Luật Giáo dục số 43/2019/QH14 được Quốc hội khóa XIV thông qua ngày 14/6/2019 có hiệu lực từ ngày 01/7/2020 đánh dấu bước đổi mới quan trọng trong hệ thống giáo dục Việt Nam. Luật thay thế Luật Giáo dục 2005 cập nhật hoàn thiện các quy định để phù hợp với xu hướng phát triển giáo dục hiện đại với hội nhập quốc tế. Bài viết sẽ làm rõ các nội dung cơ bản của luật với giải thích các khái niệm quan trọng cùng vai trò của các quy định trong thực tế giáo dục.
1. Luật Giáo dục 2019 có hiệu lực từ ngày nào
Luật Giáo dục số 43/2019/QH14 được Quốc hội thông qua ngày 14/6/2019 có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2020. Từ thời điểm này luật chính thức thay thế Luật Giáo dục 2005, tạo ra hành lang pháp lý mới cho giáo dục Việt Nam.
2. Luật Giáo dục 2019 là văn bản thuộc loại nào
Luật Giáo dục 2019 là văn bản luật do Quốc hội ban hành, thuộc hệ thống pháp luật Việt Nam. Là văn bản pháp lý cao nhất quy định chung về giáo dục, có hiệu lực bắt buộc áp dụng trên toàn quốc.
3. Nội dung cơ bản của Luật Giáo dục 2019
Luật gồm 9 chương với 115 điều, bao quát toàn diện các vấn đề về giáo dục như mục tiêu, nguyên tắc, hệ thống giáo dục quốc dân, quyền nghĩa vụ của người học, tổ chức quản lý giáo dục, chính sách giáo dục, đổi mới giáo dục, bảo đảm chất lượng cũng như tổ chức thực hiện.
Một số điểm nổi bật trong luật
-
Mục tiêu giáo dục: Phát triển con người toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, kỹ năng nghề nghiệp; đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa cùng hội nhập quốc tế.
-
Hệ thống giáo dục quốc dân: Bao gồm giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học, giáo dục thường xuyên, giáo dục đặc biệt, giáo dục người lớn.
-
Giáo dục bắt buộc: Mở rộng quy định rõ ràng về giáo dục bắt buộc (chi tiết bên dưới).
-
Đổi mới chương trình, sách giáo khoa: Tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục tự chủ trong phát triển chương trình.
-
Đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá: Áp dụng phương pháp đánh giá năng lực, chuẩn đầu ra.
-
Quản lý bảo đảm chất lượng: Củng cố các cơ quan quản lý cùng hệ thống đánh giá, kiểm định giáo dục.
4. Theo Luật Giáo dục 2019, giáo dục bắt buộc là gì
Theo khoản 2 Điều 3 Luật Giáo dục 2019
Giáo dục bắt buộc là loại hình giáo dục mà mọi công dân Việt Nam trong độ tuổi quy định phải tham gia, nhằm đảm bảo quyền được giáo dục cơ bản phát triển toàn diện. Thời gian giáo dục bắt buộc là 9 năm bao gồm cả giáo dục tiểu học với trung học cơ sở.
Giáo dục bắt buộc là nền tảng phát triển nhân lực cho xã hội đảm bảo mọi trẻ em đều được tiếp cận giáo dục cơ bản miễn phí.
5. Theo Luật Giáo dục 2019, giáo dục thường xuyên là gì
Điều 3 Luật Giáo dục 2019 định nghĩa
Giáo dục thường xuyên là hình thức giáo dục linh hoạt, đa dạng nhằm đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của công dân, giúp họ tiếp tục nâng cao trình độ, kỹ năng trong các giai đoạn khác nhau của cuộc đời.
Giáo dục thường xuyên có thể bao gồm các chương trình:
-
Học tập chuyển đổi từ giáo dục chính quy.
-
Đào tạo nghề.
-
Bồi dưỡng, cập nhật kiến thức.
-
Các chương trình giáo dục khác ngoài hệ thống giáo dục chính quy.
6. Theo Luật Giáo dục 2019, tín chỉ là gì
Khoản 10 Điều 3 định nghĩa:
Tín chỉ là đơn vị tính khối lượng học tập của người học trong một chương trình giáo dục, tương ứng với số giờ học lý thuyết, thực hành hay các hoạt động học tập khác do cơ sở giáo dục quy định.
Việc áp dụng hệ thống tín chỉ giúp tạo sự linh hoạt cho người học trong việc lựa chọn môn học, điều chỉnh thời gian học, dễ dàng chuyển đổi, công nhận kết quả học tập giữa các chương trình, cơ sở giáo dục.
7. Trong Luật Giáo dục 2019, chuẩn đầu ra là gì
Theo khoản 11 Điều 3:
Chuẩn đầu ra là mức kiến thức, kỹ năng với thái độ mà người học phải đạt được sau khi hoàn thành một chương trình đào tạo hay một giai đoạn học tập cụ thể.
Chuẩn đầu ra được xây dựng dựa trên yêu cầu thực tiễn của xã hội cùng thị trường lao động, giúp đảm bảo chất lượng đào tạo phù hợp với nhu cầu phát triển nguồn nhân lực.
8. Một số điểm đáng chú ý khác trong Luật Giáo dục 2019
-
Tự chủ, tự chịu trách nhiệm: Luật quy định rõ quyền tự chủ về tổ chức, nhân sự, tài chính, đào tạo cho các cơ sở giáo dục.
-
Quyền học tập bình đẳng: Đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục, không phân biệt giới tính, vùng miền, dân tộc, tôn giáo.
-
Phát triển giáo dục kỹ năng sống, giáo dục đạo đức: Nhấn mạnh tầm quan trọng của kỹ năng mềm, đạo đức, giá trị sống.
-
Hỗ trợ đặc biệt: Các chính sách dành cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, vùng sâu vùng xa.
-
Chính sách phát triển đội ngũ nhà giáo: Bồi dưỡng nâng cao trình độ, cải thiện điều kiện làm việc.
Luật Giáo dục số 43/2019/QH14 là bước tiến quan trọng trong công cuộc đổi mới toàn diện giáo dục Việt Nam. Hiểu rõ các nội dung cơ bản, khái niệm như giáo dục bắt buộc, giáo dục thường xuyên, tín chỉ, chuẩn đầu ra… sẽ giúp các nhà quản lý, nhà giáo, học sinh, sinh viên cùng toàn xã hội cùng nhau thực hiện hiệu quả các mục tiêu giáo dục góp phần phát triển đất nước bền vững.