Luật tranh biện theo các thể thức AP BP KP

Tranh biện (debate) là hoạt động trao đổi lập luận theo định dạng cố định nhằm luận giải một vấn đề. Trong môi trường học thuật và giải đấu, các thể thức tranh biện phổ biến gồm AP BP và KP. Từng thể thức có cấu trúc với quy định riêng để đảm bảo sự công bằng kỷ luật rõ ràng trong đánh giá. Hiểu đúng luật mỗi thể thức giúp người tham gia chuẩn bị tốt hơn nắm được cách triển khai lập luận hiệu quả.

AP là gì và cách vận hành

Thể thức AP còn gọi là Asian Parliamentary. Mỗi trận gồm hai đội gồm đội Chính phủ (Government) bên ủng hộ đề tài và đội Đối lập (Opposition) phản biện. Mỗi đội có ba thành viên đảm nhiệm vai trò khác nhau. Thứ tự phát biểu như sau

• Thủ tướng Chính phủ

• Trưởng khối Đối lập

• Phó thủ tướng Chính phủ

• Phó trưởng khối Đối lập

• Whip Chính phủ

• Whip Đối lập

• Bài tranh luận của Đối lập

• Bài tranh luận cuối của Chính phủ

Mỗi bài phát biểu mở đầu thường dài bảy phút mỗi đội có một bài phiếu trả lời kéo dài bốn phút. Giai đoạn chuẩn bị thường kéo dài khoảng ba mươi phút đôi khi có thêm lựa chọn chủ đề từ danh sách đề tài ngắn. Trong AP người tham gia có thể yêu cầu đối thủ trả lời nhanh tức Points of Information trong thời gian trung gian khi còn chưa vào và cuối bài phát biểu.

BP là gì và khác biệt so với AP

Thể thức BP hay British Parliamentary là thể thức phổ biến trên thế giới và là chuẩn cho các giải đại học như WUDC. Mỗi trận gồm bốn đội mỗi đội hai người. Hai đội ủng hộ và hai đội phản đối hình thức này giúp gia tăng tính cạnh tranh và khuyến khích mở rộng lập luận.

Cấu trúc như sau theo thứ tự

• Thủ tướng Chính phủ của Đội Mở

• Trưởng khối Đối lập của Đội Mở

• Phó thủ tướng của Đội Mở

• Phó trưởng khối Đối lập của Đội Mở

• Thành viên Chính phủ của Đội Gói

• Thành viên Đối lập của Đội Gói

• Whip Chính phủ

• Whip Đối lập

Mỗi bài phát biểu kéo dài từ năm đến bảy phút tùy cấp độ. Thời gian đầu và cuối mỗi bài được xem là thời gian bảo vệ không ai được phá vỡ bằng Points of Information. Đội thắng được chọn theo số phiếu ưu tiên từ ban giám khảo, mỗi đội bị so sánh trực tiếp với cả đội đồng minh theo cùng bên.

KP là gì và cách chơi

KP hay kiểu tranh biện thế giới (World Schools) là sự tổng hợp giữa thể thức AP và một số yếu tố khác. Mỗi đội gồm ba thành viên. Mỗi trận gồm tám bài phát biểu bao gồm sáu bài chính kéo dài tám phút và hai bài phản biện cuối (reply speech) kéo dài bốn phút.

Cấu trúc đội gồm đội ủng hộ và phản đối. Tương tự AP KP cũng cho phép đặt Points of Information trong khoảng thời gian giữa. Điểm khác là KP mang tính toàn cầu và chuẩn dùng trong WSCh.

So sánh điểm giống và khác

Quy định chính yếu

Các thể thức tranh biện đều tuân thủ quy tắc cơ bản sau

• Mỗi đội phải có đầy đủ số người theo quy định

• Tôn trọng thời gian phát biểu và thời gian bảo vệ không được bị ngắt lời

• Không được đưa lập luận mới trong bài phản biện tổng hợp

• Points of Information chỉ được trao trong khoảng không phải đầu và cuối bài

• Tôn trọng đối thủ và giám khảo trong suốt quá trình tranh luận

Luật tranh biện luôn được thiết lập để đảm bảo tính logic công bằng chuyên nghiệp của màn tranh luận. Với thể thức AP BP KP khác nhau về cấu trúc và thời gian nhưng đều giúp người tham gia phát triển kỹ năng lập luận phản biện. Hiểu rõ luật mỗi thể thức cho phép bạn tự tin hơn khi tranh biện ở cấp độ trường học đại học hay giải đấu quốc tế. Khi đã nắm chắc cấu trúc bài phát biểu cách xử lý POI với cách chuẩn bị định nghĩa mở đầu bạn có thể triển khai lập luận sát đề tài gây ấn tượng với người nghe.