Phát cầu là một trong những kỹ thuật cơ bản nhưng lại có vai trò vô cùng quan trọng trong môn thể thao tennis. Một cú phát cầu tốt không chỉ giúp người chơi kiểm soát thế trận còn có thể mang lại điểm số nhanh chóng tuy nhiên để thực hiện một cú phát đúng luật hiệu quả người chơi cần nắm vững các quy định cụ thể về vị trí, kỹ thuật, thời gian cũng như sự khác biệt giữa phát cầu trong thi đấu đơn và đôi. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ luật phát cầu trong tennis đặc biệt là những điểm cần lưu ý khi thi đấu đánh đôi.
Những quy định cơ bản về phát cầu
Khi thực hiện cú phát cầu người chơi cần đứng đúng vị trí phía sau đường biên cuối của sân. Cụ thể bàn chân không được chạm vào vạch hay bước vào trong sân cho đến khi bóng rời khỏi vợt chính là nguyên tắc bắt buộc nhằm bảo đảm tính công bằng cho mọi người chơi.
Mỗi điểm đều bắt đầu bằng cú phát từ phía bên phải sân sau đó luân phiên giữa hai bên. Người phát cầu phải tung bóng lên không trung rồi đánh trước khi bóng chạm đất. Cú phát được xem là hợp lệ khi bóng đi qua lưới rơi vào ô phát cầu chéo phía bên kia sân. Nếu bóng rơi ra ngoài ô quy định hay chạm vào lưới rồi rơi sai vị trí được coi là lỗi phát.
Người phát cầu có hai cơ hội cho mỗi lượt phát. Nếu cả hai lần đều vi phạm quy định thì đối thủ sẽ được tính điểm trực tiếp được gọi là lỗi kép tuy nhiên nếu cú phát đầu tiên chạm vào lưới nhưng bóng vẫn rơi đúng ô quy định người phát được phép phát lại mà không tính là lỗi.
Thời gian phát cầu với nhịp độ trận đấu
Trong các giải đấu chuyên nghiệp thời gian giữa các lần phát được quy định nghiêm ngặt. Người phát cầu phải thực hiện cú phát trong vòng 25 giây kể từ khi kết thúc điểm trước đó giúp duy trì nhịp độ trận đấu tránh tình trạng kéo dài không cần thiết tạo lợi thế không công bằng.
Kiểm soát thời gian được thực hiện bằng đồng hồ bấm giờ hoặc hệ thống đếm thời gian điện tử. Nếu người chơi vượt quá thời gian quy định họ có thể bị cảnh cáo hay trừ điểm tùy theo mức độ vi phạm với quy định của giải đấu.
Những lỗi thường gặp khi phát cầu
Một trong những lỗi phổ biến nhất là lỗi chân xảy ra khi người chơi dẫm lên vạch hay bước vào trong sân trước khi đánh bóng cho nên dù chỉ là một chuyển động nhỏ nhưng vẫn bị tính là vi phạm nếu được trọng tài hay hệ thống điện tử phát hiện.
Một lỗi khác là tung bóng không đúng kỹ thuật còn nếu bóng không được tung thẳng hay quá thấp người phát có thể đánh trượt hay đưa bóng sai hướng ảnh hưởng trực tiếp đến tính chính xác hiệu quả của cú phát.
Cũng có trường hợp người chơi phát bóng quá nhanh hay quá chậm so với thời gian quy định dù lỗi này thường chỉ xảy ra trong các giải chuyên nghiệp nhưng vẫn cần lưu ý để đảm bảo tuân thủ luật.
Sự khác biệt khi phát cầu trong thi đấu đôi
So với đánh đơn phát cầu trong thi đấu đôi có một số điểm khác biệt đáng chú ý. Đầu tiên là phạm vi sân rộng hơn bao gồm cả phần lề hai bên đồng nghĩa với ô phát cầu trong đôi sẽ rộng hơn tạo điều kiện để người phát có nhiều lựa chọn hơn về hướng bóng.
Thứ hai là luân phiên phát cầu giữa hai người trong một đội. Trong một set mỗi thành viên sẽ thay nhau thực hiện phát cầu ở các game khác nhau. Ví dụ nếu người thứ nhất phát ở game đầu người thứ hai sẽ phát ở game thứ ba cứ thế luân phiên đòi hỏi cả hai phải có khả năng phát cầu tương đối đồng đều để không tạo ra điểm yếu cho đội.
Ngoài ra trong đánh đôi người chơi ở vị trí trên lưới thường đóng vai trò quyết định trong chặn kết thúc điểm. Vì vậy cú phát cầu cần được thực hiện sao cho tạo điều kiện thuận lợi để đồng đội trên lưới có thể can thiệp tấn công ngay từ pha bóng đầu tiên.
Một lưu ý đặc biệt là khi đỡ cầu trong đánh đôi chỉ người đứng ở phần sân đối diện với ô phát cầu mới được quyền trả bóng. Nếu người còn lại can thiệp vào cú phát đầu tiên đó sẽ bị tính là lỗi giúp bảo đảm tính công bằng chiến thuật rõ ràng trong thi đấu đôi.
Chiến thuật phát cầu hiệu quả
Không chỉ đơn thuần là đưa bóng vào sân rồi phát cầu còn là một phần quan trọng trong chiến thuật thi đấu. Một cú phát mạnh về phía cuối sân có thể đẩy đối thủ lùi sâu tạo điều kiện để tấn công ở pha bóng tiếp theo. Ngược lại cú phát xoáy hay cắt sát lưới khiến đối phương khó phán đoán xử lý.
Trong đánh đôi phát cầu chéo về góc ngoài sẽ kéo đối phương ra xa mở rộng khoảng trống ở trung tâm. Khi đó đồng đội trên lưới có thể tận dụng để chặn với dứt điểm. Một số đội còn sử dụng chiến thuật thay đổi vị trí đứng hay tín hiệu tay để phối hợp nhịp nhàng giữa người phát và người chắn lưới.
Dù chiến thuật nào đi nữa điều quan trọng là phải phát đúng luật. Một cú phát vi phạm sẽ mất điểm ngay lập tức ảnh hưởng đến tâm lý thi đấu. Vì vậy luyện tập thường xuyên hiểu rõ luật với làm chủ kỹ thuật là điều không thể thiếu nếu muốn phát cầu hiệu quả.
Phát cầu không chỉ là kỹ thuật bắt đầu trận đấu còn là một phần quan trọng trong chiến thuật tổng thể của người chơi tennis. Dù thi đấu đơn hay đôi thì hiểu với tuân thủ đúng luật phát cầu sẽ giúp người chơi tránh mất điểm oan giữ được nhịp thi đấu ổn định. Trong bối cảnh thể thao ngày càng chuyên nghiệp một cú phát chuẩn xác đúng kỹ thuật đúng luật sẽ là lợi thế lớn trên con đường chinh phục chiến thắng. Đối với người chơi phong trào nắm vững luật cũng là cách để tận hưởng trọn vẹn niềm vui của mỗi trận đấu góp phần xây dựng môi trường thi đấu công bằng lành mạnh.