Chạy marathon không chỉ là một hoạt động thể thao còn là phong trào rèn luyện sức khỏe xây dựng lối sống tích cực kết nối cộng đồng. Tại Việt Nam những năm gần đây các giải chạy marathon diễn ra ngày càng nhiều thu hút đông đảo người tham gia thuộc mọi lứa tuổi tuy nhiên để giải chạy được tổ chức thành công an toàn đúng quy định cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp lý với nguyên tắc chuyên môn. Bài viết này sẽ giúp người đọc hiểu rõ về luật chạy marathon cùng những điều cần biết khi tổ chức hay tham dự một giải chạy hợp lệ.
Quy định pháp lý khi tổ chức giải chạy marathon
Mỗi giải chạy đều phải tổ chức theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Trước tiên đơn vị tổ chức cần xin phép cơ quan có thẩm quyền tại địa phương như ủy ban nhân dân, sở Văn hóa Thể thao Du lịch hoặc các phòng chuyên trách về thể dục thể thao. Hồ sơ xin phép cần trình bày chi tiết kế hoạch tổ chức, điều lệ giải, cung đường chạy, phương án đảm bảo an toàn, nhân sự y tế cả cứu hộ với phân luồng giao thông.
Thời gian nộp hồ sơ xin phép thường phải thực hiện trước ngày tổ chức ít nhất từ hai đến ba tháng. Trong quá trình thẩm định cơ quan quản lý có thể yêu cầu điều chỉnh kế hoạch để đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế địa phương. Nếu tổ chức giải chạy mà không có giấy phép thì đơn vị tổ chức có thể bị xử phạt hành chính đình chỉ hoạt động sự kiện.
Ngoài ra tùy theo quy mô giải chạy ban tổ chức còn cần làm việc với các đơn vị công an, y tế, giao thông, chính quyền địa phương và các đơn vị liên quan khác nhằm đảm bảo an toàn trật tự xử lý kịp thời các tình huống khẩn cấp.
Nguyên tắc xây dựng điều lệ giải
Mỗi giải marathon đều phải có điều lệ giải riêng thể hiện các nội dung cơ bản như tên gọi giải, mục đích, đối tượng tham gia, các cự ly thi đấu, thời gian và địa điểm tổ chức, cơ cấu giải thưởng quy định kỹ thuật và các điều khoản về an toàn.
Điều lệ giải phải nêu rõ quy định về độ tuổi tham dự cho từng cự ly mà thông thường cự ly marathon 42 km yêu cầu vận động viên từ 18 tuổi trở lên. Cự ly bán marathon 21 km thường dành cho người từ 16 tuổi trở lên. Các cự ly ngắn như 5 km hoặc 10 km có thể mở rộng cho người từ 12 tuổi hay nhỏ hơn nếu có sự giám sát của phụ huynh.
Bên cạnh đó điều lệ cần quy định rõ về cách thức đăng ký nhận BIB sử dụng chip đo thời gian với cách tính thành tích cùng giới hạn thời gian hoàn thành với hình thức xử lý vi phạm. Những hành vi gian lận như chạy tắt đổi BIB sử dụng chip của người khác hay dùng thiết bị hỗ trợ không được phép đều sẽ bị loại khỏi giải có thể bị cấm tham dự các sự kiện sau.
Hệ thống chip điện tử và số BIB
Trong các giải marathon hiện đại thì việc sử dụng chip điện tử với số BIB là yêu cầu bắt buộc để đo chính xác thành tích từng vận động viên. Chip thường được gắn ở mặt sau của số BIB hay đeo riêng dưới dạng vòng chân. Hệ thống sẽ tự động ghi nhận thời gian xuất phát, thời gian về đích với thời gian tại các điểm kiểm tra dọc cung đường.
Vận động viên bắt buộc phải gắn chip đúng vị trí quy định không che khuất hay thay đổi số BIB. Trong trường hợp mất chip hay không ghi nhận được dữ liệu vận động viên có thể không được công nhận thành tích chính thức do đó nhận biết với tuân thủ quy định về chip với BIB là điều quan trọng để đảm bảo quyền lợi khi tham dự giải.
Đảm bảo an toàn giao thông với y tế
An toàn giao thông và y tế là hai yếu tố bắt buộc trong mọi giải chạy. Ban tổ chức cần phối hợp với lực lượng chức năng để phong tỏa tạm thời các tuyến đường liên quan bố trí người hướng dẫn giao thông cung cấp biển báo phù hợp để đảm bảo an toàn cho người chạy và người dân.
Về mặt y tế phải có đội ngũ y bác sĩ túc trực tại điểm xuất phát dọc đường chạy và tại đích. Các trạm y tế lưu động, xe cứu thương và nhân viên sơ cứu cần sẵn sàng xử lý mọi tình huống như chuột rút hay chấn thương hay mất nước hay các tình huống nghiêm trọng như ngất xỉu hay sốc nhiệt. Đặc biệt với các giải tổ chức trong thời tiết nắng nóng hoặc cung đường nhiều dốc cùng công tác y tế cần được chuẩn bị kỹ lưỡng hơn nữa.
Ban tổ chức cũng nên yêu cầu vận động viên khai báo tình trạng sức khỏe khi đăng ký khuyến khích người tham gia kiểm tra y tế trước ngày thi đấu. Những người có tiền sử bệnh tim mạch huyết áp cao hay từng có chấn thương nặng nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tham gia cự ly dài.
Hình thức xử lý vi phạm khiếu nại
Để đảm bảo tính công bằng giải marathon nào cũng cần có quy định rõ ràng về xử lý vi phạm tiếp nhận khiếu nại. Vận động viên có thể bị loại nếu vi phạm một trong các quy định như không chạy đúng đường bỏ qua điểm kiểm tra không đeo số BIB hay sử dụng thiết bị trợ lực không được phép hay gây nguy hiểm cho người khác.
Mọi khiếu nại phải được gửi về ban tổ chức bằng văn bản hoặc email trong thời gian quy định sau khi kết thúc cuộc thi tùy theo mức độ nghiêm trọng ban tổ chức sẽ xem xét bằng chứng như hình ảnh camera hay dữ liệu chip hay báo cáo của trọng tài để đưa ra quyết định cuối cùng.
Ý nghĩa với trách nhiệm cộng đồng
Luật chạy marathon không chỉ giúp chuẩn hóa hoạt động thi đấu còn nâng cao ý thức chấp hành quy định của cộng đồng yêu chạy bộ. Người tham gia cần hiểu rằng chạy bộ không chỉ là thử thách cá nhân còn là một phần của sự kiện tập thể tuân thủ kỷ luật tôn trọng đối thủ giữ gìn môi trường hỗ trợ nhau trên đường chạy là những giá trị làm nên thành công thực sự của một giải marathon.
Cộng đồng chạy bộ tại Việt Nam đang phát triển nhanh chóng cùng với sự lan tỏa của tinh thần thể thao tích cực khiến cho nắm rõ thực hiện đúng các quy định luật pháp sẽ góp phần xây dựng một phong trào bền vững chuyên nghiệp giàu tính nhân văn.
Luật chạy marathon tại Việt Nam là hệ thống các quy định hướng đến sự an toàn minh bạch công bằng trong mỗi giải chạy mà tổ chức tham dự giải không chỉ đơn thuần là hoạt động thể chất còn là cam kết tôn trọng luật pháp góp phần xây dựng hình ảnh đẹp cho thể thao phong trào.