Quy hoạch đô thị nông thôn luôn là một trong những lĩnh vực quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Tại Việt Nam quy hoạch không gian sống cùng với phát triển hạ tầng ngày càng chú trọng đặc biệt khi đô thị hóa diễn ra nhanh chóng. Mới đây Luật Quy hoạch đô thị nông thôn 2024 chính thức Quốc hội thông qua mở ra nhiều thay đổi quan trọng trong công tác quản lý phát triển không gian sống tại Việt Nam. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về những điểm mới nổi bật của luật cũng như ý nghĩa thực tiễn của nó trong phát triển đô thị nông thôn hiện nay.
Tổng Quan Về Luật Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn 2024
Luật Quy hoạch đô thị nông thôn năm 2024 thay thế hoàn toàn Luật Quy hoạch đô thị năm 2009. Luật xây dựng nhằm tạo ra một khung pháp lý thống nhất đồng bộ cho việc lập, thẩm định, phê duyệt rồi điều chỉnh quản lý quy hoạch không gian phát triển đô thị nông thôn. Cũng là bước tiến nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển đa dạng bền vững thích ứng với xu hướng đô thị hóa nhanh của Việt Nam.
Với 5 chương 59 điều Luật quy định rõ vai trò trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, nguyên tắc quy hoạch, quy trình xây dựng rà soát quy hoạch cũng như các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan. Đặc biệt luật hướng tới việc tích hợp chặt chẽ quy hoạch đô thị nông thôn thay vì phân tách như trước đây.
Những Điểm Mới Nổi Bật Của Luật Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn 2024
1. Hợp Nhất Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn
Trước đây quy hoạch đô thị nông thôn quản lý tách biệt dẫn đến sự thiếu đồng bộ từ đó khó khăn trong kết nối phát triển giữa các khu vực. Luật 2024 thay đổi hoàn toàn cách tiếp cận này khi hợp nhất quy hoạch đô thị nông thôn thành một hệ thống quy hoạch thống nhất.
Giúp đảm bảo tính liên kết không gian phát triển đồng bộ hạ tầng kỹ thuật xã hội đồng thời tối ưu hóa sử dụng đất đai nguồn lực phát triển. Đặc biệt quan trọng khi nhiều khu vực ngoại thành, nông thôn đang dần đô thị hóa hay quy hoạch phát triển mới.
2. Công Bố Quy Hoạch Minh Bạch, Công Khai
Luật quy định bắt buộc các quy hoạch đô thị nông thôn phải công bố công khai tại trụ sở cơ quan tổ chức lập quy hoạch đồng thời đăng tải trên cổng thông tin điện tử. Thời gian công bố quy hoạch không chậm quá 15 ngày kể từ ngày phê duyệt.
Nhằm tăng cường tính minh bạch giúp người dân cùng các bên liên quan dễ dàng tiếp cận thông tin quy hoạch với tham gia đóng góp ý kiến với cả giám sát thực hiện quy hoạch. Là bước tiến quan trọng giúp nâng cao trách nhiệm của cơ quan quản lý xây dựng sự đồng thuận xã hội trong phát triển đô thị nông thôn.
3. Bảo Vệ Môi Trường Là Yếu Tố Cốt Lõi Trong Quy Hoạch
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu với các áp lực môi trường gia tăng nên luật đã bổ sung nhiều quy định nhằm bảo vệ môi trường trong quá trình lập quy hoạch.
Luật yêu cầu đánh giá hiện trạng môi trường khu vực quy hoạch rồi cả dự báo các nguồn gây ô nhiễm thiết kế các giải pháp cụ thể nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên với sức khỏe cộng đồng. Là cơ sở pháp lý giúp nâng cao chất lượng sống đảm bảo phát triển bền vững không gian đô thị nông thôn.
4. Nguồn Lực, Kinh Phí Cho Hoạt Động Quy Hoạch
Một điểm mới đáng chú ý là Luật quy định rõ trách nhiệm của Nhà nước trong đảm bảo kinh phí thực hiện công tác quy hoạch. Kinh phí lấy từ ngân sách nhà nước phân bổ rõ ràng cho các địa phương cũng như đơn vị có chức năng lập quy hoạch.
Ngoài ra Luật cũng mở rộng các hình thức huy động nguồn lực hỗ trợ từ các tổ chức tới cả cá nhân trong lẫn ngoài nước từ đó tạo điều kiện thúc đẩy sự tham gia đa dạng trong công tác quy hoạch với nâng cao hiệu quả cùng tính thực tiễn của các dự án quy hoạch.
5. Quản Lý Nhà Nước Thống Nhất, Phân Cấp Rõ Ràng
Luật quy định Chính phủ là cơ quan quản lý nhà nước thống nhất về quy hoạch đô thị nông thôn trên phạm vi toàn quốc. Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ đầu mối phối hợp với các bộ ngành liên quan trong công tác quản lý, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát thực hiện quy hoạch.
Ở cấp địa phương ủy ban nhân dân các cấp chịu trách nhiệm thực hiện quản lý quy hoạch trong phạm vi địa phương mình đảm bảo sự phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của từng vùng từng địa phương.
Ý Nghĩa Thực Tiễn Của Luật Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn 2024
Luật Quy hoạch đô thị nông thôn 2024 không chỉ là bước tiến về mặt pháp lý mà còn có ý nghĩa thiết thực đối với phát triển bền vững đất nước. Thứ nhất việc hợp nhất quy hoạch đô thị nông thôn giúp giảm thiểu tình trạng phân mảnh quản lý nâng cao tính liên kết phát triển vùng tránh xung đột trong sử dụng đất.
Thứ hai tăng cường minh bạch công khai thông tin quy hoạch tạo điều kiện thuận lợi cho người dân lẫn doanh nghiệp tiếp cận góp ý rồi cả tham gia vào quá trình quy hoạch. Thúc đẩy sự đồng thuận xã hội giảm thiểu khiếu kiện về đất đai quy hoạch.
Thứ ba các quy định về bảo vệ môi trường trong quy hoạch sẽ là cơ sở để phát triển đô thị, khu dân cư xanh, thân thiện môi trường góp phần thích ứng với biến đổi khí hậu nâng cao chất lượng cuộc sống.
Cuối cùng luật tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho huy động sử dụng nguồn lực cho công tác quy hoạch giúp nâng cao hiệu quả đầu tư quản lý nhà nước.
Luật Quy hoạch đô thị nông thôn 2024 mở ra một chương mới cho công tác quy hoạch không gian phát triển tại Việt Nam. Với những điểm đổi mới như hợp nhất quy hoạch đô thị nông thôn, minh bạch công bố thông tin, bảo vệ môi trường đảm bảo nguồn lực cho nên luật góp phần tạo dựng nền tảng vững chắc cho phát triển đô thị bền vững, đồng bộ, hiệu quả.