Luật Nhà ở 2023 đã được Quốc hội thông qua và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2025. Là một bước tiến quan trọng trong hoàn thiện hệ thống pháp luật về nhà ở tại Việt Nam nhằm giải quyết các vấn đề cấp thiết về nhà ở cho các tầng lớp người dân đặc biệt là những đối tượng có thu nhập thấp, công nhân, các nhóm yếu thế trong xã hội. Tuy nhiên để Luật Nhà ở 2023 có thể được triển khai hiệu quả chính phủ đã ban hành một số nghị định hướng dẫn chi tiết làm rõ các quy định trong Luật Nhà ở. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những nghị định này cùng các quy định quan trọng trong việc áp dụng Luật Nhà ở 2023.
1. Tại sao cần các nghị định hướng dẫn Luật Nhà ở
Mặc dù Luật Nhà ở 2023 đã được thông qua với những quy định tổng thể nhưng để luật có thể đi vào cuộc sống thì các nghị định hướng dẫn là cần thiết. Các nghị định này sẽ cụ thể hóa các quy định của Luật Nhà ở giúp các cơ quan tổ chức với cá nhân có liên quan dễ dàng thực thi và tuân thủ các quy định của pháp luật. Các nghị định này giúp làm rõ các vấn đề như thủ tục cấp phép, điều kiện sở hữu nhà ở, chính sách nhà ở xã hội cũng như các quy trình và thủ tục pháp lý khác liên quan đến phát triển nhà ở, đặc biệt là nhà ở cho công nhân cùng các đối tượng chính sách.
Nghị định hướng dẫn sẽ cung cấp những hướng dẫn chi tiết về các quy trình hành chính, các điều kiện cụ thể để thực hiện quyền sở hữu nhà ở, các điều kiện đối với các chủ đầu tư phát triển nhà ở xã hội, quy định về quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan trong việc cải tạo với xây dựng lại các khu nhà ở cũ hay việc phân chia lợi ích giữa các cư dân trong các khu chung cư.
2. Các nghị định quan trọng hướng dẫn Luật Nhà ở 2023
Để đảm bảo Luật Nhà ở 2023 có thể được thực hiện hiệu quả Chính phủ đã ban hành các nghị định hướng dẫn về một số vấn đề quan trọng. Các nghị định này sẽ giúp làm rõ các quy định trong Luật Nhà ở giúp các tổ chức hay cá nhân liên quan dễ dàng áp dụng và tuân thủ pháp luật.
2.1. Nghị định 95/2024/NĐ-CP Quy định về sở hữu nhà ở của người nước ngoài
Một trong những điểm đáng chú ý trong Luật Nhà ở 2023 là việc mở rộng quyền sở hữu nhà ở đối với người nước ngoài tại Việt Nam. Theo đó người nước ngoài sẽ có quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam nhưng sẽ có những giới hạn nhất định chẳng hạn như không được sở hữu quá 10% tổng số căn hộ trong một tòa nhà chung cư. Nghị định 95/2024/NĐ-CP sẽ hướng dẫn chi tiết về thủ tục cấp phép, giấy tờ chứng minh điều kiện sở hữu cùng các vấn đề pháp lý khác liên quan đến việc người nước ngoài sở hữu nhà tại Việt Nam.
Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài đồng thời cũng giúp thị trường bất động sản Việt Nam hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư quốc tế qua đó thúc đẩy nền kinh tế phát triển.
2.2. Nghị định 98/2024/NĐ-CP Quy định về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư
Với sự phát triển nhanh chóng của các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, các khu chung cư cũ đã xuống cấp không đảm bảo an toàn cho người dân. Nghị định 98/2024/NĐ-CP sẽ hướng dẫn về quy trình cải tạo và xây dựng lại các chung cư này. Các quy định trong nghị định sẽ làm rõ các thủ tục cải tạo, quy trình lập kế hoạch, bồi thường tái định cư cho cư dân bị ảnh hưởng.
