Cờ vua là một trò chơi chiến thuật lâu đời với những quy tắc rõ ràng lại phức tạp. Trong suốt trò chơi các người chơi phải sử dụng chiến thuật để đánh bại đối thủ, hiểu rõ các luật chơi sẽ giúp nâng cao khả năng chiến thắng. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết về một số luật quan trọng trong cờ vua từ việc còn lại một vua cho đến các quy định về chiếu tướng, phong hậu, những luật khác.
1. Luật Cờ Vua Khi Còn 1 Vua
Khi trong ván cờ chỉ còn lại một vua, trò chơi sẽ kết thúc ngay lập tức được tính là hòa (draw). Vì một vua không thể tấn công và cũng không thể bảo vệ chính mình khỏi các đòn tấn công của đối thủ. Thậm chí nếu một bên chỉ còn một vua thì không có cách nào để tạo ra một chiếu tướng hợp lệ, vì vậy không có cơ hội thắng cho bên còn lại.
2. Luật Hòa Cờ Trong Cờ Vua
Có nhiều tình huống dẫn đến hòa trong cờ vua bao gồm
-
Hòa theo thỏa thuận: Hai người chơi có thể thỏa thuận hòa khi cảm thấy không còn cơ hội thắng.
-
Không đủ quân: Nếu một bên không còn đủ quân để chiếu tướng (ví dụ chỉ còn lại một vua hoặc vua và một tượng, vua và một mã), trận đấu sẽ kết thúc hòa.
-
Hòa do chiếu tướng vô vọng: Nếu một bên bị chiếu tướng nhưng không thể tiếp tục trò chơi bằng bất kỳ cách nào (vì không còn quân, quân không thể di chuyển), trận đấu cũng kết thúc hòa.
-
Quy tắc 50 nước: Nếu trong 50 nước liên tiếp mà không có một quân nào bị bắt hoặc không có bất kỳ một nước đi chiếu tướng nào, người chơi có thể yêu cầu hòa.
3. Luật Chiếu Tướng Trong Cờ Vua
Chiếu tướng xảy ra khi vua của một người chơi bị tấn công trực tiếp bởi một quân cờ của đối thủ. Khi bị chiếu tướng, người chơi phải thực hiện một trong ba hành động để thoát khỏi tình trạng này
-
Di chuyển vua: Đưa vua ra khỏi vị trí bị tấn công.
-
Bắt quân tấn công: Dùng một quân khác để ăn quân đang chiếu tướng.
-
Chắn chiếu: Sử dụng quân cờ khác để chắn đòn chiếu cho vua.
Nếu không thực hiện được một trong các hành động trên, người chơi sẽ bị chiếu hết rồi thua cuộc.
4. Luật Cờ Vua Khi Chiếu Tướng, Cờ Phải Nói “Không”
Khi một người chơi bị chiếu tướng họ không chỉ cần phải thực hiện một nước đi hợp lệ để thoát khỏi tình trạng chiếu mà còn phải tuyên bố “không” hay “cờ không” nếu không có cách nào để thoát khỏi chiếu tướng. Trong nhiều trận đấu cờ vua chuyên nghiệp, điều này có thể được yêu cầu, nhưng trong cờ vua thường thì không cần phải nói ra khi bị chiếu tướng, chỉ cần thực hiện nước đi hợp lệ.
5. Luật Phong Hậu Trong Cờ Vua
Phong hậu là một quy tắc đặc biệt trong cờ vua, cho phép người chơi biến một quân tốt đạt đến hàng cuối cùng của đối thủ (hàng 8 đối với trắng, hàng 1 đối với đen) thành một quân cờ khác (thường là hậu, nhưng cũng có thể là mã, tượng hay xe). Quá trình này thường mang lại một lợi thế rất lớn cho người chơi, vì hậu là quân cờ mạnh nhất trong cờ vua.
6. Luật Nhập Thành Trong Cờ Vua
Nhập thành là một nước đi đặc biệt trong cờ vua, nơi vua với xe của một bên thay đổi vị trí với nhau. Mục đích của nhập thành là bảo vệ vua và đưa xe vào vị trí hoạt động tốt hơn. Có hai kiểu nhập thành
-
Nhập thành dài: Vua di chuyển sang vị trí c3 (hoặc c6 đối với bên đen) và xe sang vị trí d1 (hoặc d8 đối với bên đen).
-
Nhập thành ngắn: Vua di chuyển sang vị trí g1 (hoặc g8 đối với bên đen) và xe sang vị trí f1 (hoặc f8 đối với bên đen).
Tuy nhiên, việc nhập thành chỉ hợp lệ khi
-
Vua với xe chưa di chuyển.
-
Không có quân nào giữa vua và xe.
-
Vua không bị chiếu.
-
Vua không di chuyển qua vị trí chiếu.
7. Luật Bắt Tốt Qua Đường Trong Cờ Vua
Bắt tốt qua đường (en passant) là một quy tắc đặc biệt trong cờ vua, cho phép quân tốt bắt quân tốt đối phương ngay khi đối phương di chuyển quân tốt của họ hai ô từ vị trí ban đầu, quân tốt này đang nằm ngay cạnh quân tốt của mình. Bắt tốt qua đường chỉ có thể thực hiện ngay sau khi đối thủ di chuyển quân tốt hai ô mà không bị ngăn cản, nếu không thực hiện ngay thì cơ hội sẽ bị mất.
8. Luật Cờ Vua, Vua Có Ăn Được Vua Không
Vua không thể ăn vua trong cờ vua. Quy định này được áp dụng vì trong cờ vua, vua không bao giờ có thể vào một vị trí bị chiếu tướng. Vua không thể đối đầu trực tiếp với nhau để “ăn” nhau, vì nếu vậy thì một trong hai quân vua sẽ nằm trong tình trạng chiếu tướng. Vậy nên, trong suốt trò chơi, các quân vua luôn được yêu cầu tránh đứng cạnh nhau hay vào vị trí mà một trong các vua có thể chiếu tướng quân còn lại.
Cờ vua là một trò chơi chiến thuật đòi hỏi người chơi không chỉ biết cách di chuyển quân còn phải nắm vững các quy tắc và luật chơi. Hiểu rõ các luật cơ bản với quy định đặc biệt trong trò chơi như nhập thành, phong hậu hay bắt tốt qua đường sẽ giúp bạn cải thiện khả năng chơi đạt được những chiến thắng tuyệt vời. Hãy nhớ rằng cờ vua không chỉ là trò chơi về chiến thuật còn là sự kết hợp giữa tư duy logic với khả năng phán đoán đối thủ.