Luật Nhà ở 2023 (số 27/2023/QH15) được Quốc hội thông qua sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Là bước ngoặt quan trọng trong công tác quản lý phát triển nhà ở tại Việt Nam. Để đảm bảo việc triển khai thực thi luật diễn ra hiệu quả Chính phủ cùng các bộ ngành đã ban hành hàng loạt nghị định, thông tư hướng dẫn nhằm cụ thể hóa các quy định của Luật Nhà ở. Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu về các nghị định hướng dẫn Luật Nhà ở 2023, những điểm mới đáng chú ý cùng tác động của chúng đến thị trường bất động sản cũng như người dân.
1. Tại sao cần các nghị định hướng dẫn Luật Nhà ở 2023?
Luật Nhà ở 2023 được xây dựng với mục tiêu nâng cao chất lượng sống với phát triển bền vững ngành bất động sản từ đó bảo vệ quyền lợi của người dân. Tuy nhiên với phạm vi rộng và các vấn đề phức tạp liên quan đến sở hữu, quản lý và phát triển nhà ở, việc ban hành các nghị định hướng dẫn là cần thiết để cụ thể hóa các điều khoản trong luật giúp cho việc áp dụng vào thực tế dễ dàng hiệu quả hơn. Các nghị định này sẽ làm rõ các thủ tục hành chính, quy trình cụ thể và các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến các vấn đề như nhà ở xã hội, nhà ở thương mại, nhà ở công vụ, quy trình cải tạo chung cư cũng như các quy định về quyền sở hữu nhà ở của người nước ngoài.
2. Các nghị định quan trọng hướng dẫn Luật Nhà ở 2023
Sau khi Luật Nhà ở 2023 được thông qua chính phủ đã ban hành một số nghị định quan trọng nhằm hướng dẫn cụ thể hóa các điều khoản trong luật. Các nghị định này sẽ giúp giải quyết các vấn đề như đầu tư, phát triển, quản lý và sở hữu nhà ở đảm bảo sự minh bạch công bằng trong thị trường bất động sản.
2.1. Nghị định 95/2024/NĐ-CP: Quy định chi tiết về sở hữu nhà ở của người nước ngoài
Nghị định này quy định chi tiết về việc sở hữu nhà ở của người nước ngoài tại Việt Nam. Theo quy định của Luật Nhà ở 2023 người nước ngoài được phép sở hữu nhà ở tại Việt Nam nhưng không vượt quá 10% tổng số căn hộ trong một tòa chung cư không vượt quá 10% diện tích đất trong một khu đất có nhiều công trình nhà ở. Nghị định 95/2024/NĐ-CP sẽ hướng dẫn về các thủ tục cấp phép, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu cùng những điều kiện khác liên quan đến việc người nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam. Không chỉ giúp các nhà đầu tư nước ngoài yên tâm về quyền lợi mà còn thúc đẩy dòng vốn đầu tư vào thị trường bất động sản Việt Nam.
2.2. Nghị định 98/2024/NĐ-CP: Quy định về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư
Nhà chung cư là loại hình nhà ở phổ biến tại các thành phố lớn của Việt Nam. Tuy nhiên với sự phát triển nhanh chóng của đô thị với việc xây dựng từ nhiều năm trước nên không ít chung cư hiện nay đã xuống cấp không đảm bảo an toàn cho cư dân. Nghị định 98/2024/NĐ-CP được ban hành nhằm hướng dẫn cụ thể về cải tạo, xây dựng lại các chung cư. Các quy định trong nghị định này sẽ làm rõ thủ tục cải tạo, quy trình lập kế hoạch, bồi thường tái định cư cho cư dân khi chung cư được cải tạo. Bên cạnh đó, nghị định cũng quy định các tiêu chuẩn về an toàn, chất lượng công trình khi cải tạo lại các chung cư, bảo đảm quyền lợi cho cư dân cũng như tạo ra một môi trường sống tốt hơn.
