thưởng, đặt cược, kinh doanh golf và xổ số.
Việc xác định đúng đối tượng chịu thuế là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế. Trường hợp hàng hóa, dịch vụ nằm ngoài danh sách trên thì không thuộc diện áp dụng thuế TTĐB.
Người nộp thuế và phạm vi áp dụng
Người nộp thuế TTĐB là tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu hàng hóa và kinh doanh dịch vụ thuộc diện chịu thuế. Riêng đối với hàng hóa nhập khẩu, người nhập khẩu là đối tượng phải nộp thuế. Nếu hàng hóa đã nhập khẩu nhưng không tiêu thụ trong nước mà xuất khẩu trở lại, người nộp thuế có thể được hoàn lại phần thuế đã nộp trước đó.
Một điểm đáng lưu ý là nếu cơ sở sản xuất bán hàng hóa chịu thuế TTĐB cho bên liên kết và có hành vi hạ giá bất thường nhằm giảm số thuế phải nộp, thì cơ quan thuế sẽ áp dụng phương pháp xác định giá tính thuế theo tỷ lệ phần trăm dựa trên giá thị trường bình quân.
Giá tính thuế và thuế suất
Căn cứ tính thuế TTĐB bao gồm giá tính thuế và thuế suất. Tùy theo loại hàng hóa hay dịch vụ, giá tính thuế có thể khác nhau:
-
Đối với hàng hóa sản xuất trong nước, giá tính thuế là giá bán ra chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt.
-
Đối với hàng hóa nhập khẩu, giá tính thuế là giá tính thuế nhập khẩu cộng với thuế nhập khẩu.
-
Đối với dịch vụ, giá tính thuế là doanh thu chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt.
Thuế suất thuế TTĐB được quy định theo từng nhóm hàng hóa, dịch vụ và có thể dao động từ 10% đến 150%. Ví dụ, thuốc lá điếu có thuế suất là 75%, rượu có thể từ 35% đến 65% tùy theo nồng độ cồn, ô tô dưới 24 chỗ có mức thuế từ 35% đến 150% tùy theo dung tích xi lanh và nguồn gốc năng lượng.
Việc áp dụng đúng mức thuế suất là điều bắt buộc để đảm bảo doanh nghiệp không bị truy thu, xử phạt hoặc gây thất thoát ngân sách nhà nước.
Khấu trừ và hoàn thuế
Luật cho phép người nộp thuế được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu hoặc khâu sản xuất khi xác định số thuế phải nộp ở khâu sau. Điều này thường xảy ra trong trường hợp hàng hóa bị đánh thuế ở nhiều giai đoạn khác nhau.
Đối với hàng hóa chịu thuế TTĐB nhưng sau đó được xuất khẩu, người nộp thuế có thể làm thủ tục để hoàn lại phần thuế đã nộp. Điều kiện hoàn thuế bao gồm có đầy đủ hóa đơn, chứng từ và các tài liệu chứng minh hàng hóa đã được xuất khẩu hợp pháp ra nước ngoài.
Cần lưu ý rằng các thủ tục hoàn thuế TTĐB có quy trình riêng, khác biệt với hoàn thuế giá trị gia tăng. Do đó, người thực hiện cần nắm rõ quy định để không bị từ chối hoặc kéo dài thời gian xử lý.
Những điểm mới từ năm 2022
Luật sửa đổi, bổ sung năm 2022 có nhiều điểm đáng chú ý. Đầu tiên là việc bổ sung quy định về giá tính thuế đối với giao dịch liên kết. Cụ thể, nếu doanh nghiệp bán hàng hóa chịu thuế TTĐB cho đơn vị có quan hệ liên kết mà giá bán thấp bất thường, cơ quan thuế có quyền điều chỉnh lại giá tính thuế để tránh thất thu.
Ngoài ra, chính sách thuế cũng mở rộng việc khấu trừ và hoàn thuế đối với xăng sinh học. Theo đó, doanh nghiệp được sử dụng xăng khoáng để pha chế xăng sinh học sẽ được khấu trừ thuế TTĐB đã nộp đối với phần xăng khoáng đó. Chính sách này nhằm khuyến khích sử dụng năng lượng sạch, thân thiện với môi trường.
Luật Thuế Tiêu Thụ Đặc Biệt hợp nhất năm 2022 đóng vai trò quan trọng trong điều chỉnh hành vi tiêu dùng kiểm soát nguồn thu ngân sách quốc gia. Việc hiểu đúng cùng áp dụng đúng các quy định về đối tượng chịu thuế, giá tính thuế, thuế suất với thủ tục khấu trừ hoặc hoàn thuế sẽ giúp tổ chức, cá nhân kinh doanh giảm thiểu rủi ro pháp lý tối ưu hóa chi phí.
Trong bối cảnh chính sách thuế có thể tiếp tục thay đổi để phù hợp với định hướng phát triển bền vững vậy nên doanh nghiệp với người nộp thuế cần cập nhật thường xuyên đồng thời chủ động rà soát quy trình nội bộ để đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật hiện hành.