Bộ Luật Dân Sự 2015 (Số 91/2015/QH13) là một trong những văn bản pháp lý quan trọng. Điều chỉnh các quan hệ dân sự giữa các cá nhân với tổ chức tại Việt Nam. Bộ luật này giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp đồng thời thiết lập các nghĩa vụ giữa các bên trong các giao dịch dân sự. Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu một số điều luật quan trọng trong Bộ Luật Dân Sự 2015 bao gồm các quy định về quyền sở hữu tài sản, hợp đồng, di chúc, các vấn đề liên quan đến quyền lợi nghĩa vụ của các bên tham gia quan hệ pháp luật dân sự.
1. Điều 644 Bộ Luật Dân Sự 2015: Quyền sở hữu tài sản
Điều 644 trong Bộ Luật Dân Sự 2015 quy định về quyền sở hữu tài sản của cá nhân lẫn tổ chức. Theo đó quyền sở hữu tài sản không chỉ bao gồm quyền chiếm hữu, sử dụng mà còn quyền định đoạt tài sản theo pháp luật. Điều này có nghĩa là chủ sở hữu tài sản có quyền tự do quyết định về tài sản của mình bao gồm quyền bán, cho thuê, cho mượn hay chuyển nhượng tài sản. Tuy nhiên, quyền sở hữu này phải tuân thủ theo các quy định của pháp luật hiện hành, đặc biệt đối với tài sản có giá trị đặc biệt như đất đai hay bất động sản.
2. Điều 117 Bộ Luật Dân Sự 2015: Quyền nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng
Điều 117 quy định về quyền nghĩa vụ của các bên trong một hợp đồng dân sự. Khi tham gia vào một hợp đồng các bên có quyền yêu cầu thực hiện đúng các nghĩa vụ đã thỏa thuận, cũng như quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu hợp đồng bị vi phạm. Đồng thời, các bên có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng một cách trung thực đúng hạn. Giúp đảm bảo tính minh bạch công bằng trong các giao dịch dân sự, giảm thiểu rủi ro cho các bên tham gia hợp đồng.
3. Điều 651 Bộ Luật Dân Sự 2015: Hợp đồng vô hiệu
Theo Điều 651 một hợp đồng có thể bị vô hiệu nếu không đáp ứng các yêu cầu về hình thức hoặc nội dung theo quy định của pháp luật. Một hợp đồng cũng có thể bị tuyên bố vô hiệu khi có sự vi phạm nghiêm trọng về quyền lợi của một bên hoặc khi một bên không có đầy đủ năng lực hành vi dân sự khi tham gia ký kết hợp đồng. Trong trường hợp hợp đồng vô hiệu, các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận được từ giao dịch, nếu không thể hoàn trả thì phải bồi thường thiệt hại.
4. Điều 74 Bộ Luật Dân Sự 2015: Quyền sở hữu đối với tài sản chung của vợ chồng
Điều 74 của Bộ Luật Dân Sự 2015 quy định về quyền sở hữu tài sản chung của vợ chồng. Tài sản chung của vợ chồng bao gồm tài sản tạo ra trong thời kỳ hôn nhân, trừ những tài sản riêng biệt được xác định rõ ràng từ trước khi kết hôn hay những tài sản nhận được thừa kế, quà tặng từ bên ngoài. Các quyền nghĩa vụ đối với tài sản chung phải được thống nhất giữa hai vợ chồng nếu có tranh chấp sẽ giải quyết theo pháp luật.
5. Điều 468 Bộ Luật Dân Sự 2015: Quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ dân sự
Điều 468 quy định về quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ dân sự. Trong bất kỳ giao dịch dân sự nào, bên có quyền có thể yêu cầu bên có nghĩa vụ thực hiện nghĩa vụ đã thỏa thuận, yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu nghĩa vụ không được thực hiện. Điều này đảm bảo các quyền lợi hợp pháp của bên yêu cầu không bị xâm phạm với cả mọi nghĩa vụ đều được thực thi đúng theo thỏa thuận.
6. Điều 652 Bộ Luật Dân Sự 2015: Di chúc không có hiệu lực
Điều 652 quy định những trường hợp di chúc không có hiệu lực. Di chúc có thể bị vô hiệu nếu không đáp ứng đủ các yêu cầu về hình thức nếu người lập di chúc không có đầy đủ năng lực hành vi dân sự khi lập di chúc khi có sự lừa dối, ép buộc trong quá trình lập di chúc. Việc di chúc không có hiệu lực sẽ dẫn đến việc chia tài sản theo di chúc hoặc pháp luật theo quy định.
7. Điều 123 Bộ Luật Dân Sự 2015: Đơn phương chấm dứt hợp đồng
Điều 123 quy định về việc một bên có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng dân sự trong trường hợp bên kia vi phạm nghiêm trọng các điều khoản của hợp đồng. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của bên bị vi phạm đảm bảo tính công bằng trong quan hệ hợp đồng.
8. Điều 129 Bộ Luật Dân Sự 2015: Quyền nghĩa vụ của bên bán trong hợp đồng mua bán tài sản
Điều 129 quy định về quyền nghĩa vụ của bên bán trong hợp đồng mua bán tài sản. Bên bán có nghĩa vụ giao tài sản đúng chất lượng, số lượng với thời gian đã thỏa thuận trong hợp đồng. Nếu bên bán không thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của mình, bên mua có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại hay yêu cầu thực hiện hợp đồng.
9. Điều 175 Bộ Luật Dân Sự 2015: Hợp đồng thuê tài sản
Điều 175 quy định các vấn đề liên quan đến hợp đồng thuê tài sản. Trong hợp đồng thuê tài sản thì bên cho thuê phải đảm bảo tài sản cho thuê có đủ điều kiện sử dụng mà không bị cản trở trong suốt thời gian thuê. Bên thuê có nghĩa vụ trả tiền thuê đúng hạn, sử dụng tài sản thuê theo đúng mục đích đã thỏa thuận.
10. Điều 328 Bộ Luật Dân Sự 2015: Giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản
Điều 328 quy định về các giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, yêu cầu các giao dịch này phải được lập bằng văn bản, đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để hợp đồng có hiệu lực pháp lý. Đây là một yêu cầu quan trọng để đảm bảo các giao dịch về bất động sản được thực hiện hợp pháp không xảy ra tranh chấp.
Các điều luật trong Bộ Luật Dân Sự 2015 quy định rất cụ thể về quyền nghĩa vụ của các cá nhân với tổ chức trong các quan hệ dân sự. Hiểu rõ với áp dụng đúng các điều khoản này sẽ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia giao dịch đảm bảo sự công bằng trong các quan hệ pháp lý. Bộ luật này đóng vai trò quan trọng trong xây dựng một xã hội văn minh pháp lý, nơi mà mọi người đều có quyền nghĩa vụ được bảo vệ theo pháp luật.