Khi bị thương thì điều quan trọng không chỉ là cầm máu hay băng bó đúng cách. Việc theo dõi vết thương mỗi ngày đóng vai trò sống còn trong phát hiện sớm những biến chứng nguy hiểm như hoại tử mô, nhiễm trùng sâu, biến chứng uốn ván. Đặc biệt với vết thương hở, nhiễm bẩn hay bị xử lý trễ.
Vậy làm sao để biết vết thương có dấu hiệu hoại tử hay nhiễm trùng, liệu nó có để lại sẹo, cảnh báo sớm nguy cơ uốn ván? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn chủ động hơn trong chăm sóc và phòng ngừa biến chứng.
1. Dấu Hiệu Vết Thương Bị Hoại Tử
Hoại tử mô là tình trạng các tế bào bị chết đi không thể hồi phục, thường xảy ra khi vết thương bị mất máu quá lâu, nhiễm trùng nặng, không được chăm sóc đúng cách.
Những dấu hiệu điển hình của hoại tử
-
Màu sắc da chuyển bất thường: vùng mô quanh vết thương chuyển từ đỏ → tím → đen sậm.
-
Mùi hôi thối: vết thương bốc mùi khó chịu, đặc trưng do mô chết phân hủy.
-
Không cảm giác: vùng bị hoại tử thường mất cảm giác, lạnh, không đau dù chạm vào.
-
Mô mềm, ẩm hoặc khô teo lại: tùy loại hoại tử (hoại tử ướt hoặc khô).
-
Tổ chức viêm lan rộng: sưng đỏ lan quanh vùng hoại tử, có thể kèm sốt cao, mệt mỏi.
Lưu ý: Nếu phát hiện một trong các dấu hiệu trên, cần đến bệnh viện ngay – hoại tử mô nếu không xử lý sớm có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết hoặc mất chi.
2. Dấu Hiệu Nhiễm Trùng Vết Thương Hở
Vết thương hở rất dễ nhiễm trùng, đặc biệt là nếu
-
Không được vệ sinh đúng cách
-
Tiếp xúc với đất, nước bẩn, dụng cụ rỉ sét
-
Người có sức đề kháng yếu (người già, tiểu đường…)
Dấu hiệu phổ biến khi vết thương hở bị nhiễm trùng
-
Sưng, nóng, đỏ nhiều quanh vết thương
-
Chảy dịch mủ vàng, xanh hoặc đục
-
Đau nhức ngày càng tăng, lan rộng
-
Bốc mùi hôi hoặc tanh
-
Sốt nhẹ đến sốt cao, kèm theo ớn lạnh, mệt mỏi
-
Rìa vết thương không khép miệng, có biểu hiện loét
Nếu vết thương hở sau 3–5 ngày không có dấu hiệu khô miệng mà ngày càng sưng, chảy dịch và đau, hãy đi khám ngay để xử lý kháng sinh hoặc thay băng y tế kịp thời.
3. Dấu Hiệu Vết Thương Có Thể Để Lại Sẹo
Không phải vết thương nào cũng để lại sẹo, nhưng có một số dấu hiệu sớm giúp bạn dự đoán mức độ sẹo về sau.
Những biểu hiện cho thấy nguy cơ sẹo cao
-
Tổn thương sâu đến lớp hạ bì hoặc mô dưới da
-
Vết thương liền chậm, kéo dài hơn 2–3 tuần
-
Có nhiễm trùng trong quá trình hồi phục
-
Chảy máu nhiều, mô bị hoại tử trước đó
-
Ngứa và tăng sinh mô sợi quá mức sau khi đóng miệng
-
Xuất hiện mô sẹo dày, lồi, thâm hoặc đỏ bầm
Nếu bạn thấy vùng da quanh vết thương sau khi lành có màu khác biệt, cứng hơn da thường, lồi lên – đó có thể là sẹo lồi hoặc sẹo thâm. Việc chăm sóc đúng từ đầu sẽ giúp hạn chế điều này.
4. Dấu Hiệu Uốn Ván Sau Vết Thương
Uốn ván là biến chứng nguy hiểm nhất, có thể tử vong nếu không tiêm phòng hoặc không xử lý kịp. Vi khuẩn gây uốn ván (Clostridium tetani) thường sống trong đất, phân, đồ vật rỉ sét và xâm nhập qua vết thương hở.
Dấu hiệu ban đầu của uốn ván
-
Cứng hàm, khó há miệng (triệu chứng đầu tiên phổ biến nhất)
-
Đau cơ cổ, vai, lưng, căng cứng bất thường
-
Co giật nhẹ từng cơn, tăng dần theo thời gian
-
Vết thương thường nhỏ, không sâu nhưng bị nhiễm bẩn hoặc xử lý trễ
-
Thân nhiệt tăng, ra nhiều mồ hôi, tim đập nhanh
Uốn ván có thể xuất hiện sau 2 đến 21 ngày từ khi bị thương. Cách phòng ngừa tốt nhất là
-
Tiêm phòng uốn ván đầy đủ (5–10 năm nhắc lại một lần)
-
Tiêm huyết thanh SAT nếu vết thương nghi ngờ và chưa tiêm đủ mũi
Lưu Ý Chung Khi Theo Dõi Vết Thương
-
Luôn vệ sinh bằng dung dịch sát khuẩn an toàn (Betadine, nước muối sinh lý)
-
Không tự ý đắp lá, thuốc dân gian lên vết thương hở
-
Giữ khô thoáng, tránh để vết thương bị ẩm liên tục
-
Theo dõi mỗi ngày, chụp ảnh so sánh nếu cần
-
Nếu có bất kỳ bất thường nào, không nên chờ đợi – hãy đi khám sớm
Vết thương lành hay biến chứng nguy hiểm phụ thuộc rất nhiều vào cách theo dõi với xử lý ban đầu. Nắm rõ các dấu hiệu vết thương bị hoại tử, nhiễm trùng, nguy cơ để lại sẹo hay biểu hiện uốn ván sẽ giúp bạn hoặc người thân có hướng xử lý kịp thời an toàn.
Đừng chủ quan với những vết thương tưởng chừng nhỏ. Hãy dành 5 phút mỗi ngày để theo dõi với bảo vệ cơ thể bạn.