Để Luật Tố cáo có thể áp dụng phù hợp với thực tiễn, nhiều văn bản dưới luật được ban hành nhằm bổ sung chi tiết về quy trình tiếp nhận, xác minh, bảo vệ người tố cáo và về trách nhiệm xử lý tố cáo. Trong đó nổi bật là Nghị định 31 năm 2019 cùng các thông tư do Chính phủ và Thanh tra Chính phủ ban hành.
Nghị định 31 năm 2019 hướng dẫn thi hành Luật Tố cáo
Nghị định này ban hành tháng 4 năm 2019 và có hiệu lực từ cuối tháng 5 cùng năm Nghị định cụ thể hóa quy trình tiếp nhận tố cáo rút tố cáo xử lý tố cáo quá hạn công khai kết luận tố cáo và bảo vệ người tố cáo Nghị định còn nêu rõ trách nhiệm kỷ luật nếu có cán bộ giải quyết tố cáo vi phạm quy định.
Đây là văn bản hướng dẫn quan trọng nhất cho Luật Tố cáo được xem như cơ sở thực thi đầy đủ các quy định của luật một cách thống nhất trên toàn quốc.
Thông tư 05 năm 2021 quy trình xử lý đơn tố cáo
Đây là văn bản do Thanh tra Chính phủ ban hành Thông tư quy định chi tiết nội dung một đơn tố cáo gồm chữ viết ký tên họ tên địa chỉ và nội dung tô cáo cùng tài liệu chứng cứ đi kèm Thông tư cũng mô tả cách phân loại đơn tiếp nhận phân loại đơn nhiều nội dung chuyển đơn tố cáo nếu sai thẩm quyền và quy định về bảo mật thông tin người viết đơn.
Thông tư có hiệu lực từ giữa tháng 11 năm 2021 và thay thế thời điểm đó cho thông tư cũ năm 2014.
Thông tư liên quan khác
Các cơ quan chuyên ngành cũng có quy định riêng về tố cáo trong phạm vi của họ Thử vi du như thông tư của Thanh tra Tòa án về tố cáo trong quá trình giải quyết vụ án dân sự thông tư của ngành thi hành án dân sự Nội dung cơ bản tập trung vào quy trình tiếp nhận tố cáo tại cơ quan tòa án hoặc thi hành án.
Mối quan hệ giữa các văn bản
Khi tố cáo hành vi vi phạm pháp luật công dân cần thực hiện theo Luật Tố cáo hợp nhất năm 2020 Nghị định 31 và Thông tư 05 cung cấp hướng dẫn chi tiết về trình tự tiếp nhận xác minh bảo mật và xử lý tố cáo ngoài ra nếu tố cáo xảy ra trong hoạt động tòa án thi hành án thì áp dụng thêm các thông tư chuyên ngành.
Những điểm cần lưu ý khi áp dụng
-
Đơn tố cáo phải đúng mẫu kèm chữ ký và địa chỉ rõ ràng
-
Nếu nội dung tố cáo không thuộc thẩm quyền đơn vị tiếp nhận phải chuyển đúng nơi giải quyết trong thời ngắn nhất
-
Thông tin cá nhân người tố cáo phải bí mật theo luật
-
Người tố cáo có thể yêu cầu rút tố cáo tuy nhiên nếu nội dung nghiêm trọng cơ quan vẫn phải tiếp tục xác minh
-
Các mẫu phiếu về thụ lý hướng dẫn chuyển đơn được ban hành kèm Thông tư
-
Việc lưu trữ đơn tố cáo đầy đủ là trách nhiệm của cơ quan tiếp nhận theo quy định văn bản hướng dẫn
Kết quả đạt được khi áp dụng nghiêm chỉnh
Nhờ có hệ thống văn bản hướng dẫn cụ thể, công tác xử lý tố cáo diễn ra nhanh hơn và bài bản hơn
Công dân có thể dễ dàng thực hiện quyền tố cáo đúng chuẩn
Cơ quan nhà nước có cơ sở pháp lý để bảo vệ người tố cáo và xử lý cán bộ vi phạm trong quá trình giải quyết tố cáo
Việc công khai kết luận tố cáo và báo cáo kết quả làm tăng tính minh bạch trong hoạt động giải quyết tố cáo
Một số khuyến nghị thực tiễn
-
Cơ quan nhà nước cần phổ biến mẫu đơn tố cáo và quy trình tiếp nhận tới người dân
-
Nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ tiếp nhận nhằm rút ngắn thời gian chuyển đơn đúng nơi
-
Xây dựng quy trình bảo vệ người tố cáo khi bị đe dọa trù dập
-
Cập nhật chuẩn bị thông tư hướng dẫn thêm về tố cáo tập thể hoặc tố cáo trong doanh nghiệp
Luật Tố cáo là nền tảng pháp lý quan trọng để người dân tố cáo hành vi vi phạm Luật tố cáo và các văn bản hướng dẫn như nghị định 31 và thông tư 05 giúp cụ thể hóa và đưa quy định vào thực thi một cách hiệu quả Văn bản hướng dẫn cung cấp khung pháp lý rõ ràng cho việc tiếp nhận và xử lý tố cáo tạo điều kiện thuận lợi cho cả người tố cáo và cơ quan chức năng Đồng thời giúp bảo vệ người tố cáo và tăng trách nhiệm của cán bộ.
Để thực thi tố cáo hiệu quả hơn cần tiếp tục cải thiện quy trình nghiệp vụ và nhân sự đồng thời đẩy mạnh công tác bảo vệ người tố cáo Thông qua việc hoàn thiện hệ thống hướng dẫn, quyền tố cáo của công dân sẽ trở thành công cụ mạnh mẽ hơn trong phòng chống bất chính và xây dựng nền hành chính liêm khiết hơn.