Trong hệ thống pháp luật Việt Nam thì Luật Xử lý vi phạm hành chính giữ vai trò quan trọng trong duy trì trật tự, kỷ cương xã hội thông qua các chế tài không mang tính hình sự. Từ phiên bản ban hành đầu tiên năm 2012 đến bản hợp nhất gần nhất luật đã trải qua nhiều lần điều chỉnh để phù hợp với bối cảnh thực tiễn. Đặc biệt Luật sửa đổi năm 2020 cùng bản hợp nhất mới nhất đã mang đến nhiều điểm mới đáng chú ý. Cùng tìm hiểu cụ thể trong bài viết sau.
Luật Xử Lý Vi Phạm Hành Chính Là Gì
Đây là văn bản pháp luật quy định nguyên tắc, thẩm quyền, trình tự, thủ tục xử phạt các hành vi vi phạm hành chính, cũng như các biện pháp xử lý hành chính được áp dụng đối với cá nhân và tổ chức vi phạm. Luật áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như giao thông, y tế, giáo dục, đất đai, môi trường, thuế, thương mại,…
Luật đầu tiên được Quốc hội thông qua vào năm 2012 và có hiệu lực từ ngày 1/7/2013. Đây là lần đầu tiên Việt Nam xây dựng một đạo luật riêng về xử lý vi phạm hành chính với hệ thống hóa đầy đủ, thống nhất.
Luật Xử Phạt Vi Phạm Hành Chính 2020 – Những Sửa Đổi Trọng Tâm
Được thông qua vào ngày 13/11/2020, Luật số 67/2020/QH14 chính thức sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung trong Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012. Những thay đổi này có hiệu lực từ ngày 1/1/2022, phản ánh nhu cầu thực tế trong công tác quản lý nhà nước.
Một số sửa đổi nổi bật:
-
Tăng mức phạt tối đa trong nhiều lĩnh vực như y tế, giao thông, xây dựng, giáo dục,… Đối với tổ chức, mức phạt có thể gấp đôi cá nhân.
-
Mở rộng thẩm quyền xử phạt cho nhiều cấp chính quyền và lực lượng chức năng, đặc biệt trong các lĩnh vực nóng như an toàn thực phẩm, phòng chống dịch bệnh, đất đai.
-
Bổ sung các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng để đảm bảo xử phạt công bằng và phù hợp với mức độ vi phạm.
-
Sửa đổi các quy định về thời hiệu xử phạt, giúp tránh tình trạng bỏ lọt vi phạm hoặc xử lý không đúng thời điểm.
-
Thêm hình thức xử phạt như tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm, buộc khôi phục tình trạng ban đầu của đất đai, công trình,…
Luật Xử Lý Vi Phạm Hành Chính Hợp Nhất – Văn Bản Chính Thức Được Cập Nhật
Để tạo thuận lợi cho việc tra cứu và áp dụng luật, Văn phòng Quốc hội đã ban hành Văn bản hợp nhất số 20/VBHN-VPQH ngày 29/12/2022. Đây là văn bản hợp nhất giữa Luật gốc 2012 và Luật sửa đổi 2020, có hiệu lực từ ngày 1/7/2023.
Văn bản hợp nhất gồm đầy đủ:
-
4 chương lớn
-
142 điều
-
Bao phủ toàn bộ quy định về xử lý vi phạm hành chính trong các lĩnh vực
Ý nghĩa của văn bản hợp nhất:
-
Giúp người dân, tổ chức, cơ quan dễ tra cứu và áp dụng đúng quy định pháp luật.
-
Thống nhất và rõ ràng giữa các điều khoản cũ và mới, tránh chồng chéo hoặc hiểu sai luật.
-
Là cơ sở để triển khai đồng bộ trong công tác tuyên truyền, xử lý và thực thi pháp luật hành chính.
Những Lưu Ý Khi Áp Dụng Luật Hợp Nhất
Dù là bản hợp nhất, nhưng khi áp dụng trong thực tế vẫn cần lưu ý:
-
Văn bản hợp nhất không phải văn bản quy phạm pháp luật mới, mà chỉ mang tính chất kỹ thuật, giúp hệ thống hóa nội dung từ các văn bản trước.
-
Trong trường hợp cần viện dẫn quy định để ra quyết định xử phạt, nên viện dẫn luật và nghị định gốc, tức Luật số 15/2012/QH13 và Luật số 67/2020/QH14.
-
Nghị định hướng dẫn thi hành vẫn là căn cứ để xử phạt cụ thể trong từng lĩnh vực. Ví dụ: giao thông áp dụng Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi 123/2021/NĐ-CP), đất đai áp dụng Nghị định 91/2019/NĐ-CP,…
Luật Xử lý vi phạm hành chính đặc biệt sau khi được sửa đổi năm 2020 với hợp nhất vào năm 2022 chính là nền tảng quan trọng cho công tác xử lý vi phạm hành chính ở Việt Nam. Việc nắm vững các nội dung sửa đổi cập nhật luật hợp nhất không chỉ giúp cơ quan chức năng thực hiện đúng quy định còn giúp người dân lẫn doanh nghiệp hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình từ đó giảm thiểu rủi ro pháp lý.