Sau khi Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15 được Quốc hội thông qua xây dựng một hành lang pháp lý đầy đủ để đưa các quy định trong luật vào thực tiễn là điều không thể thiếu. Đáp ứng yêu cầu này ngày 1/7/2023 Chính phủ đã ban hành Nghị định 46/2023/NĐ-CP. Là văn bản quy định chi tiết một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm thay thế cho Nghị định 73/2016/NĐ-CP trước đó.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ mục đích, nội dung nổi bật cùng ý nghĩa thực tiễn của Nghị định 46 trong bối cảnh thị trường bảo hiểm ngày càng phát triển hội nhập sâu rộng với thế giới.
Mục tiêu ban hành Nghị định 46/2023/NĐ-CP
Thị trường bảo hiểm là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế, nơi người dân với doanh nghiệp tìm đến để phòng ngừa rủi ro bảo vệ tài sản. Tuy nhiên, lĩnh vực này lại có nhiều đặc thù kỹ thuật, dễ phát sinh tranh chấp cùng rủi ro pháp lý nếu thiếu cơ chế quản lý chặt chẽ.
Vì vậy, Nghị định 46 ra đời nhằm:
-
Cụ thể hóa các quy định trong Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, giúp việc triển khai luật được đồng bộ hiệu quả.
-
Định hướng hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm với các tổ chức môi giới theo chuẩn mực pháp lý rõ ràng.
-
Tăng cường minh bạch, quản lý rủi ro ổn định hệ thống tài chính bảo hiểm.
-
Bảo vệ quyền lợi của người tham gia bảo hiểm, củng cố niềm tin thị trường.
Những điểm nổi bật của Nghị định 46/2023/NĐ-CP
Điều kiện tài chính khi xin giấy phép hoạt động
Một trong những nội dung quan trọng được Nghị định quy định là điều kiện tài chính đối với các doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài khi xin cấp phép thành lập và hoạt động tại Việt Nam.
Theo đó, doanh nghiệp phải:
-
Có báo cáo tài chính được kiểm toán với ý kiến chấp nhận toàn phần trong 3 năm gần nhất.
-
Đảm bảo không vi phạm nghiêm trọng các quy định về an toàn tài chính trong 3 năm liền kề.
-
Chứng minh năng lực tài chính đủ để thực hiện các cam kết bảo hiểm và yêu cầu dự phòng nghiệp vụ.
Quy định này nhằm đảm bảo chỉ những doanh nghiệp có năng lực thực sự mới được tham gia thị trường, giảm rủi ro cho khách hàng toàn ngành.
Quy trình tăng, giảm vốn điều lệ
Nghị định quy định chi tiết về quy trình điều chỉnh vốn điều lệ, trong đó:
-
Việc tăng vốn phải được thực hiện bằng tiền đồng Việt Nam, không dùng vốn vay hay vốn ủy thác.
-
Doanh nghiệp chỉ được điều chỉnh vốn khi đảm bảo duy trì đủ khả năng thanh toán và đáp ứng các tỷ lệ an toàn theo quy định.
-
Sau khi điều chỉnh, doanh nghiệp phải cập nhật thông tin kịp thời đến cơ quan quản lý để theo dõi, giám sát.
Quy định này góp phần quản lý chặt chẽ dòng vốn trong lĩnh vực bảo hiểm, phòng ngừa rủi ro tài chính cho khách hàng.
Quản lý cơ sở dữ liệu ngành bảo hiểm
Một điểm mới đáng chú ý trong Nghị định là quy định về xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.
Cơ sở dữ liệu này bao gồm:
-
Thông tin về giấy phép, hoạt động, tài chính, nhân sự quản lý của doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm, môi giới, các tổ chức liên quan.
-
Thông tin về hợp đồng, sản phẩm bảo hiểm cùng tần suất giải quyết khiếu nại.
-
Các kết quả thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm hành chính.
Việc kết nối cơ sở dữ liệu này với hệ thống thông tin quốc gia giúp tăng cường hiệu quả quản lý, hỗ trợ công khai minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng kiểm tra, giám sát.
Thủ tục giải thể, chấm dứt hoạt động
Nghị định cũng hướng dẫn cụ thể quy trình giải thể doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm hay chấm dứt hoạt động của chi nhánh nước ngoài tại Việt Nam.
Một tổ chức chỉ được giải thể khi:
-
Đã thanh toán đầy đủ các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính.
-
Không có tranh chấp pháp lý đang diễn ra.
-
Thực hiện đầy đủ các thủ tục với Bộ Tài chính theo trình tự pháp luật.
Điều này giúp đảm bảo tính an toàn cho khách hàng và ổn định của thị trường khi có doanh nghiệp rút lui hoặc chấm dứt hoạt động.
Ý nghĩa thực tiễn của Nghị định
Nghị định 46/2023/NĐ-CP có vai trò thiết yếu trong việc triển khai Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 vào thực tiễn. Một số tác động tích cực có thể kể đến như:
-
Nâng cao tính chuyên nghiệp, minh bạch, an toàn tài chính cho các tổ chức hoạt động trong ngành bảo hiểm.
-
Giúp cơ quan quản lý có công cụ pháp lý đầy đủ để kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm.
-
Tạo niềm tin cho người dân, doanh nghiệp khi tham gia các sản phẩm bảo hiểm.
-
Góp phần thu hút nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực bảo hiểm từ đó thúc đẩy thị trường phát triển lành mạnh và bền vững.
Nghị định 46/2023/NĐ-CP là mảnh ghép không thể thiếu trong bức tranh toàn diện về hành lang pháp lý điều chỉnh hoạt động bảo hiểm tại Việt Nam. Với nhiều quy định rõ ràng, chi tiết lại thực tế nên Nghị định giúp tháo gỡ vướng mắc, định hướng thị trường, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh chuyên nghiệp.