Luật Đất đai là một trong những đạo luật quan trọng nhất của Nhà nước Việt Nam. Ảnh hưởng sâu rộng đến quyền lợi nghĩa vụ của người dân, doanh nghiệp hay các tổ chức trong sử dụng, quản lý, chuyển nhượng đất đai. Vào năm 2023 dự thảo sửa đổi Luật Đất đai 2013 đã được Quốc hội thông qua, dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/07/2024. Mặc dù những thay đổi này còn chưa có hiệu lực nhưng sự ra đời của Luật Đất đai 2024 hứa hẹn sẽ mang đến những cải cách lớn trong quản lý đất đai tại Việt Nam.
Bài viết này sẽ so sánh những điểm khác biệt với sự thay đổi giữa Luật Đất đai 2013 với Luật Đất đai 2024.
1. Những Điểm Cơ Bản Giữa Hai Luật
1.1. Mục Tiêu và Phạm Vi Điều Chỉnh
Luật Đất đai 2013 chủ yếu tập trung vào việc quản lý và sử dụng đất đai trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, Luật này chưa hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất.
Luật Đất đai 2024 được sửa đổi với mục tiêu tăng cường công tác quản lý, sử dụng đất hiệu quả hơn, đồng thời tạo ra các cơ chế để bảo vệ quyền lợi của người dân và tổ chức. Điểm nổi bật là việc luật sửa đổi sẽ chú trọng đến vấn đề chuyển đổi đất đai sang các mục đích sử dụng phù hợp với phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ môi trường.
1.2. Quyền Sở Hữu và Quyền Sử Dụng Đất
Trong Luật Đất đai 2013, quyền sở hữu đất đai vẫn thuộc về Nhà nước, người sử dụng đất chỉ có quyền sử dụng đất, quyền này được cấp thông qua hợp đồng thuê đất hoặc giao đất.
Luật Đất đai 2024 có một số thay đổi trong việc nâng cao quyền lợi của người sử dụng đất. Cụ thể, việc giao đất, cho thuê đất sẽ được thực hiện công khai, minh bạch hơn. Đồng thời, người sử dụng đất có quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất dễ dàng hơn, đặc biệt là trong các dự án phát triển nhà ở.
2. Những Điểm Mới Quan Trọng trong Luật Đất đai 2024
2.1. Cải Cách Trong Quy Hoạch và Kế Hoạch Sử Dụng Đất
Luật Đất đai 2013 quy định về quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất khá chung chung, không đủ chi tiết trong việc phân bổ đất đai cho các mục đích cụ thể.
Trong Luật Đất đai 2024, các quy định về quy hoạch sử dụng đất sẽ rõ ràng hơn, đặc biệt là việc phân bổ đất cho các mục tiêu phát triển kinh tế, môi trường và an sinh xã hội. Mỗi loại đất sẽ có mục đích sử dụng rõ ràng, giúp tránh tình trạng sử dụng đất không hợp lý.
2.2. Quản Lý và Cấp Giấy Chứng Nhận Quyền Sử Dụng Đất
Luật Đất đai 2013 yêu cầu các tổ chức và cá nhân cần phải thực hiện nhiều thủ tục hành chính phức tạp để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Luật Đất đai 2024 có những thay đổi lớn trong thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Các thủ tục hành chính sẽ được đơn giản hóa, giảm thiểu sự phức tạp và thời gian chờ đợi, giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc sở hữu và chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
2.3. Định Giá Đất và Bồi Thường
Luật Đất đai 2013 không có quy định cụ thể và chi tiết về phương thức định giá đất và bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
Luật Đất đai 2024 đã sửa đổi quy trình định giá đất và bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, tạo ra một cơ chế công khai, minh bạch, hợp lý hơn. Đặc biệt, sẽ có một cơ chế giá đất thị trường rõ ràng hơn, giúp tăng tính công bằng trong việc xác định giá đất và bảo vệ quyền lợi của người dân bị thu hồi đất.
2.4. Quản Lý Đất Đai Công và Đất Nông Nghiệp
Luật Đất đai 2013 không đưa ra những quy định rõ ràng về việc quản lý đất đai công và đất nông nghiệp. Điều này đã tạo ra nhiều vấn đề trong việc quản lý các loại đất này, đặc biệt là trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Luật Đất đai 2024 sẽ có các quy định chặt chẽ hơn đối với việc quản lý đất công và đất nông nghiệp. Các quy trình chuyển nhượng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất công sẽ minh bạch và kiểm soát chặt chẽ hơn, tránh tình trạng lãng phí tài nguyên đất đai.
3. Quyền Lợi Của Người Dân Trong Luật Đất đai 2024
Một trong những điểm nổi bật của Luật Đất đai 2024 là việc tăng cường bảo vệ quyền lợi của người dân, đặc biệt là trong các trường hợp Nhà nước thu hồi đất. Người dân sẽ được bảo vệ quyền lợi tốt hơn thông qua các quy định rõ ràng về bồi thường và hỗ trợ tái định cư.
Ngoài ra, luật cũng mở rộng quyền sử dụng đất cho các tổ chức, doanh nghiệp và hộ gia đình từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư, phát triển sản xuất nông nghiệp và đô thị hóa.
Sự thay đổi từ Luật Đất đai 2013 sang Luật Đất đai 2024 thể hiện rõ sự cải cách trong công tác quản lý đất đai nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế. Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất tạo ra môi trường minh bạch hơn trong giao dịch đất đai. Những cải cách trong quy hoạch, bồi thường đất đai, các quy trình hành chính sẽ giúp người dân với doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc sử dụng đất thực hiện các quyền lợi liên quan đến đất đai.
Dù Luật Đất đai 2024 vẫn còn nhiều vấn đề cần được hoàn thiện và áp dụng trong thực tế nhưng những thay đổi này đã thể hiện quyết tâm lớn của Nhà nước trong xây dựng một hệ thống quản lý đất đai minh bạch, công bằng hiệu quả hơn.
Tag: so sánh luật đất đai 2013 và 2024