Nghị định cũng quy định các tiêu chuẩn về an toàn với chất lượng công trình khi cải tạo chung cư đảm bảo quyền lợi cho cư dân tạo ra một môi trường sống tốt hơn. Điều này rất quan trọng trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng và số lượng chung cư cũ ngày càng gia tăng.
2.3. Nghị định 100/2024/NĐ-CP Quy định về phát triển và quản lý nhà ở xã hội
Một trong những điểm nổi bật của Luật Nhà ở 2023 là việc thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Nhà ở xã hội là một trong những giải pháp quan trọng để giải quyết vấn đề nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp, công nhân, học sinh, sinh viên, những người dân có khó khăn về tài chính. Nghị định 100/2024/NĐ-CP sẽ hướng dẫn chi tiết về các tiêu chí và quy trình phát triển nhà ở xã hội từ việc lựa chọn chủ đầu tư xây dựng cho đến cấp phép quản lý nhà ở xã hội.
Nghị định cũng quy định về các cơ chế tài chính hỗ trợ chủ đầu tư, các chính sách ưu đãi về đất đai, thuế với tín dụng đối với các dự án nhà ở xã hội nhằm khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực này. Điều này sẽ giúp tăng cường sự phát triển của nhà ở xã hội làm cho nhà ở trở nên dễ tiếp cận hơn đối với các đối tượng yếu thế trong xã hội.
2.4. Nghị định 110/2024/NĐ-CP Quy định về quản lý nhà ở công vụ
Nghị định 110/2024/NĐ-CP sẽ hướng dẫn về việc sử dụng và quản lý nhà ở công vụ, tài sản công trong lĩnh vực nhà ở. Rất quan trọng đối với các cơ quan nhà nước và các công chức viên chức có nhu cầu về nhà ở công vụ. Nghị định sẽ làm rõ các quy trình cấp phát sử dụng rồi cả thu hồi nhà ở công vụ cũng như quy định về diện tích với trang thiết bị cùng các tiêu chuẩn khác đối với nhà ở công vụ.
Các quy định này sẽ giúp đảm bảo rằng tài sản công được sử dụng hiệu quả công khai minh bạch đồng thời bảo vệ quyền lợi của công chức viên chức trong việc thuê hay sử dụng nhà ở công vụ.
3. Tác động của các nghị định đối với thị trường bất động sản
Các nghị định hướng dẫn sẽ có ảnh hưởng lớn đến thị trường bất động sản và việc thực thi chính sách nhà ở tại Việt Nam. Việc cụ thể hóa các quy định trong Luật Nhà ở sẽ giúp tạo ra một khung pháp lý rõ ràng minh bạch từ đó giúp các nhà đầu tư, các tổ chức cùng cá nhân liên quan dễ dàng tuân thủ thực hiện. Đồng thời các quy định về nhà ở xã hội cải tạo chung cư rồi cả quản lý tài sản công sẽ giúp giải quyết các vấn đề lớn trong phát triển nhà ở tại Việt Nam.
Cụ thể các nghị định sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển của thị trường nhà ở xã hội mở rộng quyền sở hữu nhà ở cho người nước ngoài cũng như cải thiện chất lượng sống của người dân thông qua các dự án cải tạo chung cư cũ. Từ đó thị trường bất động sản sẽ phát triển bền vững hơn, công bằng hơn đáp ứng nhu cầu nhà ở của mọi tầng lớp trong xã hội.
Luật Nhà ở 2023 với các nghị định hướng dẫn là những bước đi quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về nhà ở tại Việt Nam. Các nghị định này sẽ giúp cụ thể hóa các quy định của luật làm rõ các thủ tục hành chính với chính sách từ đó tạo ra một môi trường pháp lý thuận lợi cho việc phát triển thị trường bất động sản giải quyết vấn đề nhà ở cho các đối tượng yếu thế trong xã hội. Với các quy định cụ thể minh bạch có hệ thống nên Luật Nhà ở 2023 hứa hẹn sẽ góp phần quan trọng vào xây dựng một xã hội phát triển bền vững công bằng hơn.