Ngày 16/6/2022 Quốc hội chính thức thông qua Luật Kinh doanh Bảo hiểm số 08/2022/QH15. Có hiệu lực từ ngày 1/1/2023 thay thế toàn bộ Luật Kinh doanh Bảo hiểm năm 2000 cùng các lần sửa đổi bổ sung trước đó. Đây là một bước tiến lớn nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động bảo hiểm trong bối cảnh thị trường ngày càng mở rộng yêu cầu quản lý ngày càng cao.
Với 7 chương và 157 điều luật mới không chỉ điều chỉnh toàn diện các hoạt động kinh doanh bảo hiểm còn định hướng phát triển thị trường theo hướng minh bạch, hiện đại phù hợp với thông lệ quốc tế.
Cấu trúc của Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2022
Luật được chia thành 7 chương chính
-
Chương I Những quy định chung
-
Chương II Doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài tại Việt Nam, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô
-
Chương III Đại lý bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm
-
Chương IV Hợp đồng bảo hiểm
-
Chương V Tài chính, hạch toán kế toán và báo cáo tài chính
-
Chương VI Quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh bảo hiểm
-
Chương VII Điều khoản thi hành
Việc sắp xếp theo cấu trúc logic như trên giúp cho người đọc đặc biệt là doanh nghiệp và cá nhân tham gia bảo hiểm dễ dàng tra cứu áp dụng.
Những điểm mới nổi bật của Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2022
Mở rộng phân loại hợp đồng bảo hiểm
Luật mới phân loại hợp đồng bảo hiểm thành năm nhóm cụ thể bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm tài sản, bảo hiểm thiệt hại và bảo hiểm trách nhiệm. Là bước cải tiến rõ rệt so với quy định cũ vốn chỉ có ba nhóm cơ bản. Việc phân loại chi tiết hơn giúp doanh nghiệp dễ dàng thiết kế sản phẩm phù hợp với nhu cầu người tiêu dùng và quản lý nhà nước hiệu quả hơn.
Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin
Luật quy định rõ ràng về việc doanh nghiệp bảo hiểm phải đầu tư và vận hành hệ thống công nghệ thông tin phù hợp. Điều này không chỉ giúp cải thiện năng lực vận hành còn tạo điều kiện cho việc phát triển các sản phẩm bảo hiểm số, giao dịch trực tuyến, quản lý dữ liệu một cách chính xác, minh bạch.
Bãi bỏ Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm
Một thay đổi lớn là việc chính thức bãi bỏ Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm kể từ ngày Luật có hiệu lực. Doanh nghiệp sẽ không còn phải trích nộp quỹ này, điều có thể giúp giảm bớt chi phí hoạt động. Tuy nhiên điều này cũng đặt ra thách thức trong việc bảo vệ quyền lợi người tham gia bảo hiểm, đặc biệt trong trường hợp doanh nghiệp mất khả năng thanh toán.
Hạn chế đầu tư vào bất động sản
Từ ngày 1/1/2028 các doanh nghiệp bảo hiểm không được phép kinh doanh bất động sản, trừ một số trường hợp như đầu tư gián tiếp qua cổ phiếu hoặc quỹ đầu tư. Quy định này nhằm giảm thiểu rủi ro tài chính và đảm bảo nguồn vốn của doanh nghiệp được sử dụng một cách an toàn hơn.
Cho phép bán bảo hiểm trực tuyến
Luật mới chính thức công nhận việc cung cấp sản phẩm bảo hiểm qua môi trường mạng. Điều này phản ánh xu hướng số hóa dịch vụ tài chính nói chung và bảo hiểm nói riêng, đồng thời tạo điều kiện cho khách hàng tiếp cận sản phẩm bảo hiểm thuận tiện nhanh chóng.
Bổ sung nội dung bắt buộc của hợp đồng bảo hiểm
Luật yêu cầu hợp đồng bảo hiểm phải có đầy đủ các thông tin như bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm, người thụ hưởng, phạm vi bảo hiểm, quyền lợi bảo hiểm, mức phí, phương thức thanh toán và bồi thường… Việc quy định rõ ràng giúp bảo vệ quyền lợi các bên và giảm thiểu tranh chấp.
Làm rõ các trường hợp hợp đồng bảo hiểm vô hiệu
Một hợp đồng bảo hiểm sẽ bị coi là vô hiệu nếu không có đối tượng bảo hiểm, bên mua không có quyền lợi bảo hiểm, biết sự kiện bảo hiểm đã xảy ra nhưng vẫn giao kết hợp đồng. Những quy định này giúp minh bạch hóa thị trường và nâng cao trách nhiệm pháp lý của các bên.
Nới rộng quyền đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài
Luật mới cho phép nhà đầu tư nước ngoài sở hữu đến 100% vốn điều lệ trong doanh nghiệp bảo hiểm, phù hợp với cam kết hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Điều này được kỳ vọng sẽ thu hút thêm dòng vốn ngoại và kinh nghiệm quản lý quốc tế vào thị trường bảo hiểm trong nước.
Tác động đối với thị trường và doanh nghiệp
Việc ban hành Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2022 mang lại nhiều tác động tích cực. Trước hết nó tạo ra khung pháp lý hiện đại phù hợp với bối cảnh hội nhập. Các doanh nghiệp sẽ phải nâng cấp hệ thống quản trị, tuân thủ nghiêm ngặt hơn các quy định về tài chính và sản phẩm.
Mặt khác người tiêu dùng được hưởng lợi từ việc hợp đồng minh bạch hơn, sản phẩm bảo hiểm đa dạng và dễ tiếp cận hơn. Đồng thời việc bảo vệ quyền lợi người tham gia bảo hiểm cũng được tăng cường thông qua các quy định rõ ràng về nghĩa vụ và trách nhiệm của các bên.
Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2022 là một bước tiến lớn trong hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo hiểm tại Việt Nam. Với nhiều điểm mới quan trọng cho nên luật không chỉ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường bảo hiểm. Các doanh nghiệp cần nhanh chóng thích nghi với cập nhật hệ thống vận hành cùng sản phẩm để đáp ứng yêu cầu mới. Trong khi người dân nên nắm rõ các quyền lợi với nghĩa vụ khi tham gia bảo hiểm trong giai đoạn chuyển đổi này.