Ngoại tình không chỉ là vấn đề đạo đức còn là hành vi có thể bị xử lý theo pháp luật Việt Nam nếu gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Trong đời sống hôn nhân gia đình sự thủy chung là yếu tố then chốt để duy trì hạnh phúc. Khi niềm tin bị phá vỡ bởi hành vi ngoại tình không chỉ các thành viên trong gia đình bị tổn thương mà xã hội cũng phải gánh chịu những hệ lụy lớn hơn. Vì vậy việc điều chỉnh hành vi ngoại tình trong khuôn khổ pháp luật là điều cần thiết để giữ gìn kỷ cương xã hội bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
Ngoại tình có phải là hành vi trái pháp luật
Theo quy định hiện hành chế độ hôn nhân tại Việt Nam là một vợ một chồng cho nên mọi hành vi vi phạm nguyên tắc này đều được xem là vi phạm pháp luật. Tuy nhiên không phải hành vi ngoại tình nào cũng bị xử lý giống nhau tùy theo mức độ nghiêm trọng cùng hậu quả phát sinh với hành vi cụ thể mà người vi phạm có thể bị xử lý hành chính hay dân sự hay hình sự.
Pháp luật không truy cứu mọi hành vi có quan hệ ngoài luồng. Nếu hành vi chỉ dừng lại ở mức độ tình cảm riêng tư không công khai sống chung như vợ chồng cũng như không có hậu quả nghiêm trọng thì cơ quan chức năng khó có cơ sở để xử lý. Ngược lại nếu người vi phạm sống chung như vợ chồng với người khác khi đang có vợ hay chồng ép buộc ly hôn gây tổn thất tinh thần hay dẫn đến hậu quả nghiêm trọng thì khi đó pháp luật sẽ can thiệp mạnh mẽ hơn.
Hình thức xử lý hành chính đối với người ngoại tình
Đối với các hành vi ngoại tình rõ ràng hơn như sống chung với người khác trái quy định pháp luật thì người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính. Mức phạt hiện nay được quy định từ 3 triệu đến 5 triệu đồng đối với cá nhân vi phạm được mô tả là người đang có vợ hoặc chồng mà lại sống chung như vợ chồng với người khác tương tự nếu một người chưa kết hôn nhưng lại sống chung với người đã có vợ hoặc chồng thì cũng bị xử phạt ở cùng mức độ.
Mục tiêu của hình thức xử phạt hành chính là ngăn chặn hành vi xâm phạm trực tiếp đến quan hệ hôn nhân hợp pháp. Sống chung như vợ chồng khiến xã hội hiểu nhầm về tình trạng hôn nhân có thể gây ra các tranh chấp pháp lý phức tạp.
Truy cứu trách nhiệm hình sự khi ngoại tình nghiêm trọng
Trong một số trường hợp đặc biệt nghiêm trọng hành vi ngoại tình có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo quy định tại Bộ luật Hình sự hiện hành nếu hành vi sống chung trái pháp luật này dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như làm tan vỡ gia đình người khác khiến người bị phản bội tự sát hay tổn thương nặng nề thì người vi phạm có thể bị xử lý với mức án tù từ 3 tháng đến 3 năm.
Ngoài ra nếu người ngoại tình đã từng bị xử phạt hành chính về hành vi này mà vẫn tái phạm thì cũng có thể bị truy cứu hình sự là một bước đi cứng rắn của pháp luật nhằm răn đe hạn chế các hành vi xâm hại đến chế độ hôn nhân gia đình vốn là nền tảng đạo đức xã hội.
Hậu quả của ngoại tình trong các vụ ly hôn
Trong các vụ ly hôn có yếu tố ngoại tình người vi phạm sẽ bị coi là bên có lỗi ảnh hưởng đến quyền lợi trong phân chia tài sản với quyền nuôi con cùng các vấn đề liên quan đến nghĩa vụ cấp dưỡng. Trong nhiều trường hợp người vợ hay chồng bị phản bội còn có quyền yêu cầu bồi thường tổn thất tinh thần do hành vi ngoại tình gây ra.
Pháp luật Việt Nam cũng ghi nhận rằng nếu một trong hai bên có con riêng do hành vi ngoại tình thì đây sẽ là căn cứ để tòa án xem xét về quyền nuôi con cũng như mức cấp dưỡng phù hợp nếu ly hôn xảy ra. Con riêng ngoài hôn nhân vẫn được pháp luật bảo vệ quyền lợi nhưng hành vi sinh con từ quan hệ ngoại tình vẫn bị xem xét là có lỗi trong mối quan hệ hôn nhân hiện tại.
Ngoại tình có con riêng hệ quả pháp lý
Việc ngoại tình với có con riêng không chỉ là một vấn đề đạo đức mà còn kéo theo nhiều hệ quả pháp lý phức tạp. Nếu người vi phạm không thừa nhận con, người mẹ hay người giám hộ có thể khởi kiện yêu cầu xác nhận quan hệ cha con thông qua giám định ADN. Khi được xác định là con ruột lúc này đứa trẻ có quyền được cấp dưỡng được thừa kế được cha thực hiện nghĩa vụ nuôi dưỡng như con hợp pháp.
Trong trường hợp ly hôn có con riêng ngoài hôn nhân sẽ ảnh hưởng đến đánh giá về đạo đức của người vi phạm. Tòa án có thể xem xét đây là căn cứ làm giảm khả năng được giao nuôi con hay hạn chế quyền tiếp xúc với con chung nếu hành vi ngoại tình gây tổn thương nghiêm trọng đến con cái trong hôn nhân hợp pháp.
Giải pháp phòng ngừa khắc phục hậu quả
Để phòng ngừa hành vi ngoại tình cần tăng cường giáo dục đạo đức hôn nhân nâng cao ý thức trách nhiệm xây dựng đời sống gia đình hạnh phúc. Mỗi cá nhân cần hiểu rõ rằng sự chung thủy không chỉ là đạo lý mà còn là trách nhiệm pháp lý. Khi phát hiện dấu hiệu ngoại tình cần tìm hiểu kỹ giữ bình tĩnh với lựa chọn cách giải quyết phù hợp như tư vấn tâm lý hòa giải hay khởi kiện ly hôn nếu cần thiết.
Đối với cơ quan chức năng việc xử lý ngoại tình cần đảm bảo công bằng minh bạch có sự phối hợp giữa luật pháp và công tác xã hội cần đơn giản hóa thủ tục khi người dân muốn khởi kiện vì lý do ngoại tình đồng thời nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật để tạo niềm tin cho người bị tổn thương.
Ngoại tình không đơn thuần là hành vi thiếu đạo đức còn là hành vi vi phạm pháp luật trong nhiều trường hợp. Pháp luật Việt Nam đã có những quy định rõ ràng nhằm xử lý hành vi này dưới nhiều góc độ như hành chính, dân sự với hình sự tuy nhiên để xử lý hiệu quả vẫn cần sự hiểu biết chủ động từ người dân. Việc xây dựng mối quan hệ hôn nhân dựa trên sự tôn trọng, thủy chung với trung thực vẫn là giải pháp bền vững nhất để ngăn ngừa hạn chế những hệ lụy mà ngoại tình gây ra.