2.3. Nghị định 100/2024/NĐ-CP: Quy định về phát triển và quản lý nhà ở xã hội
Nhà ở xã hội là một trong những vấn đề nóng bỏng trong bối cảnh người dân có thu nhập thấp và trung bình khó có thể mua được nhà ở. Luật Nhà ở 2023 đã có những quy định chi tiết hơn về nhà ở xã hội bao gồm các chính sách ưu đãi, cơ chế tài chính hỗ trợ người dân. Nghị định 100/2024/NĐ-CP sẽ cụ thể hóa các quy định về phát triển và quản lý nhà ở xã hội bao gồm việc quy hoạch đất đai, đầu tư xây dựng, lựa chọn chủ đầu tư, cơ chế ưu đãi đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội cùng điều kiện thuê mua đối với người dân. Điều này sẽ giúp giải quyết vấn đề nhà ở cho các nhóm đối tượng có thu nhập thấp, đảm bảo công bằng xã hội khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực nhà ở xã hội.
2.4. Nghị định 110/2024/NĐ-CP: Quy định về quản lý tài sản công trong lĩnh vực nhà ở
Một trong những vấn đề quan trọng của Luật Nhà ở 2023 là việc quản lý tài sản công, đặc biệt là các công trình nhà ở công vụ. Nghị định 110/2024/NĐ-CP sẽ hướng dẫn về việc sử dụng, quản lý và chuyển nhượng nhà ở công vụ, giúp các cơ quan nhà nước có thể quản lý chặt chẽ các tài sản công và đảm bảo quyền lợi của công chức, viên chức trong việc thuê, sử dụng các căn hộ công vụ. Nghị định này sẽ làm rõ các quy định về việc cấp phát nhà ở công vụ, điều kiện sử dụng, các tiêu chuẩn về diện tích, trang thiết bị và thủ tục liên quan đến việc quản lý, sử dụng nhà ở công vụ.
2.5. Thông tư 05/2024/TT-BXD: Quy định chi tiết về đầu tư, phát triển và sử dụng nhà ở
Thông tư này sẽ hướng dẫn chi tiết về các thủ tục đầu tư xây dựng quản lý nhà ở. Các quy định trong thông tư sẽ giải thích cụ thể về các tiêu chuẩn xây dựng, quy hoạch, đầu tư phát triển cùng các vấn đề liên quan đến việc sử dụng nhà ở. Ngoài ra thông tư cũng sẽ làm rõ quy trình cấp giấy phép, thanh tra, kiểm tra các dự án nhà ở với các điều kiện cho việc chuyển nhượng nhà ở.
3. Tác động của các nghị định hướng dẫn đối với thị trường bất động sản
Việc ban hành các nghị định hướng dẫn là một bước quan trọng để thị trường bất động sản có thể vận hành minh bạch hiệu quả ổn định hơn. Các nghị định này sẽ giúp các nhà đầu tư và người dân hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong việc sở hữu và sử dụng nhà ở. Đồng thời chúng cũng giúp chính quyền địa phương và các cơ quan quản lý dễ dàng hơn trong việc kiểm tra giám sát xử lý các vi phạm trong lĩnh vực nhà ở.
Đặc biệt các nghị định như Nghị định 95/2024/NĐ-CP và Nghị định 100/2024/NĐ-CP sẽ thúc đẩy sự phát triển của nhà ở xã hội, tạo cơ hội cho những người có thu nhập thấp tiếp cận được với nhà ở ổn định. Đồng thời, các quy định về cải tạo chung cư sẽ giúp cải thiện chất lượng sống của cư dân đô thị, giải quyết được tình trạng nhà chung cư cũ, xuống cấp.
Các nghị định hướng dẫn Luật Nhà ở 2023 đóng vai trò quan trọng đảm bảo sự minh bạch, công bằng, hiệu quả trong việc quản lý phát triển nhà ở tại Việt Nam. Chúng sẽ giúp thị trường bất động sản phát triển ổn định, bảo vệ quyền lợi của người dân rồi cả khuyến khích đầu tư vào các dự án nhà ở. Khi các nghị định này đi vào thực tế người dân với các nhà đầu tư sẽ có một khung pháp lý rõ ràng hơn để tuân thủ từ đó góp phần tạo dựng một thị trường nhà ở phát triển bền vững trong tương lai.