Luật Công đoàn là một trong những đạo luật quan trọng tại Việt Nam. Quy định về tổ chức, hoạt động của các công đoàn cùng quyền lợi của người lao động. Được thông qua lần đầu vào năm 2012 luật này đã trải qua những lần sửa đổi bổ sung để đáp ứng với sự phát triển của xã hội với thị trường lao động. Mới đây vào năm 2024 Luật Công đoàn 2024 đã được Quốc hội thông qua để thay thế cho Luật Công đoàn năm 2012. Đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện pháp luật về công đoàn tại Việt Nam.
Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về Luật Công đoàn 2024, những điểm mới nổi bật trong luật và tác động của nó đối với người lao động cùng tổ chức công đoàn.
Những Điểm Mới Nổi Bật Của Luật Công Đoàn 2024
1. Mở rộng quyền gia nhập công đoàn
Một trong những thay đổi quan trọng trong Luật Công đoàn 2024 là việc mở rộng quyền gia nhập công đoàn. Trước đây chỉ có người lao động Việt Nam mới có thể tham gia công đoàn. Tuy nhiên theo quy định mới người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam với hợp đồng lao động từ đủ 12 tháng trở lên cũng có quyền gia nhập công đoàn. Đây là một bước đi lớn thể hiện sự hội nhập cam kết bảo vệ quyền lợi của tất cả người lao động, không phân biệt quốc tịch.
Việc này giúp công đoàn có thể bảo vệ quyền lợi cho một bộ phận lao động quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam nhất là khi số lượng lao động nước ngoài đang ngày càng tăng trong các ngành công nghiệp với dịch vụ. Điều này cũng góp phần tăng cường tính đại diện của công đoàn từ đó nâng cao vai trò của tổ chức công đoàn trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động.
2. Bảo vệ quyền lợi của cán bộ công đoàn
Cán bộ công đoàn là lực lượng đóng vai trò quan trọng trong việc đại diện với cả bảo vệ quyền lợi của người lao động. Theo Luật Công đoàn 2024 có những quy định mới giúp bảo vệ quyền lợi của cán bộ công đoàn, đặc biệt là các cán bộ không chuyên trách.
Cụ thể Luật Công đoàn 2024 quy định rằng người sử dụng lao động không được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, sa thải hay chuyển công tác đối với cán bộ công đoàn không chuyên trách mà không có sự đồng ý của công đoàn cấp trên. Quy định này nhằm đảm bảo rằng cán bộ công đoàn không bị trả thù vì công việc bảo vệ quyền lợi cho người lao động.
Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của cán bộ công đoàn mà còn giúp các công đoàn hoạt động hiệu quả hơn, vì cán bộ công đoàn sẽ không lo bị ảnh hưởng đến công việc cá nhân khi thực hiện nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi cho người lao động.
3. Quy định mới về tài chính công đoàn
Một điểm đáng chú ý trong Luật Công đoàn 2024 là việc duy trì làm rõ các quy định về tài chính công đoàn. Công đoàn với vai trò bảo vệ quyền lợi của người lao động cần một hệ thống tài chính ổn định để tổ chức các hoạt động, cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho đoàn viên, tham gia vào các hoạt động xã hội khác.
Luật mới tiếp tục yêu cầu các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp phải đóng góp kinh phí công đoàn với tỷ lệ bằng 2% của quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động. Điều này sẽ giúp công đoàn có đủ tài chính để triển khai các hoạt động bảo vệ quyền lợi cho đoàn viên thực hiện các chiến lược phát triển lâu dài.
Ngoài ra, công đoàn cũng sẽ có quyền sử dụng nguồn tài chính này để hỗ trợ các hoạt động đào tạo nghề, tư vấn pháp luật, hỗ trợ đoàn viên khi gặp khó khăn, tham gia các hoạt động bảo vệ quyền lợi lao động.
4. Quy định về hợp tác quốc tế
Một điểm mới trong Luật Công đoàn 2024 là quy định về việc tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực công đoàn. Bao gồm việc tham gia vào các tổ chức công đoàn quốc tế, hợp tác song phương đa phương với các tổ chức quốc tế về lao động.
Việc này không chỉ giúp nâng cao vị thế của công đoàn Việt Nam mà còn tạo ra các cơ hội học hỏi giao lưu kinh nghiệm với các công đoàn khác trên thế giới. Đồng thời hợp tác quốc tế cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc bảo vệ quyền lợi của người lao động Việt Nam khi làm việc ở nước ngoài và ngược lại.
5. Sự tham gia của công đoàn trong các vấn đề xã hội chính trị
Công đoàn không chỉ đóng vai trò bảo vệ quyền lợi lao động trong môi trường làm việc mà còn tham gia vào các vấn đề xã hội chính trị. Theo Luật Công đoàn 2024 công đoàn có quyền tham gia vào việc thảo luận đóng góp ý kiến đối với các chính sách xã hội liên quan đến người lao động.
Điều này giúp công đoàn thực hiện vai trò đại diện cho người lao động trong việc thúc đẩy các chính sách công bằng hơn bảo vệ quyền lợi hợp pháp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người lao động.
Tác Động Của Luật Công Đoàn 2024 Đối Với Người Lao Động
Luật Công đoàn 2024 sẽ có tác động sâu rộng đến quyền lợi với đời sống của người lao động. Đầu tiên việc mở rộng quyền gia nhập công đoàn cho người lao động nước ngoài sẽ giúp công đoàn có tiếng nói mạnh mẽ hơn, bảo vệ quyền lợi của một bộ phận lao động quan trọng tại Việt Nam. Ngoài ra việc bảo vệ quyền lợi của cán bộ công đoàn cũng sẽ giúp nâng cao tính độc lập hiệu quả trong hoạt động của các công đoàn.
Bên cạnh đó các quy định về tài chính công đoàn sẽ giúp tổ chức công đoàn có đủ nguồn lực để triển khai các hoạt động thiết thực như hỗ trợ người lao động trong các trường hợp tranh chấp lao động, đào tạo kỹ năng nghề nghiệp hay tư vấn pháp lý. Sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của đoàn viên bảo vệ quyền lợi của họ trong suốt quá trình làm việc.
Luật Công đoàn 2024 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong bảo vệ quyền lợi người lao động nâng cao vai trò của công đoàn trong xã hội Việt Nam. Với những quy định mới về quyền gia nhập công đoàn, bảo vệ cán bộ công đoàn, tài chính công đoàn với hợp tác quốc tế nên luật này sẽ giúp tổ chức công đoàn trở thành lực lượng quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi nâng cao chất lượng đời sống của người lao động.